بازنگری در سیاست‌های وام مسکن؛ افزایش سقف تسهیلات و حذف دهک چهارم از مشمولان وام ودیعه
با مصوبه هیئت عالی بانک مرکزی، سقف تسهیلات کمک‌ودیعه مسکن و وام ساخت و نوسازی مسکن در مناطق شهری و روستایی افزایش یافت.
به گزارش گروه رسانه ای شرق، این مصوبه که در راستای اجرای قانون جهش تولید مسکن و قانون ساماندهی بازار اجاره تدوین شده، هم‌زمان با رشد مبالغ تسهیلات، دامنه مشمولان را محدودتر کرده است؛ به‌طوری که دهک چهارم از فهرست دریافت‌کنندگان وام ودیعه حذف شده و این تسهیلات تنها به دهک‌های اول تا سوم اختصاص یافته است.
وام مسکن برای اقشار کم‌درآمد؛ تمرکز بر دهک‌های اول تا سوم
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، هیئت عالی این بانک در پی دستور ریاست‌جمهور در شورای عالی مسکن، با هدف حمایت از مستاجران کم‌درآمد و محرومان، افزایش سقف وام‌های حمایتی مسکن را تصویب کرده است. بر اساس این مصوبه، حداکثر مبلغ ۲۰۰ هزار میلیارد ریال از محل بند (ث) تبصره ۱۵ قانون بودجه سال ۱۴۰۴ به تسهیلات قرض‌الحسنه مسکن محرومین اختصاص خواهد یافت. این تسهیلات شامل ساخت، خرید و کمک‌ودیعه مسکن است و تنها به متقاضیانی تعلق می‌گیرد که تحت پوشش نهادهایی نظیر کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی، خانواده شهدا، جانبازان و رزمندگان معسر باشند و شرایط درآمدی آن‌ها در سامانه رفاه ایرانیان تأیید شده باشد.
سقف فردی این تسهیلات ۴ میلیارد ریال (۴۰۰ میلیون تومان) تعیین شده است. بانک مرکزی موظف است سهمیه هر فصل را بر اساس عملکرد نهادها و بانک‌های عامل ابلاغ کند.
افزایش سقف وام ودیعه برای سایر مستاجران
در کنار تسهیلات حمایتی برای محرومان، بانک مرکزی برای سایر مستاجران نیز سقف تسهیلات کمک‌ودیعه مسکن را افزایش داده است. این تسهیلات که از محل منابع ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن تأمین می‌شود، حالا سقف کلی آن به ۲۰۰۰ هزار میلیارد ریال رسیده است.
سقف فردی وام ودیعه برای مستاجران به تفکیک مناطق جغرافیایی به شرح زیر افزایش یافته است:
در شهر تهران: از ۲ میلیارد ریال به ۲.۷۵ میلیارد ریال (۲۷۵ میلیون تومان)
در مراکز استان‌ها: از ۱.۵ میلیارد ریال به ۲.۱ میلیارد ریال
در سایر شهرها: از ۱ میلیارد ریال به ۱.۴ میلیارد ریال
در روستاها: از ۴۰۰ میلیون ریال به ۵۵۰ میلیون ریال
بر اساس برآوردهای انجام‌شده، اقساط وام ۲۷۵ میلیون تومانی در تهران با نرخ سود ۲۳ درصد و بازپرداخت پنج‌ساله، حدود ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خواهد بود. میزان کل سود پرداختی به بیش از ۱۹۰ میلیون تومان و مجموع بازپرداخت به حدود ۴۶۵ میلیون تومان می‌رسد.
افزایش وام ساخت و نوسازی در مناطق روستایی
در بخش دیگری از این مصوبه، هیئت عالی بانک مرکزی با افزایش سقف تسهیلات بهسازی و نوسازی مسکن در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت نیز موافقت کرده است. بر این اساس، برای ۲۲۰ هزار واحد مسکونی، سقف تسهیلات ساخت از ۳.۵ میلیارد ریال به ۴ میلیارد ریال افزایش یافته است.
این تسهیلات با نرخ‌های ترجیحی و با هدف تقویت زیرساخت مسکن روستایی و ارتقاء کیفیت سکونت در مناطق کم‌برخوردار ارائه می‌شود و نقش مهمی در تثبیت جمعیت در روستاها و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه ایفا خواهد کرد.
نگاهی به تغییر سیاست‌ها؛ حمایت هدفمند یا محدودسازی اجتماعی؟
مصوبه اخیر هیئت عالی بانک مرکزی در حالی ابلاغ می‌شود که در هفته‌های گذشته وزیر راه و شهرسازی از پرداخت وام ۴۰۰ میلیون تومانی به دهک‌های ۱ تا ۴ خبر داده بود. با این حال، تصمیم جدید بانک مرکزی، دهک چهارم را از دریافت این وام کنار گذاشته و تمرکز حمایتی را بر سه دهک اول قرار داده است.
این تغییر جهت‌گیری می‌تواند نشان‌دهنده تلاش دولت برای هدفمندکردن بیشتر یارانه‌های بانکی و تمرکز بر حمایت از اقشار کاملاً کم‌درآمد باشد، اما از سوی دیگر، حذف دهک چهارم که طیف وسیعی از طبقه متوسط رو به پایین را دربرمی‌گیرد، می‌تواند انتقاداتی را در پی داشته باشد؛ به‌ویژه در شرایطی که نرخ تورم مسکن و اجاره‌بها همچنان بالا باقی مانده است.
با این حال، بانک مرکزی تاکید کرده که سازوکارهای تخصیص سهمیه و کنترل عملکرد نهادها در پرداخت این تسهیلات، به صورت فصلی و بر اساس شاخص‌های عملکردی انجام خواهد شد تا از اتلاف منابع جلوگیری شود.
