چگونه با افراد بیخانمان رفتار کنیم؟
از کارتن خواب ها نترسید
شاید در رفت و آمد به حاشیهی شهر مواجهی بیشتری با آنها داشته باشیم، آدمهایی که به هر دلیل، دیگر به ته خط رسیدند.
زنان و مردان کارتن خوابی که نمود بخشی از بیعدالتی اجتماعی یک جامعه محسوب میشوند. این افراد خواسته یا ناخواسته درگیر روانهای زخمی شدند که باید مواجه اصولی برای ارتباط با آنها را بدانیم تا حمایت ناسالم نداشته باشیم. سپیده علیزاده فعال اجتماعی در گفتوگو با شبکه شرق توضیحاتی ارائه داده که در چند تقسیم بندی جای میگیرد.
با دیدن آنها آمادهی فرار نشویم
افراد معمولا با دیدن کارتن خوابها، دو حالت پیدا میکنند، یا دچار ترس میشوند و یا رفتار ترحم آمیز انجام میدهند که هر دو اشتباه است.
ترس از این افراد درد کشیده معمولا به دلیل استحمام دیر به دیر، ظاهر ژولیده و نامرتب آنها است.
ترحم هم خود باعث به وجود آمدن نگاه بالا به پایین میشود، مثل اینکه:« الان من در موقعیتی هستم که شبیه تو نیستم...» بنابراین تا حد امکان باید نگاه ما موازی باشد، یعنی نه بالا به پایین و نه پایین به بالا تا رفتارمان این پیام را برساند که من با دیدن تو دلهره نمیگیرم، آمادهی فرار نمیشوم و حتی دلسوزی هم نمیکنم.
به پاتوق کارتن خوابها نروید
توصیه میشود، شهروندان برای کمک یا توزیع غذا، وارد پاتوق کارتن خوابها نشوند، چون این نوع کمک رسانی به تخصص و تجربه نیاز دارد. بنابراین حضور شهروندان در پاتوق میتواند موجب اتفاقات غیره منتظره گردد و خطرناک باشد، چون با قوانین محیط آشنایی ندارند و امکان دارد نحوهی ورودشان برای قاچاقچیان یا معتادهای آن منطقه، واکنش برانگیز باشد.
حتی موسسههای کاهش آسیب هم به بهانهی غذا رسانی با کارتنخوابها ارتباط برقرار میکنند تا خدمات تخصصی کاهش آسیب اعتیاد ارائه دهند. یعنی طبق برنامه ارتباط برقرار میکنند. بعد از جلب اعتماد، زن و کودک داخل پاتوق را آگاه میکنند که راه خروجی از این وضعیت هم برایشان وجود دارد. اگر شهروندان ندانند چه زمان دست محبت را به سمت این افراد ببرند ممکن است صدمههایی ببینند که باعث انصراف از کمک رسانی آنها شود.
حتی اگر رضایت داشتند، از چهرهی آنها عکس و فیلم نگیرید
گاهی دیده میشود که یک سلبریتی یا هر فرد دیگری که به پاتوقها رفته در فضای مجازی از آدمهای آنجا عکس منتشر میکند. ما باید این نکته را بدانیم که بخش زیادی از کارتنخوابها درگیر اعتیاد هستند، وقتی برای تصویربرداری از چهره خودشان هم اعلام رضایت میکنند، امکان دارد در آن لحظه تحت تاثیر موادی باشند که مصرف میکنند و مثلا دقایقی بعد پشیمان شوند. پس به رضایت آنها از تصویربرداری استناد نکنیم و حرمت آن افراد را حفظ کنیم.
کمک تخصصی به کارتن خوابها کار شهروندان نیست
اگر افراد در سطح شهر یک کارتن خواب تنها دیدند میتوانند به آن غذا یا لباس دهند، چون در این شرایط خطر ورود به پاتوقهای دور افتاده هم وجود ندارد. اما باز هم توصیه نمیشود که مثلا فرد را سوار ماشین کنند، جایی ببرند یا بیمقدمه به سمت کمپ ترک اعتیاد حرکت کنند. چون علاوه براینکه ترک اجباری فایدهای ندارد، در کنارش امکان اخاذی و درگیریهای عاطفی و احساسی بین فرد کمک کننده و کارتن خواب به وجود میآید که برای هر دو طرف آسیب زا است.
واقعیت این است که کمکهای تخصصی برای افراد بیخانمان کار موسسههای مخصوص این حوزه است. مخصوصا وقتی که این افراد به صورت گروهی در پاتوق زندگی میکنند. باید بدانیم هرچه تعداد افراد داخل پاتوق بیشتر باشد امکان خطر برای فردی که قصد کمک دارد هم بیشتر خواهد بود. پس بهتر است به صورت فردی برای کمک رسانی به هیچ پاتوقی ورود نکنیم و همراه گروه باتجربه یا موسسات مربوطه اقدام نماییم.
درصورتی که یک فرد بی سرپناه از شما کمک خواست، با شماره ۱۳۷ تماس بگیرید و اطلاع دهید
یادمان باشد که در فرایند بیسرپناهی یک انسان، موارد مختلفی دخیل هستند که مشکلات جامعه، خانواده و انگها و تبعیضها بخشی از آن موارد هستند. نسبت به کارتن خوابها حس بد نداشته باشیم. بسیاری از آنها زنان و مردانی هستند که روزی شهروند فعالی بودند و حالا در چنین شرایطی زیست میکنند. بهتر است، برای ایجاد شرایط بهتر آنها، شهروندان مطالبه گری باشیم.