آلمان در پیچ تاریخی

به گزارش گروه رسانه ای شرق، حزب دموکرات مسیحی (CDU/CSU) به رهبری فریدریش مرتس به عنوان گزینه اصلی برای تشکیل دولت جدید مطرح است، اما رقابت شدیدی با حزب راست‌گرای آلترناتیو برای آلمان (AfD) و احزاب چپ‌گرا مانند سبزها و حزب سوسیال دموکرات (SPD) جریان دارد.  این انتخابات و خروجی آن می تواند تاثیر قابل توجهی بر چالش‌های داخلی و جهانی پیش روی آلمان در اروپا، روابط با آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ و سیاست‌های برلین در خاورمیانه داشته باشد.

مهاجرت، اقتصاد و ثبات سیاسی

آلمان به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا با تولید ناخالص داخلی 4.4 تریلیون یورو (بر اساس داده‌های بانک جهانی)، نقش کلیدی در ثبات اتحادیه اروپا دارد. با این حال، فروپاشی ائتلاف حاکم و برگزاری انتخابات زودهنگام می‌تواند این ثبات را به خطر بیندازد. اقتصاد آلمان در سال 2024 با تورم 5 درصدی و کاهش 0.5 درصدی تولید ناخالص داخلی مواجه بوده است، که پس از دو سال رکود، فشار زیادی بر دولت بعدی وارد می‌کند. حزب CDU/CSU با وعده کاهش مالیات‌ها و حمایت از بخش خصوصی به دنبال احیای اقتصاد است، در حالی که سبزها و SPD بر سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و سیاست‌های اجتماعی تمرکز دارند.

مهاجرت یکی دیگر از چالش‌های اصلی است. بر اساس آمار اداره فدرال مهاجرت و پناهندگی آلمان، در سال 2023 بیش از 300 هزار درخواست پناهندگی ثبت شده است، که یکی از بالاترین رقم ها در دهه گذشته محسوب می‌شود. این موضوع به تنش‌های اجتماعی دامن زده و حزب AfD را که در نظرسنجی‌های اخیر حدود 20 درصد آرا را به خود اختصاص داده، تقویت کرده است.  AfD خواستار بستن مرزها و خروج از سیاست‌های مشترک پناهندگی اتحادیه اروپا است، در حالی که CDU/CSU کنترل مهاجرت را با حفظ همکاری‌های اروپایی دنبال می‌کند. نتیجه انتخابات می‌تواند بر سیاست‌های مهاجرتی اتحادیه اروپا و جایگاه آلمان در این اتحادیه تأثیر عمیقی بگذارد.

تنش‌های تجاری و دفاعی با ترامپ

انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در نوامبر 2024، روابط آلمان و آمریکا را در موقعیتی حساس قرار داده است. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ (2021-2017)، او انتقادات شدیدی از مازاد تجاری آلمان و مشارکت ناکافی این کشور در هزینه‌های ناتو مطرح کرده بود. بر اساس گزارش مؤسسه اقتصادی آلمان (IW)، مازاد تجاری آلمان با آمریکا در سال 2023 حدود 62 میلیارد یورو بوده است. ترامپ وعده داده که تعرفه‌های وارداتی بر کالاهای اتحادیه اروپا را به 10 تا 20 درصد افزایش دهد، که می‌تواند به صادرات آلمان به آمریکا (با ارزش حدود 160 میلیارد یورو در سال 2023) ضربه جدی بزند.

حزب CDU/CSU در صورت پیروزی، به دنبال تقویت روابط با آمریکا، به‌ویژه در زمینه دفاعی خواهد بود. فریدریش مرتس اعلام کرده که حمایت از اوکراین را افزایش داده و نقش رهبری آلمان در ناتو را تقویت خواهد کرد. در مقابل، احزاب چپ‌گرا مانند سبزها و SPD رویکرد محتاط‌تری دارند و بر دیپلماسی چندجانبه تأکید می‌کنند. حزب AfD اما با دیدگاه‌های ضد ناتو و خواستار نزدیکی به روسیه، می‌تواند روابط با آمریکا را پیچیده‌تر کند. بر اساس داده‌های ناتو، آلمان در سال 2024 حدود 1.57 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینه‌های دفاعی اختصاص داده است، که همچنان کمتر از هدف 2 درصدی ناتو است. این موضوع می‌تواند نقطه اختلاف با دولت ترامپ باشد.

مهاجرت، انرژی و امنیت

آلمان به عنوان یک بازیگر کلیدی در سیاست خارجی، نقش مهمی در مسائل خاورمیانه و بحران‌های مرتبط مانند جنگ اوکراین ایفا می‌کند. آلمان در سال 2024 به بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نظامی اوکراین در اروپا تبدیل شده و تاکنون بیش از 10 میلیارد یورو کمک نظامی به این کشور ارائه کرده است. حزب CDU/CSU به دنبال افزایش این حمایت‌هاست، در حالی که احزاب چپ‌گرا بر راه‌حل‌های دیپلماتیک و کاهش تنش با روسیه تأکید دارند.

در زمینه مهاجرت، خاورمیانه منبع اصلی مسیر پناهجویان به آلمان است. بحران‌های منطقه‌ای مانند جنگ سوریه و بی‌ثباتی در عراق همچنان جریان مهاجرت را زنده نگه داشته‌اند. حزب AfD با شعارهای ضد مهاجرتی خواستار اخراج گسترده مهاجران است، اما CDU/CSU و SPD بر سیاست‌های کنترل‌شده‌تر با رعایت حقوق بشر تمرکز دارند.

انرژی نیز موضوعی حیاتی است. پس از قطع گاز روسیه در سال 2022، آلمان به دنبال تنوع‌بخشی به منابع انرژی خود است. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، آلمان در سال 2024 حدود 15 درصد از گاز طبیعی خود را از کشورهای خلیج فارس وارد کرده است. این وابستگی می‌تواند سیاست خارجی آلمان در خاورمیانه را تحت تأثیر قرار دهد. سبزها بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تأکید دارند، اما در کوتاه‌مدت، همکاری با خاورمیانه اجتناب‌ناپذیر است.

تأثیر انتخابات بر رویکرد آینده برلین

نتیجه انتخابات 23 فوریه، مسیر آینده آلمان را در سه حوزه کلیدی تعیین خواهد کرد. در صورت پیروزی CDU/CSU و تشکیل ائتلاف با احزاب میانه‌رو، انتظار می‌رود سیاست‌های محافظه‌کارانه‌تر در اقتصاد و مهاجرت دنبال شود، همراه با تقویت نقش آلمان در ناتو و اتحادیه اروپا. اگر احزاب چپ‌گرا ائتلافی تشکیل دهند، سیاست‌های زیست‌محیطی و اجتماعی در اولویت قرار خواهد گرفت، با تأکید بر دیپلماسی در روابط خارجی.

اما حضور قوی AfD می‌تواند معادلات را تغییر دهد. این حزب که در انتخابات ایالتی شرق آلمان در سال 2024 تا 33 درصد آرا را کسب کرده، ممکن است در دولت ائتلافی نفوذ بیشتری پیدا کند و سیاست‌های ضد مهاجرتی و ملی‌گرایانه را تقویت کند. این امر می‌تواند به ایجاد تنش بیشتر در روابط آلمان با اتحادیه اروپا منجر شود.

در نهایت می توان گفت انتخابات فردا نقطه عطفی در تاریخ آلمان است. با توجه به چالش‌های اقتصادی (رکود 0.5 درصدی در 2024)، مهاجرتی (ورود 300 هزار پناهجو در 2023) و ژئوپلیتیکی (تنش با آمریکا و روسیه)، دولت بعدی برلین باید با دقت سیاست‌هایی اتخاذ کند که هم نیازهای داخلی را برآورده کند و هم جایگاه آلمان را در جهان حفظ نماید. تصمیم رای‌دهندگان در روز یکشنبه، آینده برلین، اروپا و روابط بین‌المللی را برای سال‌های آتی ترسیم خواهد کرد.