تونل ۱۹۰ کیلومتری برای عبور گاز قطر؟

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق و به نقل از نفت خبر،امیر قطر در سفر به تهران یک خط لوله گاز از طریق اروپا را پیشنهاد کرده که شامل یک تونل ۱۹۰ کیلومتری در زیر خلیج فارس است که راه ارتباطی بین ایران و قطر را هم شامل می‌شود و می تواند برای تسهیل گردشگری نیز مورد استفاده قرار گیرد.

هرچند این موضوع  بیشتر یک طرحواره ست تا یه پروژه عملیاتی که بخواهد کلید بخورد. بنابراین عدم قطعیت های زیادی در این مسیر وجود دارد. البته این پروژه و پیشنهاد از سمت قطری ها جدی است.

زیرا کوتاه ترین، امن ترین و پر بازه ترین مسیر براس انتقال گاز به اروپاست که با خط لوله زیر دریا به خط لوله جنوب ایران وصل می شود و در امتداد نوار مرزی غرب به ترکیه متصل خواهد شد.

البته مدت هاست که ایران و قطر احداث طولانی‌ترین تونل زیر دریایی جهان بین خود را دنبال می‌کنند و اخیرا ایران کارگروهی تخصصی برای مطالعات اولیه تعیین کرده است.

محمد رضا عارف معاون اول رئیس جمهور هم اخیرا در دیدار با سفیر قطر روی پیشرفت این پروژه تاکید کرد. در واقع نقش ایران و ترکیه ترانزیت گاز از قطر به اروپاست و ایران با توجه به مشکلات و محدودیت ها عملا گازی برای فروش ندارد.

نکته مهم اما این است که هم امیر و هم رئیس جمهور ترکیه تاکید دارند که ایران قبل از اجرای این پروژه، دولت احمد الشرع در سوریه را به رسمیت بشناسد. اما مشخص نیست تا چه حد ایران حاضر شود احداث این خط لوله را منوط به شناسایی دولت احمد الشرع کند، بدون توافق بر سر یک چارچوب سیاسی که در آن منافع دیپلماتیک و اقتصادی ایران در آینده سوریه حفظ شود.

در عین حال و فارغ از اینکه طرفین با چه فرمولی بتوانند به این چارچوب دست یابند، باید گفت این خط لوله برای ایران دارای منافع راهبردی بلندمدت است که می تواند با توجه به چشم انداز استقلال گازی قاره سبز از روسیه، نقش جایگزینی قطر بیش از پیش در حال پررنگ شدن شود و به نقش تکمیلی ایران هم گره بخورد.

این خط لوله با توجه به مسیر امن و عبور از سرزمین دو متحد و دولت دوست و همسایه یعنی ترکیه و ایران دارای ارزش استراتژیک بالایی است. در خصوص این پرسش که آیا این خط لوله می تواند روابط ایران و اروپا را هم تحت تاثیر قرار دهد یا خیر؟ نمی توان استدلال قاطعی بیان کرد. اما اگر گفت وگوهای ایران و اروپا که دور سوم آن در حال برنامه ریزی است به یک چارچوب اولیه مذاکراتی منتج شود و طرفین بتوانند مسائل اختلافی مانند جنگ اوکراین، روابط دوجانبه و مسئله هسته ای و اسنپ بک را به یک توافق نزدیک کنند، منافع اقتصادی تهران و پایتخت های غربی می تواند به یکدیگر گره بخورد و مجددا شاهد افزایش روابط اقتصادی بین ایران و اروپا باشیم.

اگرچه این چارچوب به مسئله ترامپ و آینده توافق ایران و آمریکا گره خورده و نمی توان بدون لحاظ متغیر دولت ترامپ نسبت به این مسیر خوشبین بود. بویژه که ترامپ با اعمال تعرفه ها اروپا را به خرید گاز از آمریکا تشویق کرده و این وضعیت را پیچیده می کند.