اصرار معنادار

‌شرق: با وجود انتقادهای شدید مقامات ایران، مقتدی صدر بار دیگر از نام جعلی برای خلیج فارس استفاده کرد. اخیرا مسابقات فوتبال میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در بصره برگزار شد که در نهایت با قهرمانی تیم ملی عراق پیان یافت. با این پیروزی، رهبر جریان صدر از واژه مجعول به‌جای «خلیج‌فارس» استفاده کرد. مقتدی صدر در صفحه توییتر خود نوشت: «پیروزی بزرگ تیم ملی کشورمان در فینال جام «...» در بیست‌و‌پنجمین دوره این مسابقات را که در عراق عزیزمان برگزار شد، به مردم و تیم ملی عراق تبریک می‌گوییم». وی همچنین نوشت: «همچنین از تمام تیم‌های عربی که در این مسابقات شرکت کردند و عراق را با لباسی جدید و پر از عشق و صلح به صف عربی بازگرداندند، تشکر می‌کنیم». رهبر جریان صدر در پیام توییتری خود همچنین آورده است: «ای کشورهای ... به عراق عربی و سربلند خوش آمدید». وی در آغاز این مسابقات نیز برای خوشامدگویی به تیم‌های عربی از نام جعلی استفاده کرده بود. خبرهای این تورنمنت با نام جعلی رسانه‌ای شد و عراق این نام را به جای خلیج فارس استفاده کرد. این اسم جعلی واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت و مردم ایران خواهان برخورد جدی با این موضوع بودند. با این حال پیش‌تر نشریه المانیتور گزارش داد که عراق حاضر نشده نام خلیج فارس را به جای نام جعلی استفاده کند. این نشریه در ادامه نوشت عراق قصدی برای عذرخواهی از ایران ندارد و نسبت به انتقادها بی‌تفاوت بوده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان، اخیرا در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به سؤالی در مورد این اقدام مقامات عراقی و استفاده از نامی مجعول به جای واژه خلیج فارس گفت: «سفیر عراق را فراخواندیم و اعتراض خود را در این زمینه اعلام کردیم و آقای نخست‌وزیر عراق در توییتی به نحوی مسئله را جبران کرد». ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در پاسخ به سؤالی درخصوص استفاده برخی نهادها و مقامات عراقی از جمله نخست‌وزیر این کشور از عنوان جعلی برای خلیج فارس اظهار کرد: «نام خلیج فارس برای این پهنه آبی یک واقعیت تاریخی، همیشگی، مستند و انکارناپذیر است و تکرار نام ساختگی، حقیقت را تغییر نمی‌دهد و مشروعیتی برای آن پدید نمی‌آورد». وی همچنین از ارسال یادداشت اعتراضی از سوی وزارت امور خارجه به دلیل این اظهارات خبر داد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه، پیش از این نیز در این ارتباط اظهار کرد: دستگاه دیپلماسی در این زمینه واکنش نشان داده حتی پیش از اینکه این موضوع در فضای رسانه‌ای ما در داخل مطرح شود، جمهوری اسلامی ایران و دستگاه دیپلماسی بلافاصله در این زمینه به صورت رسمی واکنش نشان داده است. کنعانی با تأکید بر اینکه خلیج فارس، خلیج فارس است و چیزی در این رابطه در قالب فوتبال یا اظهارات و اقدامات مسئولان دولت‌های خارجی یا غیرمسئولان، این واقعیت مسلم و غیرقابل انکار تاریخی را به هیچ عنوان تغییر نخواهد داد، خاطرنشان کرد: بعد از مطلع‌شدن، اعتراض خود را رسما به دولت عراق در این رابطه ابلاغ کردیم و این موضوع را مورد تأکید و پیگیری قرار خواهیم داد. در راستای چرایی لجاجت سیاسی و دیپلماتیک عراق برای به‌کاربردن یک واژه مجعول، روح‌الله سیدصالحی در گفت‌وگو با «شرق» اعتقاد دارد که «اکنون فشار کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به عراق و در کنار آن تمایل بغداد برای تعمیق روابط و مناسبات خود با جهان عرب باعث شده است دولت محمدشیاع السودانی که به نظر می‌رسید همراهی و همسویی بیشتری با جمهوری اسلامی ایران داشته باشد، به دنبال ایجاد حواشی معنادار از تهران باشد». این کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه نقبی به مصاحبه اخیر نخست‌وزیر عراق با دویچه‌وله و همچنین وال‌استریت‌ژورنال پیرامون تمایل او (السودانی) برای تداوم حضور نیروهای آمریکایی در عراق می‌زند و در ادامه از دیدار سه‌شنبه گذشته محمدشیاع السودانی با برت مک گورک، (هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا و فرستاده جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا) می‌گوید. در این راستا به باور سیدصالحی، از مجموعه این مواضع و اقدامات نخست‌وزیر عراق از تکرار واژه جعلی به جای خلیج فارس و نیز تلاش برای ادامه حضور آمریکایی‌ها در عراق می‌توان به این نتیجه رسید که برخی جریان‌ها به دنبال ایجاد شکاف بین مناسبات عمیق ایران و عراق هستند. با این خوانش، کارشناس مسائل عراق به تبعات مخرب این نگاه بر ایجاد و تشدید شکاف سیاسی درون این کشور اشاره می‌کند و اعتقاد دارد که اکنون شاهد نوعی گسل سیاسی بین جریان چارچوب هماهنگی به عنوان حامی اصلی محمدشیاع السودانی و نخست‌وزیر هستیم. این شکاف اکنون فرصت و بستری را فراهم کرده است که از نگاه سیدصالحی می‌تواند به بازگشت غیرسازنده مقتدی صدر به عرصه سیاسی عراق و هرج‌ومرج سیاسی کمک کند.