دست رد رفقای سابق به سینه بایدن
عربستان و امارات به تلفن بایدن پاسخ ندادند
فشارها به جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، برای تحریم نفتی روسیه نتیجه داد و او در دور جدید تحریمها به علت اشغال خاک اوکراین از سوی روسیه اعلام کرد که واردات نفت از این کشور را ممنوع میکند.
به گزارش روزنامه شرق، فشارها به جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، برای تحریم نفتی روسیه نتیجه داد و او در دور جدید تحریمها به علت اشغال خاک اوکراین از سوی روسیه اعلام کرد که واردات نفت از این کشور را ممنوع میکند. تقریبا همزمان با این تحریم، دولت بریتانیا هم اعلام کرد که قصد دارد تا پایان سال 2022، واردات نفت از روسیه را ممنوع کند. تحریم نفتی روسیه از سوی بایدن در شرایطی انجام میشود که قیمت هر بشکه نفت با عبور از مرز 130 دلار، رکورد 14 سال اخیر را شکسته است؛ اما در داخل آمریکا وضعیت بحرانیتر است و قیمت هر گالن بنزین به نزدیک پنج دلار رسید که رقمی بیسابقه است و این نگرانی وجود دارد که اقتصاد آمریکا بهعنوان بزرگترین اقتصاد جهان وارد رکودی کمسابقه شود.
رئیسجمهوری آمریکا برای مقابله با این چالشها قصد ایجاد جبههای جدید در حوزه انرژی دارد و تلاش کرده تا رابطه سرد واشنگتن با عربستان، امارات و ونزوئلا را ترمیم کند؛ اما تاکنون حداقل درمورد دو صادرکننده مهم نفت خاورمیانه به در بسته خورده است. بایدن هنگام اعلام تحریم نفتی روسیه اعلام کرد که «این اقدامی است که از حمایت قوی دوحزبی در کنگره برخوردار است و من به این کشور اعتقاد دارم. آمریکاییها برای حمایت از چیزی که مشخص میکند ما بخشی از یارانه جنگ پوتین نخواهیم بود، گرد هم آمدهاند».
رئیسجمهوری آمریکا اذعان کرد که این اقدام برای آمریکاییها نیز هزینه خواهد داشت. همزمان با این سخنان قیمت بنزین در ایالات متحده به بالاترین حد خود رسیده است و میانگین هزینه برای هر گالن بنزین روز سهشنبه به ۴.۱۷ دلار رسید. معاملات آتی نفت خام وست تگزاس اینترمدیت هم به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۰۸ یعنی بیش از ۱۳۰ دلار رسید.
«فیل فلین»، تحلیلگر گروه مالی «پرایس فیوچرز»، پیشبینی میکند که این حرکت بایدن احتمالا خلأ در بازار نفت و گاز ایجاد خواهد کرد. بایدن در تلاش برای کمک به ایجاد ثبات در بازار، در اول مارس به وزارت انرژی اجازه آزادسازی ۳۰ میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک نفت ایالات متحده را داد که معادل نیمی از آزادسازی هماهنگ ۶۰ میلیون بشکه نفت کشورهای عضو آژانس بینالمللی انرژی است.
اما ۶۰ میلیون بشکه آزادشده معادل قطره در دریا است - معادل دو میلیون بشکه در روز برای ۳۰ روز، درحالیکه ایالات متحده بهطور متوسط حدود ۲۰ میلیون بشکه در روز مصرف میکند. دراینمیان برخی از شرکتهای نفتی بزرگ ازجمله اکسون موبیل، بیپی و شل هم اعلام کردهاند که خرید نفت از روسیه را تا اطلاع ثانوی متوقف خواهند کرد. روسیه ۱۰ درصد گاز طبیعی و نفت ایالات متحده و تقریبا۴۰ درصد نفت و گاز اتحادیه اروپا را تأمین میکند. انتظار میرفت آلمان بهعنوان مهمترین واردکننده انرژی از روسیه، اقدامی در تحریم روسیه انجام دهد؛ اما برلین، بزرگترین خریدار نفت خام روسیه، طرحهای ممنوعیت واردات انرژی را رد کرده است. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، گفت که آلمان درحال تسریع برنامههای خود برای گسترش استفاده از منابع انرژی جایگزین است؛ اما نمیتواند واردات انرژی روسیه را یکشبه متوقف کند.
نرمش در برابر مادورو
مقامهای آمریکایی گفتهاند گزینههای بیشتری برای تثبیت قیمت انرژی روی میز باقی مانده است؛ اما جزئیاتی درباره این گزینهها ارائه ندادهاند. دولت بایدن در حال مذاکره با تولیدکنندگان بزرگ نفت در سراسر جهان ازجمله عربستان سعودی بوده است؛ اما هنوز هیچ توافق جدیدی برای افزایش تولید نفت و کاهش قیمت آن اعلام نشده است. دراینمیان برخی از سناتورهای آمریکایی به دولت بایدن نسبت به درخواست هرگونه معامله واردات نفت از حکومت نیکلاس مادورو در ونزوئلا هشدار دادهاند. بااینحال دولت بایدن تلاشهای خود را برای بهبود مناسبات با ونزوئلا، عربستان و امارات هم شدت بخشیده است.
همچنین در پی گفتوگوهای دیپلماتیک بین حکومت نیکلاس مادورو و یک هیئت نمایندگی ایالات متحده برای افزایش تولید نفت، این کشور دو آمریکایی زندانی را آزاد کرد. گفتوگوها با ونزوئلا که دارای ذخایر عظیم نفتی است، در بحبوحه تحریمهای ایالات متحده و متحدانش علیه روسیه در پی حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین صورت گرفت. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، پیشازاین گفته بود هدف از این گفتوگوها مذاکره درباره «امنیت انرژی» و اتباع زندانی ایالات متحده است. مادورو هم این گفتوگوها را «محترمانه، دوستانه و بسیار دیپلماتیک» توصیف کرد و گفت که این مذاکرات ادامه خواهد داشت. مادورو قبل از آن هم گفته بود که «ونزوئلا نفت دارد و امکان استخراج و خرید آن برای همه سرمایهگذاران از آسیا و اروپا گرفته تا ایالات متحده فراهم است». صادرات نفت ونزوئلا به ایالات متحده در دولت ترامپ، به علت نقض حقوق بشر در این کشور ممنوع شد.
تماسهای بیپاسخ
هر اندازه مذاکرات ابتدایی دولت بایدن و ونزوئلا مثبت بوده، تلاشهای رئیسجمهوری آمریکا برای تماس با مقامهای عربستان و امارات بینتیجه بود. روزنامه والاستریت ژورنال گزارش داده که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و شیخ محمد بن زاید آل نهیان، حاکم ابوظبی و ولیعهد امارات، در هفتههای اخیر تماسهای جو بایدن را که با بحران افزایش قیمت سوخت دستوپنجه نرم میکند، بدون پاسخ گذاشتند.
یک مقام آمریکایی در این زمینه گفت: «انتظار کاخ سفید تنها یک تماس تلفنی بود؛ اما همان هم انجام نشد». وزارت خارجه امارات متحده عربی هم در واکنش به این تماسها گفته است که تماس بایدن با شیخ محمد بن زاید میتواند به زمان دیگری موکول شود. جو بایدن خلاف دونالد ترامپ، رئیسجمهوری پیشین آمریکا، روابط گرمی با عربستان سعودی و امارات ندارد و روابط دوجانبه به دلیل سیاست آمریکا در قبال خاورمیانه سرد شده است.
احتمال احیای توافق هستهای با ایران بدون درنظرگرفتن نگرانیهای امارات و عربستان و امتیازهای فراتر از تصور واشنگتن به تهران، عدم حمایت واشنگتن از جنگ ائتلاف عربستان در یمن و خارجکردن حوثیها از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا ازجمله دلایل سردی روابط واشنگتن با این دو کشور مهم منطقه محسوب میشود. علاوهبراین، بایدن در دوران تبلیغات انتخاباتی مواضع تندی علیه عربستان و محمد بن سلمان اتخاذ کرد و پس از آن هم پروندههایی در آمریکا درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد حکومت عربستان، گشوده شده و این مسئله خشم ولیعهد عربستان را در پی داشته است.
وال استریت ژورنال به نقل از «یوسف القطیبه» سفیر امارات متحده عربی در آمریکا، روابط متشنج میان دو کشور را تأیید کرده و به نقل از او مینویسد: «رابطه واشنگتن و ابوظبی امروز در بوته آزمون قرار دارد؛ اما باور دارم که از آن بهسوی موقعیتی بهتر بیرون میآییم».
براساس گزارش این روزنامه، در هفتههای اخیر مقامات ارشد وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا به ریاض و ابوظبی سفر کردهاند تا آنها را بهطور مستقیم در جریان انتظارهای آمریکا قرار دهند. آخرین تماس تلفنی بایدن با ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، به ۹ فوریه و پیش از حمله روسیه به اوکراین بازمیگردد. پادشاه عربستان سعودی و رئیسجمهور آمریکا در این تماس تلفنی بر روابط استراتژیک و اقتصادی دو کشور تأکید کردند. در روزهای گذشته گزارشهایی منتشر شده بود که از قصد بایدن برای سفر به عربستان در ماههای پیشرو حکایت میکرد. بایدن خلاف رؤسای جمهوری پیشین آمریکا در بیش از یک سالی که از آغاز دوره ریاستجمهوریاش میگذرد، به عربستان سفر نکرده و اکنون که بیش از هر زمان به همکاری ریاض نیاز دارد، با درهای بسته از سوی متحد سنتی خود در خاورمیانه روبهرو شده است.