اخم سران کشورهای نفتی خلیج فارس به بایدن

نوشته: ژرژ مالبرونو. ترجمه: سید سراج میردامادی: ژرژ مالبرونو روزنامه نگار فرانسوی و کارشناس خاورمیانه در روزنامه فیگارو در یادداشت کوتاهی که جمعه ۱۱ فوریه ۲۰۲۲ مصادف با ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ در صفحه دو فیگارو این روزنامه پرتیراژ فرانسوی منتشر شد به تشریح علل و عوامل سردی مناسبات میان محور سعودی-اماراتی و آمریکا پرداخت. ترجمه کامل این یادداشت در ادامه می‌آید:

کشورهای خلیج [فارس] دیگر جواب نمی دهند. وال استریت ژورنال گزارش داد که محمد بن سلمان ولیعهد پادشاهی سعودی و محمد بن زاید ولیعهد امارات متحده عربی از پاسخ به تلفن جو بایدن رییس جمهور آمریکا امتناع کرده اند. رئیس جمهور آمریکا متحد اصلی این دو کشور نفت خیز ثروتمند در تلاش است تا ایشانرا قانع کند تولید نفت خودشانرا بالا ببرند تا جای خالی نفت روسیه که آمریکا آنرا از بازار خود طرد کرده را جبران کند تا مانع از رشد بیش از پیش قیمت هر بشکه از 130 دلار بشود. تلاشی بیهوده.

جنگ در اوکراین موجب آغاز مرحله ای از رهایی سازی عربستان سعودی و امارات در برابر نگهبان آمریکایی شان شده است که حتی می تواند منجر به یک نقطه عطف تاریخی هم برای این کشورها بشود.

"این جنگ ما نیست" جملاتی است که در راهروهای قصرهای عربستان و امارات تکرار می شود جایی که امتناع می کنند تا خودشان را در برابر شریک اقتصادی شان مسکو قربانی کنند و این در حالی است که شکایات و گلایه های شان از آمریکا فراوان است.

علی الشهابی یک کارشناس سعودی شاغل در مرکز مطالعاتی ماورای آتلانتیک و نزدیک به شاهزاده بن سلمان می گوید : "روابط ما با واشنگتن دائمی است اما بر یک جانبه گرایی بنا نشده است".

در جریان قتل جمال خاشقچی در سال 2018 ، جو بایدن بعد از اینکه سیا نقش شاهزاده سعودی در آن جنایت را محرز دانست ضمن به رسمیت شناختن نقش بن سلمان در این جنایت قول داده بود تا مقصر اصلی را مطرود سازد و حالا بن سلمان تلاش می کند انتقام آن برخورد بایدن را بگیرد.

هفته گذشته بن سلمان در مصاحبه ای با نشریه آمریکایی The Atlantic ضمن ترسیم این چالش گفته بود که اهمیتی ندارد این موجب سوء تفاهم میان او و جو بایدن شود. بن سلمان افزوده بود که بهتر است بایدن خودش را روی منافع آمریکا متمرکز کند.

ریاض و ابوظبی و در سطح پایین تری کویت و عراق تنها اعضای Opep هستند که می توانند کاهش صادرات نفت روسیه را جبران کنند. در زور آزمایی با واشنگتن محمد بن سلمان یک سلاح و اهرم فشار دیگری هم دارد و آنهم 800 میلیارد دلار سرمایه گذاری سعودی ها در آمریکا است که می تواند کاهش پیدا کند.

علاوه بر این حتی اگر بن سلمان همچنان یک شخصیت غیر محبوب نزد کاخ سفید باقی بماند وال استریت اما با او به قهر نخواهد رسید و کمپانی های آمریکایی همچنان نسبت به پروژه های مدرن سازی عربستان سعودی علاقه مند باقی خواهند ماند.

شریک استراتژیک امنیتی

در واقع به سردی گرایی روابط عربستان سعودی نسبت به آمریکا مسبوق به سابقه است. بن سلمان از سال 2015 این را در سر می پروراند ، زمانیکه آمریکایی ها به ایران نزدیک شدند همراه با نتیجه گیری از توافق هسته ای و حتی از سال 2011 و رها کردن و تنها گذاشتن متحدین قدیمی آمریکایی ها در خاورمینه بویژه حسنی مبارک در مصر و همزمان با آغاز انقلابهای عربی .

یک مفسر سیاسی در ابوظبی پایتخت سیاسی امارات متحده عربی در ادامه اشاره به مطلب فوق می افزاید : " پوتین حداقل متحد خودش بشار الاسد را تنها نگذاشت " . امارات در کنار عربستان سعودی نسبت به سیاست رها سازی خاورمیانه توسط آمریکایی ها و توجه به اقیانوس آرام برای صف بندی در برابر چین سخت مخالف هستند.

اول مارس 2022 شاهزاده ولیعهد امارات از اینکه تلفنی با ولادیمیر پوتین صحبت کند دریغ نکرد درست یک هفته بعد از اینکه کشورش عضو کنونی شورای امنیت سازمان ملل متحد در 25 فوریه از رای به محکومیت تجاوز روسیه به اوکراین خودداری کرد و این در حالی بود که محکومیت با آرای اکثریت بالایی در مجمع عمومی سازمان ملل مواجه شد. یک نیم زلزله در مناسبات استراتژیک بین ابوظبی و واشنگتن.

هر چند سه روز بعد این خودداری از محکومیت روسیه توسط امارات با آرای روسیه در به رسمیت شناختن شورشیان حوثی به عنوان تروریست که پیش از این بارها با شلیک موشک به ابوظبی ، امارات را تهدید کرده بودند توضیح داده شد ، بده بستانی که ابوظبی آنرا تکذیب کرد. جنگ در یمن یکی دیگر از نقاط اختلاف میان محور سعودی- اماراتی و واشنگتن است زیرا واشنگتن در برابر این گروه مسلح مورد حمایت ایران برخوردی نرم داشته است.

با در نظر گرفتن تمام این موارد بویژه از سال 2018 برای حاکمان عربستان سعودی و امارات ثابت شده بود که آمریکا دیگر به اندازه کافی حامی قابل اعتمادی نیست و به همین دلیل نتیجه گیری کردند به سوی مسکو شریک استراتژیک امنیتی جدیدشان با خرید تسلیحات تمایل پیدا نمایند.

در سالهای 2013 تا 2018 شیخ محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی دستکم 6 مرتبه به مسکو سفر کرده است. از آنسو هم کیریل دیمیتریوف مدیر صندوق سرمایه گذاری روسیه که هفته قبل در صدر لیست تحریم های غربی ها قرار گرفت همچنان در ریاض به گرمی مورد استقبال قرار می گیرد.

نهایتا پس از بسته شدن گاو صندوق های موناکو و مالدیو ، دوبی می تواند بهشت مالیاتی باشد که مسکو جایگزین آن دو کشور کند. بنا بر گزارش نیویورک تایمز دستکم 38 تاجر و ثروتمند روس مرتبط با ولادیمیر پوتین شرکای فعال در امر سرمایه گذاری ساختمان سازی با ثروتی بالغ بر 314 میلیارد دلار هستند.

"اما در برابر چنین بحران بین المللی ، کشورهای خلیج [فارس] تا چه زمانی می توانند خودشان را جدا نگهدارند؟" این پرسشی است که حسین ایبیش پژوهشگر و استاد دانشگاه در آمریکا مطرح می کند و در عین حال پیش بینی می کند که پس از یک تمدد اعصاب سعودی ها در بازار نفت نهایتا پس از بازیافتن اعتبار بین المللی جو بایدن در عوض سعودی ها هم در بازار نفت به نرمش خواهند رسید.