بی‌بی از دور دوم مذاکرات اتش‌بس سر باز می‌زند
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در هفته‌های اخیر به‌طور مکرر از آغاز مذاکرات برای مرحله دوم آتش‌بس در غزه خودداری کرده است.
به گزارش گروه رسانه ای شرق،آتش‌بس غزه درحال حاضر به‌صورت شکننده و ناپایدار ادامه دارد. مرحله اول آتش‌بس، شامل عقب‌نشینی نسبی نیروهای اسرائیلی از برخی مناطق شمالی غزه و بازگشت محدود ساکنان به خانه‌هایشان بود. این توافق، که با میانجی‌گری کشورهایی مانند قطر و مصر شکل گرفت، به تبادل اولیه برخی گروگان‌ها و زندانیان نیز منجر شد. با این حال، اجرای کامل مفاد آن با موانع جدی روبه‌رو شده است. حماس بارها اسرائیل را به عدم پایبندی به تعهداتش متهم کرده و در مقابل، اسرائیل نیز ادعا می‌کند که حماس شرایط جدیدی را به توافق اضافه کرده که قابل پذیرش نیست.
مرحله دوم آتش‌بس قرار بود به آزادی تعداد بیشتری از زندانی‌های اسرائیلی در مقابل زندانیان فلسطینی و همچنین خروج گسترده‌تر نیروهای اسرائیلی از غزه منجر شود. اما این مرحله تاامروز به‌طور جدی آغاز نشده است. گفته می‌شودکه نتانیاهو نه‌تنها از ورود به این مذاکرات امتناع کرده، بلکه حتی اجازه ورود تجهیزات بازسازی، مانند خانه‌های پیش‌ساخته، به باریکه غزه را هم نداده است؛ اقدامی که نقض صریح مفاد توافق اولیه محسوب می‌شود. این وضعیت شکننده نشان‌دهنده آن است که آتش‌بس فعلی بیشتر یک توقف موقت درگیری است و نمی‌تواند به وضعیتی پایدار منجر شود.
دلایل خودداری نتانیاهو از مذاکرات مرحلیکی از مهم‌ترین دلایل خودداری نتانیاهو از پیشبرد مذاکرات، فشارهای شدید سیاسی در داخل اسرائیل است. دولت ائتلافی او، که متشکل از احزاب راست‌گرا و افراطی مانند حزب قدرت یهود، به رهبری ایتامار بن‌گویر و حزب صهیونیسم مذهبی به رهبری بتسلئل اسموتریچ است، به شدت با هرگونه صلح با حماس مخالف است. این احزاب معتقدند که هرگونه عقب‌نشینی یا توقف جنگ، به معنای پیروزی حماس و تضعیف امنیت اسرائیل است. آنها در واقع نتانیاهو را تشویق میکنند تا هرگونه رد حماس را از غزه با هر میزان از تلفات انسانی، پاک کند. برای نتانیاهو، که بقای سیاسی‌اش به حفظ این ائتلاف وابسته است، پیشبرد مرحله دوم آتش‌بس می‌تواند باعث مشکلات بزرگ در دولتش شود. رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که او ترجیح می‌دهد به جای ریسک از دست دادن قدرت، مذاکرات را به تعویق بیندازد یا به‌طور کامل متوقف کند.
نتانیاهو و کابینه امنیتی او از ابتدا نابودی کامل حماس اعلام شده بودند. اگرچه این هدف پس از ماه‌ها درگیری به‌طور کامل محقق نشده، اما اسرائیل همچنان به دنبال تضعیف حداکثری این گروه است. خودداری از مذاکرات مرحله دوم می‌تواند بخشی از استراتژی افزایش فشار نظامی بر حماس باشد. برخی از ناظران معتقدند نتانیاهو دو گزینه جایگزین را در نظر دارد: ازسرگیری کوتاه‌مدت جنگ برای تحت فشار قرار دادن حماس، یا تمدید آتش‌بس بدون پیشرفت در تبادل گروگان‌ها و زندانیان تا زمانی که حماس به امتیازات بیشتری تن دهد.
سفر اخیر نتانیاهو به واشنگتن و دیدارش با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، هم ممکن است نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های او داشته باد. نتانیاهو اعلام کرده که با دولت جدید آمریکا برای ترسیم نقشه جدید خاورمیانه همکاری می‌کند. او ممکن است به دنبال حمایت قاطع‌تر آمریکا برای ادامه سیاست‌های سخت‌گیرانه‌اش باشد تا مذاکرات با حماس. در این چارچوب، خودداری از مرحله دوم آتش‌بس می‌تواند تلاشی برای خرید زمان باشد تا او با متحدان بین‌المللی‌اش هماهنگی بیشتری ایجاد کند و از حمایت آنها برای اقدامات بعدی بهره ببرد.
موضوع زندانی‌های اسرائیلی که هنوز در دست حماس هستند، یکی از پیچیده‌ترین جنبه‌های این معادله است. خانواده‌های گروگان‌ها فشار زیادی بر نتانیاهو وارد کرده‌اند تا مذاکرات را پیش ببرد. اما نتانیاهو با این ادعا که هرگونه نرمش در برابر حماس به تضعیف موضع اسرائیل منجر می‌شود، از این فشارها به‌عنوان بهانه‌ای برای توجیه سیاست‌هایش استفاده می‌کند.
برخی تحلیلگران معتقدند که نتانیاهو عمداً در تلاش است تا مرحله دوم را به شکست بکشاند و حتی حاضر است گروگان‌ها را قربانی اهداف سیاسی خود کند.
چشم‌انداز آینده
خودداری نتانیاهو از مذاکرات مرحله دوم آتش‌بس پیامدهای گسترده‌ای داشته است. در سطح داخلی، این تصمیم شکاف میان او و مخالفانش را عمیق‌تر کرده است. در واقع او باید پاسخگویی جان زندانیان، عدم امنیت در سرزمین‌های اشغالی و هدر دادن پول‌ها برای جنگی یک ساله باشد.در سطح منطقه‌ای، میانجی‌هایی مانند قطر و مصر از کندی پیشرفت مذاکرات ابراز ناامیدی کرده‌اند و حماس تهدید کرده که در صورت ادامه این وضعیت، اقدامات ضروری انجام خواهد داد.
در سطح بین‌المللی، اسرائیل با انتقادهای فزاینده‌ای به دلیل نقض تعهداتش مواجه شده، هرچند حمایت آمریکا تا حدی این فشارها را تعدیل کرده است و حالا که ترامپ در کاخ سفید است، دل نتانیاهو را قرص کزده.
چشم‌انداز آینده آتش‌بس به شدت نامعلوم است. اگر نتانیاهو به استراتژی فعلی خود ادامه دهد و جنگ را از سر بگیرد، احتمال تشدید درگیری‌ها و افزایش تلفات وجود دارد. از سوی دیگر، تمدید آتش‌بس بدون پیشرفت واقعی نمی‌تواند به راه‌حلی پایدار منجر شود. برای حماس، ادامه مقاومت و استفاده از زندانی‌ها به‌عنوان اهرم فشار، تنها گزینه باقی‌مانده به نظر می‌رسد. در این میان، مردم غزه همچنان بزرگ‌ترین قربانیان این بن‌بست هستند، چراکه تجهیزات بازسازی و تداوم محاصره، شرایط انسانی را وخیم‌تر کرده است.
تا زمانی که نتانیاهو اولویت را به بقای سیاسی خود و اهداف نظامی اسرائیل بدهد، بعید است که شاهد پیشرفت واقعی در مذاکرات باشیم.
