مسئولان مربوطه ‌ باید پاسخگو باشند

زینب رحیمی: وکلای پرونده اتوبوس خبرنگاران از آخرین وضعیت این پرونده می‌گویند. آنها تأکید دارند که مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه هم در این سانحه و مرگ دو خبرنگار مسئولیت کیفری و جزایی دارند و در صورت ادامه تحقیقات جزء متهمان خواهند بود.

دوم تیرماه 1400 اتوبوس خبرنگاران در جاده فرعی بیگم‌‎قلعه در شهرستان پیرانشهر آذربایجان غربی واژگون شد. در این سانحه، خبرنگاران «مهشاد کریمی» و «ریحانه یاسینی» جان باختند و تعدادی از خبرنگاران هم دچار آسیب‌ و جراحاتی سنگین شدند.

بعد از گذشت بیش از دو سال، پرونده اتوبوس خبرنگاران همچنان باز است و روز پنجشنبه (26 مرداد‌) جلسه دادرسی در شعبه 118 دادگاه کیفری دو ارومیه برگزار شد.

در این جلسه، علاوه بر پدر ریحانه یاسینی، سه نفر از خبرنگاران بازمانده از سانحه واژگونی اتوبوس خبرنگاران نیز حضور داشتند. همچنین راننده، مدیرکل وقت حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی و رئیس وقت اداره محیط زیست ارومیه که متهم شناخته شده‌اند، به همراه وکیلشان در جلسه حاضر شدند.

سبحان نجفقلیان، وکیل خانواده ریحانه یاسینی و مهشاد کریمی، جلسه دادگاه روز پنجشنبه را رضایت‌بخش ارزیابی کرده و به «شرق» می‌گوید: «جلسه دادرسی عادلانه بود. همه شکات و متهمان فرصت کافی برای دفاع داشتند. قاضی هم سؤالات خوبی پرسید و معتقدم که اگر این جلسات و تحقیقات ادامه یابد، همه مواردی که مدنظر شکات است، مورد بررسی قرار خواهد گرفت».

نجفقلیان با تأکید بر اینکه معتقدیم مدیران ستاد احیای دریاچه ارومیه هم به‌عنوان برنامه‌ریز و متولی سفر خبرنگاران مسئول هستند، می‌گوید: «امیدواریم که با تداوم تحقیقات، مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه هم احضار و به فراخور قصوراتشان متهم شناخته شوند».

2 مدیر محیط زیست متهم شده‌اند

همچنن محمد داس‎مه، وکیل خبرنگاران بازمانده از سانحه واژگونی اتوبوس خبرنگاران، در گفت‌‌وگو با «شرق» توضیح می‌دهد: «تاکنون کیفرخواست دو نفر از مدیران سازمان محیط زیست صادر شده و به‌عنوان متهم در این پرونده شناخته شده‌اند و مجرمیت آنان در دادسرای عمومی و انقلاب ارومیه محرز شده است».

او با بیان اینکه به قرار منع تعقیب مدیران ستاد احیای دریاچه ارومیه اعتراض زده و همین موضوع در شعبه 118 دادگاه کیفری دو ارومیه بررسی خواهد شد، می‌گوید: «معتقدم نظریه طولی قلمداد‌کردن علل سانحه که در گذشته قابل استناد بود، با وجود قوانین فعلی دیگر محمل قانونی ندارد. در همین راستا در تبصره سه ماده 14 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، به ضرورت قبول «نظریه علل عرضی» در تحقق خسارت و وقوع جنایت تأکید شده و در نظر گرفتن همه علل و عوامل دخیل در وقوع سانحه و رابطه علیت بین فعل و ترک فعل در وقوع حادثه مورد تأکید این قانون است».

داس‎مه این‌طور ادامه می‌‎دهد که «با همین استدلال و تحت همین اسباب موجه قرار منع تعقیبی که نسبت به همه مسئولان سفر قبلا صادر شده بود، نقض شد. معتقدم که برخی از مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه در وقوع این جنایت مسئولیت کیفری و جزایی دارند».

اقرار  راننده اتوبوس خبرنگاران

او می‌گوید: «راننده اتوبوس در جلسه‎ دادرسی در شعبه 111 دادگاه کیفری دو ارومیه اقرار کرده که یکی از مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه در کنار راننده ایستاده و مسیر فرعی را به راننده دیکته کرده بود و حتی بعد از وقوع سانحه، راننده به همین فرد اعتراض کرده و گفته بود اصرار شما برای سرعت‌گرفتن باعث این اتفاق شد».

داس‎مه تأکید دارد: «معتقدم در پرونده اتوبوس خبرنگاران، علاوه بر مدیران سازمان محیط زیست، مدیران ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز مسئولیت جزایی دارند. پیگیری‌‌های حقوقی را نسبت به مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه در دستور کار داریم و امیدواریم در جلسه بعدی، منع تعقیب این مدیران با استدلال‌‌های ارائه‌شده نقض شود».

محیط زیست اتوبوس فرسوده را برای خبرنگاران گرفت

اتوبوسی که تابستان 1400، 21 خبرنگار و عکاس را از ارومیه به مقصد سد کانی‌سیب و بعد تونل انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه می‌برد، اتوبوسی متعلق به شرکت سیمان ارومیه است که طبق گزارش کمیسیون عالی تصادفات و راهداری، دچار چندین نقص فنی بوده است. این اتوبوس را اداره محیط زیست ارومیه و اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی از شرکت سیمان امانت گرفته بود. بنا بر گفته وکیل خانواده مهشاد و ریحانه، این موضوع در جلسه روز پنجشنبه دادرسی مطرح شد.

سبحان نجفقلیان تأکید دارد: «در نظریه کمیسیون عالی تصادفات قید شده که اگر از شرکت‌های حمل‌ونقل معتبر اقدام به اجاره اتوبوس می‌کردند، نظارت کامل روی اتوبوس اعمال می‌شد. اینکه یک اتوبوس فرسوده که دچار ایرادات فنی بسیاری است برای این سفر انتخاب کردند، موضوعی نیست که بتوان از آن چشم‌پوشی کرد».

عبور اتوبوس در مسیر ناایمن از قبل برنامه‌ریزی شده بود

نکته حائز اهمیت دیگر که در جلسه دادرسی روز پنجشنبه مطرح شد، این است که برنامه‌ریزان سفر یعنی ستاد احیای دریاچه ارومیه و سازمان حفاظت محیط زیست از قبل می‌دانستند که قرار است از جاده فرعی و ناایمن بیگم‌قلعه عبور کنند؛ چون قرار بود در کارگاهی متعلق به ستاد احیای دریاچه ارومیه واقع در بیگم‌قلعه که سالن غذاخوری و اقامتگاه هم دارد، از خبرنگاران برای ناهار پذیرایی کنند. در نتیجه از قبل برنامه‌ریزی کرده بودند که در مسیر برگشت از تونل انتقال آب زاب، از همین جاده روستایی بیگم‌قلعه عبور کنند؛ درحالی‌که این جاده اصلا برای تردد اتوبوس مناسب نیست.