مطالبه ای 20 ساله / چرا رتبه‌بندی تبدیل به یکی از خواسته‌های مهم معلمان شده است؟
رتبه‌بندی معلمان یکی از مسائل پربحث سال‌های اخیر بوده است که اخیرا به آموزش و پرورش ابلاغ شده است؛ طرحی که طرفداران و منتقدان جدی خود را به همراه دارد.
ریحانه جولایی- رتبه‌بندی معلمان یکی از مسائل پربحث سال‌های اخیر بوده است که اخیرا به آموزش و پرورش ابلاغ شده است؛ طرحی که طرفداران و منتقدان جدی خود را به همراه دارد. بر اساس اعلام مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش رتبه‌بندی فرآیندی است که منجر به ارتقای کیفیت در آموزش‌وپرورش می‌شود و هدف مستقیم آن افزایش حقوق نیست اما منجر به افزایش حقوق هم می‌شود. پس از ارزیابی معلمان در نظام سنجش صلاحیت، برای آنها گواهینامه صادر می‌شود و البته هرچندسال یک‌بار به‌روز خواهد شد، این گواهینامه معلمان را در امتیازهای رتبه‌بندی طبقه‌بندی می‌کند و در ادامه مزایایی همچون کسب پست‌های مدیریتی، شرکت در آزمون‌هایی خاص یا حضور در گروه‌های آموزشی را برای آنها به همراه دارد.
نقدهایی که بر رتبه‌بندی معلمان وارد است
محمدرضا نیک نژاد، معلم و کارشناس آموزشی نقدهای به رتبه بندی معلمان دارد. او به «شرق» گفت: همان‌طور که رقابت در آموزش و ایجاد سبقت‌های مجاز و غیرمجاز بین دانش آموزان پیامدهای ناخواسته و آسیب‌زایی دارد رقابت بین معلمان نیز همین مسائل و مشکلات را دارد یعنی شما نمی‌توانید با ایجاد مسابقه بین معلمان و اعلام کردن تعدادی از آنها به‌عنوان معلمان شاخص بقیه را ترغیب کنید که در این مسیر حرکت کنند. نهادهای مدنی معلمان و کسانی که به دنبال افزایش حقوق معلمان هستند باید با این چارچوب مخالفت کنند چراکه رتبه‌بندی ایجاد رقابت می‌کند و تلاش معلم تنها مبتنی بر افزایش حقوق می‌شود.
رتبه‌بندی خواسته همیشگی معلمان
با این حساب سؤال این است، چرا رتبه‌بندی تبدیل به یکی از خواسته‌های مهم معلمان شده است؟ به گفته نیک نژاد، دست‌کم 20 سال است که معلمان خواستار یک زندگی و معیشت قابل‌قبول هستند. معلمان در سال‌های اخیر افزایش حقوق قابل‌توجهی نداشته‌اند و افزایش حقوق صورت گرفته در سال‌های اخیر به‌اندازه میزان تورم نبوده است. با تمام نقدهایی که به رتبه‌بندی وارد است اما بخشی از آن به افزایش حقوق معلمان مربوط می‌شود. این افزایش حقوق چون نسبت به زمان مطرح‌شدنش قابل‌ملاحظه بود، معلمان و پس‌ازآن تشکل‌های سیاسی و صنفی معلمان به آن تن دادند.
خلف وعده در حقوق معلمان
اگر طرح اولیه رتبه بندی تصویب می‌شد، یک معلم حقوقی نزدیک به یک استاد دانشگاه دریافت می‌کرد، حالا مجلس تغییراتی در این طرح ایجاد کرده است. بر این اساس قرار شد، حقوق معلمان افزایش پیدا کند، با این تفاوت که دریافتی آنها 80 درصد دریافتی پایین‌ترین رتبه اساتید دانشگاه باشد. درواقع در همان زمان با مطرح شدن این خبر و یک سری اطلاعات دیگر معلمان معترض شدند و تشکل‌های صنفی از سوی معلمان تحت‌فشار قرار گرفتند تا اعلام اعتراض و تجمع کنند که نتیجه آن تا امروز بی‌پاسخ ماندن خواسته‌های معلمان و تشکل‌های صنفی است.
معلمانی که مشمول رتبه بندی نمی شوند
با این تفاسیر اما همه معلمان شامل رتبه بندی نمی شوند. نیروهای فاقد کد شناسه استخدام مورد تایید سازمان اداری و استخدامی کشور، کارکنان مامور یا انتقالی به سایر دستگاه های اجرایی (با حفظ پست سازمانی یا بدون آن) کارکنان مامور به مدارس غیردولتی (به استثنای مدیران و معاونانی که از آموزش و پرورش حقوق دریافت میکنند) نیروهای مازاد یا دراختیار مدرسه، تمام افرادی که از بیش از یک صندوق حقوق دریافت میکنند، افرادی که در مرخصی بدون حقوق به سر می برند، افراد انتقالی به دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی و افراد مامور به تحصیل، مشمول این آیین نامه نمیشوند.
سونامی معلمان بازنشسته
مشکل دیگری که وجود دارد سونامی بازنشستگی معلمان است. در دولت قبل گفته‌شده بود که چیزی حدود 25 درصد از معلمان کشور باید کم شوند این درحالی است که تعداد قابل‌توجهی از معلمان در شرف بازنشستگی هستند. بسیاری از معلمان که چیزی به پایان دوره خدمتشان نمانده، منتظر اجرای رتبه‌بندی مانده‌اند تا رتبه‌بندی بر حقوق بازنشستگی آنها تأثیر بگذارد و به‌محض اجرای این قانون تعداد قابل‌توجهی از این معلمان بازنشسته می‌شوند. این در حالی است که طبق گفته های یک منبع آگاه معلمانی که در شرف بازنشستگی هستند برای اینکه حقوق آنها شامل رتبه بندی شوند باید حداقل دو سال دیگر به فعالیت خود ادامه دهند.
