افزایش مشکل پوسیدگی دندان بعد از کرونا

«محمدحسین کریمی» اظهار کرد: از سال ۱۳۹۳ با آغاز صحبت‌ها برای طرح پزشک خانواده، زیرساخت‌ها در بحث دندان‌پزشکی بهبود یافت و ناوگان و تجهیزات به روز شد. از سال ۱۳۹۴ نیز حدود ۱۵۰۰ دندان‌پزشک با قرارداد بیمه روستایی و سپس شهری به کار گرفته شدند و با استفاده از نیروهای رسمی خود و بیمه روستایی، تقریباً اکثر مراکز مجهز شد و ارائه خدمات به خوبی انجام می‌شد.

وی با اشاره به آسیب‌های کرونا در زمینه دندان‌پزشکی، افزود: با شیوع کرونا، خدمات دندان‌پزشکی تحت تأثیر قرار گرفت و بیشتر، خدمات اورژانسی انجام شد. انتظار داریم با عادی شدن وضعیت کرونا، ارائه خدمات دندان‌پزشکی مجدداً از سر گرفته شود. از طرفی با تعطیلی مدارس، خیلی از برنامه‌های پیشگیرانه در مدارس نیز تحت تأثیر قرار گرفت. به طور کلی این شرایط سبب می‌شود در آینده شاهد افزایش مشکل پوسیدگی دندانی باشیم.

وی درباره شاخص پوسیدگی دندان در کشور ادامه داد: پایش جدیدی در این زمینه صورت نگرفته است و آخرین پایش انجام شده مربوط به سال ۹۵ است که عدد ۱.۸۴ را نشان داد. شاخص پوسیدگی دندان در سال ۱۳۷۷ عدد ۱.۵، در سال ۱۳۸۳ عدد ۱.۶۲ و در سال ۱۳۹۱ عدد ۲.۰۹ را نشان می‌دهد. همچنین DMFT (شاخص پوسیدگی دندان) دندان‌های دائمی کودکان ۱۲ ساله کشور در سال ۱۳۷۴ عدد ۲.۰۲ بوده است.

کارشناس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت تاکید کرد: بحث‌های زیادی بر شاخص‌های بهداشتی حوزه بهداشت دهان و دندان وجود دارد. از سال‌ها پیش طرح بسیار خوب استفاده از دهان‌شویه سدیم فلوراید را دنبال می‌کردیم، اما مشکل حوزه بهداشت این است که کارشناسی‌های اشتباهی بر برنامه‌ها انجام می‌شود و برخی چنین طرحی را موفق نمی‌دانند. این در حالی است که استفاده از دهان‌شویه سدیم فلوراید در زمان خود، یکی از بهترین طرح‌ها بود. به عنوان مثال در شهری که بنده مشغول به کار بودم، در آغاز این طرح طی سال ۷۱ حدود ۷۰ نفر در روز مراجعه می‌کردند تا دندان خود را بکشند، این عدد در سال ۱۳۸۵ بین ۱۰ تا ۱۵ نفر در روز شده بود. در واقع شاید شاخص‌های پوسیدگی، آن اندازه که می‌خواستیم بهبود نیافته است؛ اما این طرح بعد از چند سال آثار مثبت خود را نشان داد. پوسیدگی دندان، موضوعی نیست که تمام شود و کل جمعیتی که می‌توانیم تحت پوشش قرار دهیم، شاید ۱۰ میلیون نفر باشد اما بازهم اقدامات ما اثرگذار بوده است.

وی درباره برنامه کاهش شاخص پوسیدگی دندانی در گروه سنی ۱۲ ساله‌ها تا سال ۱۴۰۰ و تحقق آن، تصریح کرد: تمام برنامه‌های سلامت دهان و دندان تأثیرگذار بوده است؛ ولی در این زمینه پایشی نداشتیم که ببینیم آیا این هدف محقق شده است یا خیر.

یونیت‌های سیار دندان‌پزشکی، طرحی راهگشا که تضعیف شد

کریمی، درباره وضعیت تجهیز مراکز دندان‌پزشکی، گفت: عمده امکانات و یونیت‌های ما داخلی است؛ اما متأسفانه طی دو سال گذشته به شدت بودجه‌های حوزه ما ضعیف شد و افت داشتیم؛ این موضوع می‌تواند یکی از عوامل تأثیرپذیر از نبود بودجه در بخش بهداشت باشد. این در حالی است که هزینه تجهیزات و امکانات نیز افزایش چشمگیری داشته است. قطعاً با کمبودهایی هم مواجه هستیم؛ اما اخیراً به‌خصوص طی مدت کرونا بازخوردی در این زمینه نداشتیم.

وی درباره پایگاه‌های سیار دندان‌پزشکی افزود: این موضوع یکی از بهترین طرح‌های ادوار قبل بود. اولین جایی که این اتفاق در آن جرقه خورد، دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود که بین مراکز بهداشت و دانشکده‌ها قرارداد بستیم که ۲۰ دانشجوی دندان‌پزشکی را دانشگاه‌ها به ما بدهند و یونیت سیار و تجهیزات را هم ما تأمین می‌کردیم تا ارائه خدمت صورت گیرد. به جرئت باید گفت یکی از به‌روزترین طرح‌هایی بود که انجام پذیرفت؛ اما اجرای آن به مرور ضعیف شد. البته این طرح با مشکلات زیرساختی نیز همراه بود؛ اما در کل آن را بسیار راهگشا می‌دانم.

کارشناس اداره سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت اظهار کرد: ارائه خدمات دندان‌پزشکی در حوزه بهداشت در گروه‌های هدف شامل سنین زیر شش سال، شش تا ۱۲ سال، زنان باردار تا یک سال پس از زایمان و سالمندان رایگان است. سایر گروه‌ها نیز با نرخ دولتی می‌توانند از حوزه بهداشت خدمت دریافت کنند.

به گزارش ایمنا، وضعیت در زمینه عدالت و دسترسی به خدمات دندان‌پزشکی مناسب نیست. بیمه‌ها به دلایلی همچون کمبود منابع عمومی نمی‌توانند از این خدمات حمایت داشته باشند. خود مردم هم بهداشت دندان را رعایت نمی‌کنند. البته با همکاری وزارت آموزش‌وپرورش، اقدامات خوبی در زمینه درمان پوسیدگی‌های دندانی دانش‌آموزان انجام شده است، به‌طور حتم آموزش و فرهنگ‌سازی در یک بازه زمانی مشخص می‌تواند نتیجه چشمگیری را نشان دهد. از سوی دیگر، باید برنامه‌ها و تسهیلاتی ارائه شود که بیمه‌ها متقاعد و ملزم به خدمات‌دهی در این حوزه شوند. در این صورت شاید بتوان آمارهای عجیب پوسیدگی دندان ایرانی‌ها را به استاندارد جهانی نزدیک کرد.