توقف پروژه ساخت مجتمع گردشگری در حریم تخت جمشید

 

 علیرضا عسکری چاوردی به دنبال انتقادهایی که به ایجاد مجتمع گردشگری و تعدادی سرویس بهداشتی از سوی سازمان ایرانگردی و جهانگردی در محدوده چاه جنگل تخت جمشید شد و مسئولان میراث فرهنگی استان فارس آن را پرتابل (قابل جابجایی) و در جهت خدمت به گردشگران اعلام کرده‌اند، گفت: سرانجام طی جلسه مشترک پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، مدیر کل پایگاه‌های میراث ملّی و جهانی و مدیر سازمان ایرانگردی و جهانگردی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پس از بحث و تبادل نظر و توضیح اهمیت حریم تخت جمشید، تصمیم نهایی بر اولویت حفظ، انسجام و یکپارچگی شهر پارسه تخت جمشید در محدوده حریم درجه یک تمهید شد و توافق شد سازمان ایرانگردی و جهانگردی ساخت مجموعه رفاهی و بهداشتی در چاه جنگل تخت جمشید را متوقف کند و  چگونگی ادامه روند این پروژه را به پایگاه میراث جهانی تخت جمشید واگذار کند.

 

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید تاکید کرد: بدیهی است، پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در خصوص جانمایی و چگونگی استفاده از این سرویس‌های بهداشتی در مکان مورد توافق شورای فنی و راهبردی تخت جمشید در آینده‌ای نزدیک تصمیم خواهد گرفت.

 

عسکری چاوردی همچنین با قدردانی از رسانه‌ها، مدیر اداره کل پایگاه‌های میراث ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، درک شرایط و همکاری سازمان ایرانگردی و جهانگردی وزارت برای رفع نگرانی مردم و به پاسداشت هویت ملی و برای حفظ انسجام حریم و وحدت ملی، اظهار کرد: حریم میراث جهانی تخت جمشید و حفظ حرمت و تکریم آن احترام به تاریخ ملی کشور است و تلاش می‌شود عناصر تاریخی و فرهنگی محدوده پیرامونی تختگاه تخت جمشید در ارتباط و انسجام بستر تاریخی پارسه محفوظ باقی بماند و یکپارچگی آثار حفظ شود.  

 

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفت: عرصه و حریم هر اثر تاریخی در حقیقت بخشی از هویت منظری، فرهنگی و تاریخی آن اثر باستانی محسوب می‌شود به این شکل که اثر تاریخی در بافت و بستر یک عرصه و حریم خاص متولد شده است. عرصه و حریم بخشی از وجود و هستی هر اثر تاریخی و یا طبیعی محسوب می‌شود به این معنی، یک محوطه یا بنای باستانی فقط در همان محیط و بستر خاص شکل گرفته و هویت یافته است.

 

عسکری چاوردی افزود: اگر عرصه و حریم از اثر باستانی گرفته شود حیات تاریخی فرهنگی و بستر هویتی اثر باستانی انسجام و اصالت خود را از دست می‌دهد. معنا و مفهوم آن گم می‌شود و هویت فرهنگی تاریخی منظر پیرامون اثر از بین می‌رود. این موضوع به‌ویژه در خصوص میراث جهانی اهمیت بیشتر پیدا می‌کند؛ زیرا ضوابط و معیارهای ثبت میراث جهانی عمده آثار تاریخی کشور ما وابسته به بستر فرهنگی، طبیعی و تاریخی است که حداقل با دو شرط از ۱۰ معیار ثبت جهانی، واجد ثبت در مقیاس جهانی شده‌اند. معیارهای ثبت هم عمدتا برگرفته از خلاقیت، نوآوری، چگونگی استفاده از منظر طبیعی و در مجموع انتقال دهنده نوعی دانش بشری هستند. در حقیقت، عرصه‌ها و حرایم میراث ملی و جهانی زادگاه و خاستگاه بخشی از دانش بشریت هستند که در مقطعی از زمان در پیشرفت علوم و فنون جهان تاثیرگذار بوده‌اند. امروزه، در سطح جهان، مکان‌ها و خاستگاه‌های این دانش بشری در چارچوب عرصه‌ها و حرایم میراث ملی و جهانی حفاظت می‌شوند و دولت‌ها موظف به رعایت قوانین و مقرات وضع شده در قانون اساسی و میراث جهانی یونسکو برای حفظ، معرفی و بهره‌برداری علمی، فرهنگی و هنری از این آثار هستند.

 

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید یادآور شد: تخت جمشید به تختگاه محدود نمی‌شود بلکه تختگاه خود بخشی از شهر پارسه بوده است و طی کاوش‌های اخیر دروازه شهر پارسه در فاصله ۴ کیلومتری آن کشف شد. بین دروازه شهر تا تختگاه تخت جمشید بناهای دیگری واقع بوده است که طی زمان از بین رفته است و نیازمند کاوش باستان‌شناسی است. بدون مطالعه حریم تخت جمشید نمی‌توان تختگاه تخت جمشید و شهر پارسه را درک کرد. همین موضوع برای سایر آثار باستانی کشور هم مصداق دارد. راهکار نخست، تملک دولت بر این نوع حرایم و بناهای باستانی واقع در محدوده میراث جهانی است تا بتوان از اقتصاد فرهنگی برای گردشگری در میراث جهانی بهره برد. تملک بر عرصه و حریم میراث جهانی و ملّی بر هر نوع سرمایه. گذاری مقدم است. راهکار قانونی تملک، ایجاد و حمایت از تشکیلات حقوقی در ساختار اداری است؛ زیرا محدوده حریم بزرگ بسیاری از آثار میراث جهانی را آثار تاریخی و باستانی فراگرفته است که نیازمند کاوش باستان‌شناسی و یا تبدیل این آثار به سایت موزه است.