تکانه های خاموش زن کشی

شهیندخت مولاوردی ، حقوقدان و معاون اسبق رئیس جمهور در امور زنان و خانواده:

تلاش  برای افزایش مطالبه گری زنان

حال زنان  خوب نیست و اتفاقات تکان دهنده در مورد آنها ، شرایط را بدتر می کند و متاسفانه شاهد افزایش خشونت در مورد زنان ، خودکشی های نوجوانان و مرگ های مشکوک دختران و زنان مثل مورد دختر 11 ساله در کاشمر هستیم. این اخبار بر سر جامعه آوار شده است. پدیده های اینچنینی منشوری چند وجهی دارند و چندین عامل در هم افزایی با هم منجر به این وضعیت می شوند.

واقعیتی که پس از قتل خبرنگار ایرنا توسط همسر وکیل خود اتفاق افتاد نشان داد زن کشی فارغ از مسئله تحصیلات، طبقه،  فرهنگ ، پول و... اتفاق می افتد و واقعیت دیگر این است که دیگر نباید منتظر قانون بمانیم؛ خودمان تقسیم کار کنیم و هر کسی در هر موقعیتی کاری را در جهت افزایش آگاهی و تاب آوری و مهارتهای زنان انجام دهد تا سطح مطالبه گری بالا برود.

کامبیز نوروزی ، حقوقدان:

رضاشاه هم دنبال حذف «خون بس» بود اما نتوانست

جامعه ما به شدت و به عریانی جرم زا است و هر روز نمونه های زیادی از این تکانه ها را در جامعه می بینیم اما آماری وجود ندارد تا بتوانیم آن را بررسی کنیم. اگر سری به دادگستری خوزستان بزنید با انبوهی از پرونده های زن کشی مواجه می شوید که اصلا پیگیری نمی شوند و مرگ آن زن را شایسته اش می دانند. در مورد قتل و سر بریدن مونا حیدری همه دیدند که پدر و عموی این دختر خودشان رضایت و همکاری داشتند و در نهایت شکایتی هم صورت نگرفت.

معتقد به قانون گرایی برای چنین رخدادهای چند وجهی نیستم ، چرا که در ایران دچار ورم حقوقی و قانونی هستیم؛ برای هر چیزی چندین قانون وجود دارد اما در نهایت این قوانین به کار نمی آید. بخش زیادی از قوانین موجود برای مرد جریمه و حبس در نظر گرفته اما همین حالا اجرا نمی شود. ما در جامعه ای هستیم که زنان در معرض خشونت خانگی عموما ضعیف و در معرض تهدیدهای مالی و اجتماعی یا عدم آگاهی هستند. منکر اهمیت قانون نیستم اما قانون باید با ساختار اجتماعی و نظامات ارزشی جامعه سازگار باشد. زن کشی برای 45 سال قبل نیست، رضاشاه هم به دنبال مقابله با مواردی مثل «خون بس» بود اما نتوانست، الان هم مسئولان و قوانین موجود نمی توانند.

شهناز سجادی ، دستیار حقوق شهروندی معاون اسبق رئیس جمهور :

لایحه سالها در کشوی رئیس قوه قضائیه مانده بود

پس از هر رخداد دلخراش زن کشی ، لایحه خشونت علیه زنان تکانی خورده اما دوباره فراموش شده است. پس از آن دختر با داس یا بریدن سر یک دختر دیگر نگاهی به این لایحه شد و به صدر رسانه ها آمد اما بعد فراموش شد. سالها این لایحه در کشوی میز رئیس قوه قضائیه مانده بود و وقتی آقای رئیسی به ریاست قوه قضائیه رسید ، این لایحه دوباره پیگیری شد. حالا هم چند سال است که در نوبت بررسی مجلس مانده است. می گویند مسئله زنان و کشته شدن علیه آنها در اولویت نیست اما لایحه حجاب را با فوریت بررسی و ارائه می کنند. مسئولان حتی با کلمه «خشونت» در عنوان این لایحه مشکل دارند و به جای آن از «سوء رفتار» استفاده می کنند، در حالی که چنین قتل های فجیعی چطور می تواند در دامنه کلمه سوء رفتار بگنجد.

الهه کولایی ، استاد دانشگاه تهران:

مسئله زنان ، مسئله توزیع قدرت است

ما یک جزیره نیستیم و باید به روندهایی که در دنیای اطرافمان رخ می دهد توجه شود؛ در مرزهای شرقی ما بعد از 20 سال دولت سازی آمریکایی ها ، امروز زنان افغانستان با چه شرایطی مواجه هستند؟ آیا می توان با اعمال قانون برای این زنان کاری کرد ؟

در مورد قتل خبرنگار ایرنا به دست همسر خود دیدیم که یک فرد مشرف به قانون و جایگاه زن در آن چطور برنامه ریزی شده مرتکب قتل شد و خوب هم می دانست کدام برایش می صرفد؟ طلاق بدهد یا اگر او را بکشد ! نظام حقوقی و قانونی شرایطی را فراهم کرده  که یک پدر قبل از قتل می پرسد که فرق کشتن دختر یا پسر چیست و کدام برایش هزینه دارد! باید به موضوعات فرهنگی ، تربیت ، آموزش رسمی و غیر رسمی ، نظارت در کنار اعمال قانون توجه شود تا چرخه زن کشی تکرار نشود.

کولایی در این باره گفت:

در حالی پیگیری ها برای لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت ادامه دارد که در قانون جوانی جمعیت ، به شکلی آشکار خشونت علیه زنان و دختران اعمال شده و زنان را ابزار تولید مثل بدون اراده و انتخاب دیده است.

در مورد حقوق زنان و کاهش خشونت علیه آنها در جامعه به اراده ای سیاسی نیاز داریم و تا زمانی که حکومت رویکردی انسانی نسبت به زنان ندارد ، چنین اتفاقات تلخی ادامه دارد. مسئله زنان در جامعه ایران مسئله توزیع قدرت در خانه و جامعه است. نگاه مسئولانی که لایحه حفظ  کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت را برنمی تابند هم این است که زن تمکین مرد در همه حوزه ها را قبول نمی کند و اگر این تمکین باشد همه مشکلات حل خواهد شود. نمی توان از چنین رویکرد غیر دموکراتیکی توقع عملکرد دموکراتیک و اعمال قانون را داشت ، اما حتما فعالیتهای مدنی و مطالبه گری زنان و آگاهی بخشی جواب می دهد.