هشدار بی‌ثباتی در جهان عرب به علت افزایش قیمت نان در پی حمله روسیه به اوکراین
مرکز مطالعات خاورمیانه با انتشار گزارشی نسبت به پیامدهای حمله روسیه به اوکراین بر قیمت نان در کشورهای خاورمیانه هشدار داد.
مرکز مطالعات خاورمیانه با انتشار گزارشی نسبت به پیامدهای حمله روسیه به اوکراین بر قیمت نان در کشورهای خاورمیانه هشدار داد.
در حالی که نزاع در اوکراین بالا گرفته، مردم مصر و لبنان و یمن و سوریه و سودان که گندم مورد نیاز خود را از روسیه یا اوکراین وارد می‌کنند احتمالا دچار مشکل جدی خواهند شد و ممکن است کار به تظاهرات و بی ثباتی در این کشورها بکشد.
سودان که در پی کودتای نظامی در اکتبر گذشته با کمبود ذخایر ارزی به علت توقف کمک‌های بین‌المللی مواجه شد بیشترین آسیب را خواهد دید. وقتی حمله روسیه به اوکراین آغاز شد، دومین مقام ارشد سودان (ژنرال حمیدتی) در موسکو بود تا گسترش مبادلات تجاری میان دو کشور را بررسی کند.
ژنرال های سودانی به یاد دارند که سقوط عمر البشیر، رئیس جمهوری سابق سودان، در سال 2019 در پی تظاهرات در اعتراض به افزایش 3 برابری قیمت نان بود.
در یمن نیز «ولید صلاح»، کارمند دولتی در صنعاء، می‌گوید که برای میلیون‌ها یمنی نان به یک کالای لوکس تبدیل شده است. وی معتقد است که حمله به روسیه اوکراین وضعیت مردم یمن را از آنچه هست اسفناک‌تر خواهد کرد.
«دیوید بیسلی»، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا، در این باره می‌گوید: «فکر می‌کردیم به بدترین حالت ممکن رسیده‌ایم، اما معلوم شد که اوضاع بدتر هم می‌شود، ما نصف دانه‌های خوراکی‌مان را از روسیه و اوکراین وارد می‌کردیم و این جنگ فاجعه خواهد بود».
بر اساس گزارش برنامه جهانی غذا، جنگ در سوریه موجب گرسنگی 12.4 میلیون سوریه‌ای شده است. این در حالی است که سوریه تا سال 2011 در تولید گندم خودکفا بود. بعد از جنگ ویرانگر در سوریه، این کشور در تأمین بسیاری از کالاهای اساسی وابسته به روسیه شد و در سال 2021 حدود 1.5 میلیون تُن گندم خریداری کرد که اکثر آن از روسیه بود.
دمشق اعلام کرده که برنامه‌ای برای توزیع دقیق مخازن گندم خود تنظیم کرده تا بتواند موضوع نان را به مدت دست‌کم دو ماه آینده مدیریت کند.
اما در لبنان که ورشکستگی دولت موجب شده که 80 درصد جمعیت زیر خط فقر باشند، مشکل دیگری پیش هم وجود دارد و آن نبود سوله برای نگه‌داری گندم است. سوله اصلی لبنان که در بندر بیروت بود در انفجار بندر کاملا از بین رفت.
«احمد حطیط»، نماینده اتحادیه واردکنندگان گندم، می‌گوید که در حال حاضر 5 کشتی حامل گندم در دریا هست که همه از اوکراین آمده است. او می‌گوید که این مقدار گندم برای یک ماه و نیم کفایت می‌کند.
به گفته حطیط لبنان سالانه 600-650 هزار تُن گندم وارد می‌کند که 80 درصد آن از اوکراین است. «گزینه جانشین اوکراین امریکاست با این تفاوت که محصول از اوکراین 7 روزه به لبنان می‌رسید و از امریکا 25 روزه می‌رسد… مشکل خواهیم داشت».
تونس هم 60 درصد گندم خود را از اوکراین و روسیه وارد می‌کند و فقط تا ماه ژوئن گندم دارد. در ماه دسامبر گذشته کشتی‌های حامل گندم حاضر به تخلیه بار خود نشدند چون تونس با آنان تسویه حساب نکرده بود.
در این میان مصر بزرگ‌ترین واردکننده گندم در جهان و دومین واردکننده بزرگ از روسیه است که تا نیمه ژانویه 3.5 میلیون تُن گندم خریداری کرده است.
قاهره در سال‌های اخیر منابع خرید گندم خود را متنوع کرده و در سال گذشته میلادی نیمی از گندم خود را از روسیه و 30 درصد را از اوکراین و مابقی را از رومانی و دیگر کشورها خرید.
دولت مصر اعلام کرد که ذخایر راهبردی گندم برای 9 ماه کفایت می‌کند. مصر جمعیت 103 میلیونی دارد که نان غذای اصلی همه آنهاست و 70 درصد جمعیت 5 قرص نان حمایتی دریافت می‌کنند.
دولت مصر ضمن تأکید بر اینکه فعلا مشکلی در تأمین گندم ندارد، اعلام کرد که دیگر خرید گندم به قیمت سابق ممکن نیست چون قیمت گندم با رشدی بی سابقه در 14 سال گذشته به تُنی 344 یورو رسیده است.
دولت مصر بعد از کاهش وزن نان حمایتی اکنون به فکر افزایش قیمت آن افتاده است.
در سال 1977 انور سادات دست به افزایش قیمت نان زد که نتیجه آن «خیزش نان» بود که دولت را وادار به عقب‌نشینی کرد.
در این میان عراق اعلام کرده که برای تأمین گندم خود تا حد زیادی وابسته به تولید داخلی است و مابقی را از استرالیا خریداری می کند هرچند افزوده که نگران افزایش قیمت گندم در بازارهای جهانی است.