گزارش «شبکه شرق» از بحران آب در تهران؛
قطعی آب در تهران گسترده شد
جاده چالوس به کارگاه ساختمانی بدل شده‌است/ عمق چاه‌های آب در تهران به ۱۲۰ متر رسیده‌است!
۶ روز از سیل چالوس می‌گذرد، سیلی که بنابر گفته معاون سازمان راهداری خسارت هزار میلیاردی به بار آورده‌است و مناطق گسترده‌ای از تهران و کرج را بی‌آب گذاشته‌است.
طبق آخرین بررسی‌های میدانی صورت گرفته مناطق ستارخان، صادقیه، گیشا، اشرفی اصفهانی، خیابان بهار در محدوده طالقانی، قلهک در منطقه ۳ و نارمک، چهارراه لشگر در نظام آباد تهران قطعی آب و افت فشار پراکنده را تجربه کردند؛ در این میان آبفای تهران روز دوشنبه اعلام کرد که بر اثر بارش باران، جاری شدن سیلاب و رانش گسترده زمین و کوه در حوالی جاده چالوس، مسیر انتقال آب از سد امیرکبیر به تأسیسات آبرسانی تهران در بستر رودخانه کرج مسدود شده بود و وعده رفع مشکل آب را داده بود اما مشاهدات حاکی از آن است که نه تنها قطعی آب در این بازه زمانی برطرف نشده‌است بلکه گسترده‌تر نیز شده‌است و محله‌های جدیدی مانند قائم مقام فراهانی، هفت‌تیر و مدرس نیز به آب شرب دسترسی ندارند.
روز گذشته اما بار دیگر خبر از رفع مشکل آبرسانی داده شده‌است و علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزوده است که ریزش بخشی از رودخانه کرج دلیل کاهش فشار آب و قطعی آن در برخی از نقاط تهران بوده است. در واقع منابع آب ورودی به تهران از طریق سد کرج دلیل این مشکل بوده که اکنون رفع شده است.
نظام مدیریتی ما بودجه‌خوار است
عباس محمدی، کنشگر محیط زیست و مدیر انجمن دیده‌بان کوهستان، در گفت و گو با «شبکه شرق» و در واکنش به سیل اتفاق افتاده در چالوس و قطعی آب گسترده، گفت: «تمام پوشش گیاهی در کوه‌های ایران، مسیل‌های رودخانه‌ای و آبخیز سدها از میان رفته‌است و در حوزه آبخیز سد کرج و رودخانه کرج نیز فرسایشی در بالاترین درجه اتفاق افتاده‌است و چرای بی‌رویه دام در فصل‌هایی که نباید وارد مرتع شود یکی از اصلی‌ترین دلایل این فرسایش است، از طرف دیگر جاده چالوس به کارگاه ساختمانی بدل شده‌است ونظام مدیریتی ما نظام مدیریتی بودجه‌خوار است که بودجه می‌گیرد و هزینه می‌کند و کار زیرساختی صورت نمی‌گیرد.»
وی در ادامه گفت: «با هر بارشی، سیل مخرب را تجربه می‌کنیم که نتیجه سو مدیریت در نگهداری خاک، نگهداری مرتع و جنگل و عملیات عمرانی غلط است؛ فاز ۴ آزادراه تهران شمال که ساخته شد، در کنار رودخانه، حریم رودخانه و حتی بستر رودخانه آزادراه ساخته شده‌است و کوه جنگل پوش را به شکل عمودی برش داده‌اند و در تمام طول سال این منطقه ریزش دارد.»
محمدی در ادامه در خصوص آنچه در سیل چالوس اتفاق افتاده‌است؛ گفت: «زمانی که بارندگی صورت می‌گیرد، خاک شسته می‌شود و گل و لای وارد دریاچه سد می‌شود، در سیلی که اخیرا اتفاق افتاده گل و لای به قدری بوده‌است که تونل آبرسانی نیز مسدود شده‌است.»
مدیر انجمن دیده‌بان کوهستان در ادامه افزود: «باید گفت خاک که مهم ترین عنصر حیاتی کشور است و هم‌ردیف با آب و حتی بالاتر از آب در درجه اهمیت قرار دارد، در حال از دست رفتن است و در نتیجه زمانی که خاکی نباشد، آبی نیز جذب نمی‌شود. اتفاقی که در تابستان گذشته در امام‌زاده داوود افتاد و سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در سراسر کشور رخ داد؛ بارندگی‌های خوبی داریم اما به جای اینکه این بارندگی‌ها جذب سفره‌های آب زیرزمینی شوند به یک جریان مخرب بدل خواهند شد»
تداوم قطعی و افت فشار در مناطقی از تهران و کرج علی‌رغم اعلام خبر رفع مشکل از سوی مسئولین در روزهای اخیر، این نگرانی را در دل شهروندان ایجاد کرده‌است، که با وجود پایان نیافتن فصل بهار، نشانه‌های بحران آبی در کشور مجال بروز پیدا کرده‌اند.
عمق چاه‌های آب در تهران به ۱۲۰ متر رسیده‌است
تورج فتحی، معاون دفتر آب و فاضلاب سازمان حفاظت از محیط‌زیست، در گفت و گو با «شبکه شرق» و در خصوص بحران آبی در تهران؛ گفت: « بخش‌های جنوبی دشت تهران و به خصوص مناطق جنوب غربی و بخش‌هایی که تعداد زیادی چاه کشاورزی در آنها حفر شده‌است، دچار فرونشست شده‌است و سطح آب‌های زیرزمینی و حجم آب‌های موجود در آبخوان دشت تهران با کسری بیلان مواجه شده‌است و این بیلان منفی از دهه ۷۰ به طور پیوسته ادامه دارد و هر سال به کسری مخزن آبخوان دشت تهران می‌افزاید و در نتیجه طبیعی است که برخورد به آب خیلی از چاه‌هایی که برای شرب حفر شده‌است و در مدار بهره‌برداری قرار گرفته‌است کاهش پیدا کند.»
فتحی در ادامه گفت:« اگر فرض بر این باشد که حدود ۵۰۰ حلقه چاه تامین آب شرب در تهران وجود داشته باشد، از این تعداد بیش از ۱۵۰ عدد از آنها در غرب تهران قرار گرفته‌است که عمق آب زیرزمینی در آنها سالانه در حال کاهش است. عمق حفر چاه‌ها امروز به بالای ۱۲۰ متر رسیده‌است.»
آبی که برداشت می‌شود چند میلیون سال سن دارد
معاون دفتر آب و فاضلاب سازمان حفاظت از محیط زیست در ادامه افزود: «هرچقدر از آب‌های آبخوان برداشت شود و نیاز به آب‌های زیرین پیدا شود، کیفیت آب کاهش پیدا می‌کند، در بسیاری از چاه‌هایی که در پایتخت حفر شده‌است، عمق چاه‌ها به کف آبخوان و به نزدیکی سنگ بستر رسیده‌است و در نتیجه آبی که در پایین‌ترین افق آبخوان قرار می‌گیرد چند میلیون سال عمر دارد و در اثر تغذیه سیلاب‌های خیلی قدیمی تغذیه شده‌است و در اثر تماس با محیط، املاح زیادی را در خود حل کرده‌است و در خیلی از موارد شور شده‌اند و هرچه چاه‌ها را عمیق‌تر می‌کنیم کیفیت آب‌های زیرزمینی دریافتی ما کاهش پیدا می‌کند و تصفیه این آب‌ها نیز هزینه زیادی را می‌طلبد.»
