غلط اندر غلط

به گزارش شبکه شرق، زمان نشان داده نگاه علیرضا زاکانی، شهردار تهران به مسائل پایتخت بیشتر از آنکه به مطالعات علمی نزدیک باشد، به منافع ساخت و ساز در پایتخت نزدیک است. او امسال  مطالعات مرکز پژوهش‌های مجلس درباره ظرفیت زیست محیطی تهران یا مقالات علمی درباره ارتباط میان فروش تراکم و افزایش قیمت مسکن را زیر سوال برد. این بار هم با استناد به اظهارات یکی اساتید سازه دانشگاه شهید بهشتی، احتمال زلزله در تهران را زیر سوال برده است.

در این گزارش نگاهی انداختیم به صحبتهای اخیر شهردار تهران و این صحبت‌ها را راستی آزمایی کردیم.

زاکانی : ترس بی‌جا برای مردم ایجاد می‌کنیم

علیرضا زاکانی چند روز پیش در یک نشیت خبری گفته بود که «یکی از اساتید با ادله ای که برایم ذکر کرد، که در واقع ما یک ترس بیجایی برای مردم  ایجاد می‌کنیم.علتش این است که  3000 سال است که شهر تهران هیچ زلزله نیامده است. نکته دوم اینکه سه گسل پیرامون تهران یعنی گسل مشاء ، گسل غرب تهران که بوئین زهراست و گسل جنوب تهران که شهرری است، رفتارهای متفاوتی دارند.

برداشتهای ماهواره ای حکایت از این دارد که گسل جنوب تهران که کاملا گسل خفته ای است و هیچ  تهدیدی ندارد ! دو گسل مشاء و گسل بوئین زهرا هم که درگذشته زلزله را تجربه کرده اند، عملا کانون زلزله با پیرامون زلزله بسیار متفاوت است...  با این نگاه، نوع نگاه و رفتار ما از جنس آمادگی تفاوت می کند. یعنی نوع  ساخت  و شرایط ابنیه ها در سخت زیرساخت های شهری ومسائل مختلف کاملا یک تفاوت جدی پیدا می‌کند ! "

این صحبت‌های زاکانی با واکنش‌های زیادی روبرو شدو حتی برخی از فعالان حوزه شهری درباره این صحبت‌ها از او سوالاتی را مطرح کردند.

۵۰ سال مطالعات علمی

مهدی زارعی، استاد پژوهشگاه زلزله

اینکه بر اساس صحبت‌های یک نفر درباره زلزله موضع بگیریم درست نیست. طی ۵۰ سال اخیر مساله زلزله تهران بررسی شده است.  دهه هفتاد میلادی گروهی از سوی سازمان ملل به ایران آمدند و درباره زلزله مطالعه کردند. زلزله تهران، مسئله‌ای نیست که یک نفر بیایید، و با یک برداشت جمع‌بندی کند که ما «مردم را نگران کردیم»! زلزله تهران بر اساس داده‌های علمی در محافل علمی بین‌المللی یک موضوع شناخته شده است.

حداقل ۱۰۰ مقاله متنوع در این زمینه در ژورنال‌های معتبر در بازه‌ای ۵۰ ساله منتشر شده است. اینکه اصل موضوع را زیر سوال ببریم، آن هم وقتی سابقه علمی  ۵۰ ساله دارد ، بر اساس نظر یک متخصص، کار ناصوابی است.

«اینکه ۳۰۰۰ سال است در تهران زلزله نیامده»غلط است!

این عبارت که «سه هزار سال است در ایران زلزله نیامده است»  غلط  است. سه هزار سال دوره بازگشت  شناخته شده بخشی از گسل شمال تهران است.  ۳۲۰۰ سال قبل آخرین اتفاق روی گسل شمال تهران افتاده است. ولی اینکه بگوییم ۳۰۰۰ سال است در تهران زلزله نیامده غلط است، ۳۲۰ قبل از میلاد، ۷۳۴ میلادی ، ۸۵۶ میلادی ۹۵۷ میلادی ۱۳۸۴ میلادی در محدوده تهران و ری زلزله آمده است. در جریان این زلزله‌ها حداقل ۳ بار ری کاملا ویران شده است.

گسل شمال تهران در نوبت زلزله است

مهدی زارع، استاد پژوهشگاه زلزله:

سه هزار سال دوره بازگشت  شناخته شده بخشی از گسل شمال تهران است. به این دلیل روی این ۳ هزار سال تاکید می‌کنیم، که بگوییم، اخرین زلزله گسل شمال ۳۲۰۰ سال پیش بوده و از نظر ما در پنجره زمانی قرار گرفته و در نوبت زلزله است.

گسل‌های خفته خطرناک‌تر هستند

مهدی زارع، استاد پژوهشگاه زلزله:

«اگر گسل خفته است، معنایش این نیست که تهدیدی ندارد و می‌تواند بسیار خطرناک باشد. گسل طبس قبل از زلزله ۱۳۵۷ حداقل ۱۱۰۰ سال بود، هیچ زلزله‌ای نداشت.  گسل بویین زهرا  ۹۰۰ قبل از زلزله سال ۱۳۴۱ هیچ زلزله‌ مهمی نداشت.

بنابراین اگر یک گسل خفته است باید با این دید که خطرناک است، به آن نگاه کرد. گسلی که در پاکستان سال ۱۳۸۴ فعال شد و ۸۰ هزار کشته به جا گذاشت، از زمانی نامعلوم خفته بود.»