جزییاتی از پیش فروش بلیت های نوروزی و هزینه های سفر
قانون برنامه هفتم «قیمت گذاری دولتی به استثنای کالاهای اساسی یارانه ای و کالاها و خدمات انحصاری و خدمات دولتی» را ممنوع کرده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق ؛ قانون برنامه هفتم «قیمت گذاری دولتی به استثنای کالاهای اساسی یارانه ای و کالاها و خدمات انحصاری و خدمات دولتی» را ممنوع کرده است. حوزه های مختلف حمل و نقل که پیش فروش بلیت سفرهای نوروزی را شروع کرده یا بزودی شروع می کنند، این ماده قانون را دستمایه افزایش قیمت بلیت قرار داده اند؛ هرچند که از نیمه اول سال تاکنون قیمت بلیت اتوبوس، قطار و هواپیما افزایش داشته است، اما افزایش دوباره قیمت بلیت برای سفرهای نوروزی هم قرار است اعمال شود.
دلایل متعددی برای به هم خوردن عرضه و تقاضا در حوزه حمل و نقل مسافری مطرح می شود که فرسودگی، افزایش هزینه سرمایه گذاری، هزینه خرید و نگهداری ناوگان از یک طرف و قیمت گذاری دستوری از سوی دیگر از آن جمله است. فعالان حوزه حمل و نقل می گویند قیمت پایین بلیت سوددهی سرمایه گذاری در حوزه نوسازی ناوگان را کاهش داده و تحریم نیز توسعه زیرساخت های حمل و نقل را تحت تاثیر قرار داده است.
در چند سال اخیر شیوع پاندمی کووید، ابتدا تقاضای حمل و نقل مسافری را کاهش داد و پس از آن، با بخشنامه های دستوری، قیمت بلیت ثابت ماند؛ همین موضوع سرکوب قیمت بلیت در بخش ناوگان جاده ای مسافری و قطار را رقم زد. درحالی که اگر افزایش قیمت سالانه بر مفاد قانونی اجرا می شد، فشار افزایش قیمت ها بر مصرف کننده کمتر بود و بخش حمل و نقل هم از این بابت متضرر نمی شد. اکنون مسئولان بخش حمل و نقل می گویند افزایش قیمت بلیت برای سفرهای پیش روی نوروزی، «مجوزهای لازم را داشته است.» اشاره آنها به همان بند ث ماده 48 قانون برنامه هفتم است. هرچند در بازار آزاد نقطه تعادل عرضه و تقاضا قیمت است، اما با توجه به حمایت های دولت از بخش های حمل و نقل مانند تامین سوخت یارانه ای انتظار این است قیمت بلیت ناوگان عمومی تحت نظارت قرار گیرد.
پیش فروش بلیت قطار سفرهای نوروزی از 27 بهمن شروع شد. این پیش فروش با افزایش 25 درصدی قیمت بلیت انجام شد. این در حالی است که تیرماه امسال با مصوبه ستاد تنظیم بازار بلیت قطار 30درصد افزایش یافت و یک بار دیگر در پاییز امسال قیمت بلیت قطارهای 5 ستاره که مشمول قیمت گذاری نیست، حدود 30 درصد بالا رفت.
به محض شروع پیش فروش بلیت قطار، ظرف چند دقیقه بلیت های ارزان تر، تمام شد و در حال حاضر نیز قطارهای 5 ستاره که قیمت بیشتری دارند تکمیل شده اند. این پیش فروش برای سفر تا تاریخ 22 اسفند است. سید محسن طباطبایی، مدیرکل برنامه ریزی و خدمات مسافری شرکت راه آهن در این باره می گوید: از اول تا دهم اسفند که قبل از شروع ماه رمضان است بیشترین تقاضا برای بلیت قطار را داریم، درحالی که عرضه بلیت دربرابر تقاضا در روزهای عادی یک دهم است، در این بازه زمانی به یک بیستم رسیده و ناترازی بشدت خود را نشان داده است. وی با اشاره به اینکه بعد از کرونا تقاضا برای سفر بشدت افزایش یافت، در مقابل تعداد ناوگان، واگن و لوکوموتیو به خاطر کاهش سرمایه گذاری، نزولی شده است. قیمت ارز و نرخ تورم نقش مهمی در کاهش سرمایه گذاری در حوزه ریلی دارد. میانگین تورم در بخش حمل و نقل شامل خدمات، تجهیزات، هزینه های فنی و... صددرصد است؛ مثلا قیمت چرخ و محور واگن که سال 98 حدود 3 میلیون تومان بود به 100 میلیون تومان در حال حاضر رسیده است.
به گفته مدیرکل برنامه ریزی و خدمات مسافری شرکت راه آهن، میانگین سن ناوگان مسافری ریلی 30 سال است و تعداد واگن ها از 2 هزار واگن در دهه 90 به 900 واگن تقلیل یافته است.
طباطبایی با اشاره به اینکه از 23 اسفند امسال تا 15 فروردین 1404 پیک سفرهای نوروزی است گفت: بخش ریلی در حال برنامه ریزی برای ایام نوروز است.
وی گفت: از ابتدای امسال کاهش عرضه صندلی قطار را داشتیم، اما باتوجه رویکرد دولت در توسعه ناوگان عمومی، تعداد صندلی های عرضه شده قطار از یک میلیون و 800 هزار برای نوروز امسال به حدود 2 میلیون صندلی می رسد و روزانه 60 تا 80 هزار عرضه صندلی خواهیم داشت. علت دیگر کمبود بلیت بخصوص در روزهای پرتقاضا، احتکار بلیت است. هرچند این موضوع در بخش هوایی بیشتر از بخش های دیگر به چشم می خورد، اما در حوزه ریلی و جاده ای نیز خرید بلیت توسط آژانس ها در زمان پیش فروش به اوج خود می رسد و گفته می شود که بخشی از این بلیت ها در روزهای پایان سال با قیمت بالا سر از بازار سیاه در می آورد. مدیرکل برنامه ریزی و خدمات مسافری شرکت راه آهن به مصوبات نظارتی در حوزه ریلی اشاره کرده و گفت: فروش بلیت گروهی، چارتری با فروش همراه رزرو هتل و خدمات دیگر در بخش ریلی ممنوع است و اگر تخلفی صورت بگیرد، برخورد می شود.
همزمان با پیش فروش بلیت قطار سفرهای نوروزی، بلیت قطار تهران - وان نیز برای 19 اسفند پیش فروش شد. این قطار سال 98 راه اندازی اما به خاطر شیوع کرونا حرکت آن متوقف شد. قطار تهران - وان هفته ای دوبار از ایران و دو بار از ترکیه حرکت می کند، این سیر از مبدا تا مقصد و در رفت و برگشت با ناوگان ایرانی و به صورت یکسره حرکت می کند و مدت زمان سیر نیز 23 ساعت است. هزینه بلیت رفت و برگشت 3 میلیون و 750 هزار تومان است و قطار نیز 4 ستاره با کوپه های 4 تخته است. اما به گفته مدیرکل برنامه ریزی و خدمات مسافری شرکت راه آهن با توجه به اینکه اولین قطار از این مسیر به حرکت درمی آید و با توجه به موضوع تامین مکان اقامت و هزینه های آن، از پیش فروش فعلا استقبال زیادی نشده است.
نزدیک به 90 درصد سفرهای نوروزی جاده ای است، اما ناوگان عمومی سهم بالایی از این جابه جایی ندارد. قیمت به صرفه بنزین نسبت به قیمت بلیت، خانوار را مجاب می کند که سفر با خودروی شخصی را به اتوبوس ترجیح دهند. در این بخش نیز در پیک سفر، در مسیرهای پرتقاضا کمبود بلیت وجود دارد بنابراین به بخشی از متقاضیان بلیت نمی رسد که این نیز دلیل دیگری برای سفر با خودرو شخصی است.
داریوش باقرجوان، مدیرکل دفتر مسافری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از تامین 7 هزار اتوبوس (برای مسافت 250 تا هزار کیلومتر)، 33 هزار سواری کرایه (متوسط مسافت 150 تا 200 کیلومتر) و 28 هزار مینی بوس (برای مسافت 120 کیلومتر) خبر داد و گفت: از نظر تعداد صندلی مشکلی نداریم، اما در نوروز برخی استان ها تقاضای بالایی برای سفر دارند که تلاش می کنیم با مدیریت تامین ناوگان و ارائه سرویس فوق العاده، این مشکل را حل کنیم. برنامه ریزی این است که در ایام نوروز 210 هزار صندلی اتوبوس روزانه برای جابه جایی مسافران عرضه شود و پیش بینی ما این است 4 میلیون و 200 هزار نفر در نوروز با اتوبوس سفر کنند. وی با اشاره به اینکه در سال های قبل ستاد تنظیم بازار قیمت بلیت ناوگان اتوبوس را تعیین می کرد، گفت: ما دخالتی در قیمت گذاری نداریم اما با توجه به قانون برنامه هفتم ممکن است قیمت گذاری تغییر کند و ما تابع تصمیم گیری نهادهای قانونی هستیم. اما در خصوص تامین قطعات و سوخت ناوگان با وزارت صمت و نفت جلسات مختلفی برگزار شده و هماهنگی ها در حال انجام است.
بخش هوایی با اینکه کمترین سهم را در جابه جایی مسافران دارد، اما بیشترین مشکلات هم مربوط به این بخش است. قیمت بالا و کمبود بلیت در این بخش بخصوص در پیک سفرها مشهود است، اما جست و جوی ما در سایت های فروش برای رزرو بلیت برای روزهای پایانی سال و نوروز بی نتیجه بود و درحالی که هنوز بلیت فروشی رسمی سفرهای هوایی شروع نشده است، در برخی مسیرها با تکمیل ظرفیت مواجه شدیم.
اما مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت های هوایی، از آمادگی ایرلاین ها برای سفرهای نوروزی خبر داد و گفت: شرایط فروش بلیت هواپیما برای نوروز بزودی اعلام می شود ولی احتمالا افزایش قیمت نداریم.
وی گفت: شرکت هایی که اقدام به فروش فصلی بلیت می کنند، هم اکنون نیز بلیت هواپیما برای نوروز را عرضه می کنند و مردم می توانند برای این ایام بلیت رزرو کنند.