رقابت برای جانشینی خانم صدراعظم

مرکل را می‌توان تأثیرگذارترین زن در قرن بیست‌ویکم نامید و حضور در جایگاه مرکل، مسئولیت جانشینان او را سنگین‌تر می‌کند. در میان نامزدهای انتخابات، سه نامزد بیشترین شانس را برای جانشینی مرکل دارند و این احتمال اصلا دور از تصور نیست که باز هم یک زن قدرت را در بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا در دست بگیرد.

همان‌طور که انتظار می‌رود، بر اساس تمام نظرسنجی‌های انتخاباتی، سه حزب دموکرات‌مسیحی، سوسیال‌‌دموکرات و سبزها برای کسب بیشترین آرای پارلمان آلمان (بوندستاگ) رقابت می‌کنند. در حال حاضر انتظار می‌رود اتحاد دموکرات‌مسیحی/سوسیال‌مسیحی و حزب سوسیال‌دموکرات هر‌ کدام ۲۳ درصد آرا را کسب کنند و حزب سبزها با ۱۷ درصد در جایگاه سوم قرار خواهد گرفت. تا شش ماه قبل محبوبیت خانم «آنالنا بائربوک» از حزب سبزها به اندازه‌ای افزایش یافته بود که بسیاری از رسانه‌ها او را جانشین آنگلا مرکل می‌دانستند، اما اکنون «اولاف شولتس» نامزد سوسیال‌دموکرات‌ها و «آرمین لاشت» نامزد اتحاد دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی گزینه‌های جدی‌تری به نظر می‌رسند. با این حال ممکن است ائتلافی سه‌گانه در دولت بعدی آلمان بر سر کار بیاید.

آنالنا بائربوک

نامزد سبزها برای صدراعظمی آلمان از سال ۲۰۱۸ تاکنون به همراه «رابرت هابک» یکی از دو رهبر این حزب است. بائربوک برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ و در ۳۳سالگی به پارلمان آلمان (بوندستاگ) راه یافت. او در دوران نوجوانی و جوانی از مخالفان انرژی هسته‌ای و از حامیان صلح بود و در سال ۲۰۰۵ به سبزها پیوست و به تدریج در این حزب رشد کرد. بائربوک بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ در کمیته‌‌های امور اقتصادی و انرژی و همچنین امور اروپایی بوندستاگ عضو بود و پس از انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۷ عضو هیئت مذاکره‌‌کننده سبزها برای شرکت در ائتلاف با اتحاد دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی با حضور حزب دموکرات آزاد بود؛ ائتلافی که شکل نگرفت و در نهایت دولت ائتلافی به رهبری آنگلا مرکل و مشارکت اتحاد دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی و حزب سوسیال‌دموکرات تشکیل شد. خانم بائربوک از سال ۲۰۱۷ تاکنون عضو کمیته خانواده، سالمندان، زنان و جوانان پارلمان است.

نکته درخور توجه درباره معرفی آنالنا بائربوک به‌عنوان گزینه صدراعظمی حزب سبزها این است که این حزب برای نخستین بار سنت‌شکنی کرد و رویکرد معرفی چرخشی نامزدهای خود برای صدراعظمی را کنار گذاشت تا با توجه به محبوبیت بائربوک، شانس خود برای حضور در دولت آینده آلمان را از دست ندهد. آنالنا بائربوک از تشکیل ارتش اروپا تحت نظر پارلمان اروپا و اتخاذ مواضع سرسختانه‌تر در قبال روسیه و چین حمایت می‌کند. در صورت پیروزی سبزها در انتخابات، این برای نخستین بار خواهد بود که صدراعظم آلمان از این حزب انتخاب می‌شود. حزب‌ سبزهای آلمان همواره در ارتباط با مسائل نظامی از حامی سیاسی متفاوت با دیگر احزاب است. اختلاف حزب‌ سبزها در این زمینه با حزب دموکرات‌مسیحی جدی‌تر از دیگر احزاب است. حزب ‌سبزها مانند برخی دیگر از احزاب سیاسی آلمان، اعتقاد دارد که این کشور باید فاقد هرگونه سلاح هسته‌ای باشد. علاوه بر این، حزب‌ سبزها نیز مانند حزب سوسیال‌دموکرات آلمان مخالف اختصاص دو درصد از تولید ناخالص ملی به امور دفاعی به‌عنوان هدف تعیین‌شده از سوی ناتو است. یکی دیگر از اختلافات حزب‌ سبزهای آلمان با دیگر احزاب مهم، مخالفت این حزب با اجرای پروژه «نورداستریم ۲» است. درباره سیاست مهاجرپذیری هم برنامه حزب ‌سبزها در مقایسه با دو رقیب اصلی این حزب در انتخابات پیش‌رو متفاوت‌تر به نظر می‌رسد و به باور این حزب، جامعه آلمان یک جامعه متکثر و فراگیر از مهاجران مختلف است. حزب‌ سبزها اعلام کرده‌ خواستار تصویب قانونی است که امکان مهاجرت برای کار و همچنین آموزش را افزایش دهد.

آرمین لاشت

این رهبر ۶۰ساله حزب دموکرات‌مسیحی از سال ۲۰۱۷ تاکنون وزیر ارشد ایالت «نوردراین-وستفالن» پرجمعیت‌ترین ایالت آلمان است و رابطه‌ای نزدیک با آنگلا مرکل دارد. در صورتی که اتحاد دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی در انتخابات پارلمانی پیروز شود، آرمین لاشت جانشین مرکل خواهد شد و انتظار نمی‌رود تغییرات زیادی در سیاست‌های داخلی و خارجی این کشور ایجاد شود. محافظه‌کاران آلمان به رهبری آنگلا مرکل در ۱۶ سال گذشته قدرت را در این کشور در دست داشتند و اتحاد دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی مهم‌ترین ائتلاف محافظه‌کاران آلمانی محسوب می‌شود و از سال 1950 تاکنون بیش از 50 سال قدرت را در این کشور در دست داشته است. زندگی سیاسی آرمین لاشت از سال 1994 و با انتخاب به‌عنوان بوندستاگ آغاز شد. او پنج سال بعد به‌عنوان نماینده پارلمان اروپا انتخاب شد و از سال‌ ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ عضو دولت محلی ایالت «نوردراین-وستفالن» بود. رهبر کنونی حزب دموکرات‌مسیحی در پنج ‌سالی که هدایت ائتلاف حزبش با حزب دموکرات آزاد را بر عهده دارد سیاست‌های لیبرالی را گسترش داده است. با این حال بعید است این ائتلاف پس از انتخابات پیش‌رو ماندگار باشد. حزب دموکرات آزاد در نظرسنجی «اینسا» تنها

۱۳ درصد محبوبیت دارد و با توجه به محبوبیت حدود ۲۳درصدی اتحاد دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی به نظر نمی‌رسد که امکان تشکیل دولت ائتلافی صرفا با مشارکت محافظه‌‌کاران و لیبرال‌‌ها وجود داشته باشد. از طرف دیگر کاهش محبوبیت آرمین لاشت در هفته‌های گذشته که عمدتا به دلیل خنده او در زمان سخنرانی «فرانک والتر اشتاینمایر» رئیس‌جمهور آلمان در مورد سیل اخیر بود، به زمزمه‌های جایگزینی او به‌عنوان نامزد محافظه‌‌کاران دامن زده است. اتحاد دو حزب دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی با نامزدی آرمین لاشت، از سیاست تقویت ناتو و پشتیبانی از این پیمان دفاع می‌کند. این اتحاد اعلام کرده است میزان بودجه دفاعی این کشور را به حد پیش‌بینی‌شده در توافق ناتو افزایش خواهد داد. در حال حاضر، آلمان یک‌ونیم درصد از تولید ناخالص ملی خود را صرف هزینه‌های ناتو می‌کند. علاوه بر این، این اتحاد اعلام کرده‌ که تصمیم به تقویت ارتش آلمان دارد و قصد دارد شمار سربازان ارتش آلمان را از ۱۸۴ هزار نفر به ۲۰۳ هزار نفر افزایش دهد. در موضوع مهم مهاجرت هم که در یک دهه اخیر بیش از همیشه مورد توجه آلمانی‌ها قرار گرفته، اتحاد این دو حزب اعتقاد دارد که مهاجرت به آلمان باید محدودتر و به گونه‌ای منظم و بر اساس قواعد و قوانین این کشور صورت گیرد. این دو حزب مخالف ورود مهاجران به سیستم کمک‌های اجتماعی این کشور و افزایش جمعیت کم‌درآمد جامعه هستند. همچنین محافظه‌کاران آلمانی اعلام کرده‌اند مهاجرانی را که مرتکب جرم شده‌اند، می‌توان از خاک آلمان اخراج کرد و در مقابل، برای مهاجرانی که به ارزش‌های جامعه آلمان احترام می‌گذارند تسهیلات قائل شد.

اولاف شولتس

گزینه سرشناس حزب سوسیال‌دموکرات‌ برای جانشینی آنگلا مرکل سابقه دو بار حضور به‌عنوان وزیر در دولت‌های مرکل را دارد. او بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ در جریان اولین ائتلاف سوسیال‌دموکرات‌ها با آنگلا مرکل، وزیر کار و امور اجتماعی بود. اولاف شولتس ۶۳ساله هم‌اکنون نیز در چهارمین دولت تحت رهبری آنگلا مرکل به‌عنوان معاون صدراعظم و وزیر دارایی فعالیت می‌کند. از دیگر سوابق او می‌توان به نمایندگی هامبورگ در بوندستاگ بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۱ و شهردار این شهر مهم بندری شمال آلمان بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ اشاره کرد. اولاف شولتس در حزب سوسیال‌دموکرات آلمان به‌عنوان یکی از اعضای جناح محافظه‌کار شناخته می‌شود. او در جریان انتخابات درون‌حزبی سال ۲۰۱۹ از رسیدن به مقام رهبری حزب بازماند اما اکنون با گذشت دو سال، یکی از شانس‌های جانشینی مرکل به شمار می‌آید و این موقعیت را باید مدیون صدراعظم فعلی آلمان بداند؛ به این دلیل که پس از تشکیل دولت ائتلافی مرکل با مشارکت سوسیال‌دموکرات‌ها محبوبیت اولاف شولتس هم‌زمان با فعالیتش در مقام وزیر دارایی افزایش یافت. شولتس از عدم افزایش هزینه‌های دولت و پیشگیری از بدهی‌های جدید دولت دفاع می‌کند. او در سال ۲۰۱۸ از ایجاد نظام بیمه بی‌کاری در سطح اروپا حمایت کرد تا به گفته او میزان تحمل کشورهای عضو حوزه یورو در برابر بحران‌‌های اقتصادی افزایش یابد. حزب سوسیال‌دموکرات به رهبری شولتس رویکردی نسبتا انتقادی به هدف تخصیص دو درصد از تولید ناخالص ملی به امور دفاعی بر اساس تعهد ناتو دارد. با این حال این حزب از تجهیز بهتر ارتش آلمان دفاع می‌کند. حزب سوسیال‌دموکرات نیز مانند دو حزب دموکرات‌مسیحی و سوسیال‌مسیحی از اجرای پروژه انتقال گاز روسیه به اروپای مرکزی به نام «نورداستریم ۲» دفاع می‌کند. حزب سوسیال‌دموکرات آلمان برخلاف محافظه‌کاران، رویکردی خوشبینانه‌تر در برابر مهاجران در پیش گرفته است. برای نمونه، این حزب قصد دارد تا حق دریافت تابعیت مضاعف را برای مهاجران تسهیل کند. از سوی دیگر، بر اساس برنامه مهاجرپذیری این حزب، امکان پیوستن اقوام و خویشاوندان نزدیک مهاجرانی که در آلمان زندگی می‌کنند باید افزایش یابد. خبرگزاری فرانسه می‌نویسد که صدراعظم محبوب بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا قصد داشت که تنها تا اندازه‌ای در تبلیغات انتخاباتی هم‌حزبی خود، آرمین لاشت شرکت داشته باشد، اما به‌ویژه در چند روز گذشته مجبور شده برای رأی‌آوردن او سخت تلاش کند. او روز جمعه در سخنرانی تبلیغاتی اعلام کرد:‌ «برای آنکه آلمان باثبات بماند، باید آرمین لاشت صدراعظم شود». اما در مقابل شولتز که هم‌اکنون وزیر اقتصاد و دارایی آلمان است، در سخنرانی‌های خود می‌گوید که اکنون «زمان آغازی تازه برای آلمان است». حال باید دید آلمانی‌ها برای ادامه مسیر کدام‌یک از این سه نامزد را برای جانشینی مرکل انتخاب می‌کنند؛ هرچند تشکیل دولت آتی ممکن است هفته‌ها طول بکشد، کما‌اینکه در سال ۲۰۱۷ در آخرین انتخابات پارلمان، تلاش برای تشکیل دولتی ائتلافی با شرکت احزاب دموکرات‌مسیحی، دموکرات آزاد و حزب سبز بی‌نتیجه ماند.