نوسان تنش در منطقه

‌عبدالرحمن فتح‌الهی: در حالی که با برقراری وقفه چهارروزه در جنگ حماس و اسرائیل، امیدها برای تبدیل آن به آتش‌بس دائمی و پایان کشتار در غزه بیشتر شده است و در این بین بازیگران منطقه‌ای سعی دارند از تعمیم و تسری تنش به کل خاورمیانه جلوگیری کنند، انصارالله یمن به شکلی کاملا مستقل آتش درگیری مستقیم با اسرائیل را شعله‌ورتر کرده است. این در حالی است که سه‌شنبه هفته گذشته یکی از رهبران انصارالله یمن اعلام کرد، شرط آزادی کشتی گلکسی لیدر توقیف‌شده در جنوب دریای سرخ، توقف عملیات ارتش اسرائیل علیه نوار غزه است. محمدعلی الحوثی، عضو ارشد شورای عالی سیاسی انصارالله یمن در واکنش به درخواست آمریکا برای آزادی کشتی «گلکسی لیدر» در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) اعلام کرد: «در صورتی که آمریکا و اسرائیل دست از کشتار فلسطینیان در غزه بردارند و آب، دارو و غذا وارد کنند، آن زمان می‌توان درخصوص این کشتی اسرائیلی صحبت کرد». پیش‌تر بر اهمیت اقدام یکشنبه هفته گذشته انصارالله در توقیف کشتی تجاری گلکسی لیدر در دریای سرخ تأکید شد، این در حالی بود که طیفی از تحلیلگران و ناظران معتقد بودند که چون کشتی توقیف‌شده متعلق به یک شرکت ژاپنی است، اقدام انصارالله یمن چندان جدی و تعیین‌کننده نخواهد بود، در صورتی که در گزارش‌ها به این موضوع هم اشاره شد که فارغ از اینکه کشتی توقیف‌شده (گلکسی لیدر)، متعلق به اسرائیل، ژاپن یا هر کشور دیگری باشد از اهمیت آن نمی‌کاهد، چراکه از یک سو تبعات آن (توقیف کشتی) و در سوی دیگر امکان تکرار آن مستقلا و از سوی نیروهای شبه‌نظامی می‌تواند معادلات منطقه را تحت‌‌الشعاع قرار دهد که به نظر می‌رسد اکنون احتمال این پیش‌بینی‌ها در حال شکل‌گرفتن است. ‌بعدازظهر دیروز مشرق‌نیوز به نقل از شبکه المیادین گزارش داد که امنیت دریایی انگلیس از نفوذ برخی طرف‌ها به یک نفت‌کش مرتبط با اسرائیل در نزدیکی سواحل یمن تحت تأثیر قرار گرفته است. به گزارش المنار، رسانه‌های عبری‌زبان هم از توقیف یک فروند نفت‌کش اسرائیلی از سوی جنبش انصارالله یمن در نزدیکی سواحل این کشور خبر دادند. تا لحظه تنظیم این گزارش جزئیات بیشتری از این خبر منتشر نشده است. در صورت صحت این خبر احتمال اینکه تنش‌های منطقه‌ای سطح و ابعاد جدیدی به خود بگیرند وجود دارد. به خصوص که این اقدام علاوه بر آن است که به گفته المیادین، یک کشتی اسرائیلی نیمه‌شب پنجشنبه هفته گذشته در دریای عرب (دریای مکران) واقع در شمال اقیانوس هند هدف قرار گرفت. این اتفاق درست ساعاتی پیش از اجرای آتش‌بس در نوار غزه، توسط یک پهپاد انتحاری رخ داده و باعث آتش‌گرفتن کشتی مذکور شده است. آسوشیتدپرس هم روز شنبه به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که یک کشتی متعلق به یک میلیاردر اسرائیلی در اقیانوس هند هدف قرار گرفت. با آنکه شبکه عبری کان به نقل از مقامات تل‌آویو، اسرائیلی‌بودن کشتی هدف‌گرفته را تکذیب کرده بود، اما ساعتی بعد خبرگزاری آمری آسوشیتدپرس اطلاعات مندرج در گزارش المیادین را تأیید کرد. ‌آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد کشتی اسرائیلی با پرچم مالت در حال حرکت در آب‌های بین‌المللی شمال اقیانوس هند بود که با انفجار یک پهپاد مواجه شد، اما به خدمه‌اش آسیب نرسید. این آژانس خبری، کشتی کانتینری مذکور را متعلق به یک میلیاردر اسرائیلی دانست که توسط یک پهپاد در اقیانوس هند مورد حمله قرار گرفت. روزنامه عبری هاآرتص هم روز پنجشنبه هفته گذشته پیش اعلام کرد، «سهام شرکت کشتیرانی «زیم» (ZIM) اسرائیل از زمان آغاز جنگ در نوار غزه متضرر شده‌ و سهام این شرکت طی روزهای اخیر با کاهش نرخ در حال معامله است. اخبار فوق نشان می‌دهند که در مقابل نسل‌کشی‌های اسرائیل گروه‌های نظامی تحرکات مستقل جدی داشته‌اند.

 زیم  و  انگشت اتهام  به سوی  انصارالله

در میانه خبرها پیرامون حمله پهپادی به کشتی کانتینری زیم، سرتیپ یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن طی نوشته‌ای در پلتفرم «ایکس» نوشت: «کشتی سوخته است... ZIM... و آنچه در راه است بزرگ‌تر است ‌... زنده باد جمهوری یمن». او در آخر پست خود از برچسب ZIM هم استفاده کرد. طبق گزارش رسانه‌های یمنی، با این پست پیش‌بینی‌ها درباره قرارداشتن انصارالله پشت این عملیات بدون تأیید رسمی یا عملی صحت این موضوع را مورد بحث قرار می‌دهد. مخصوصا که در پست نقاشی موشک‌های جنگی هم مشاهده می‌شود! آن‌طور که ایسنا گفته، به دنیال این موضوع، کلمه انگلیسی ZIM که سرتیپ سریع در حساب کاربری خود در پلتفرم ایکس به آن اشاره کرد، جنجال گسترده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخت. ‌فعالان رسانه‌ای هم با اشاره به نوشته یحیی سریع، احتمال می‌دهند که منظور سخنگوی نیروهای مسلح یمن شرکت اسرائیلی ZIM است که یک شرکت حمل‌ونقل و کشتیرانی بین‌قاره‌ای است و یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های تأسیس‌شده توسط اسرائیل به شمار می‌رود، زیرا اولین هدف از تأسیس آن حمل‌ونقل اسرائیلی‌ها بوده‌ است که برخی از آنها باندهای «هاگانا» هستند که از سرتاسر جهان آورده شده و با این کشتی به سرزمین‌ فلسطین در اواسط دهه ۱۹۴۰ منتقل شدند. برخی دیگر ادعا کردند که این کشتی ZIM Luanda بود که دستگاه‌های شناسایی ناوبری خود را ۱۰ روز پیش خاموش کرد، زیرا این تنها کشتی‌ای بود که به سمت سواحل یمن حرکت می‌کرد. ‌با وجود این طبق برخی اطلاعات واصله، کشتی کانتینری اسرائیلی با نام کامل « ZIM Haifa »، حدود ۳۶۶ متر طول و ۴۸ متر عرض، 200 هزار تن ظرفیت دارد. به گفته این منابع اطلاعاتی، کشتی «ZIM Haifa» در سال ۲۰۲۳ ساخته شد و متعلق به شرکت حمل‌ونقل اسرائیلی ZIM Integrated Shipping Services است. البته وطن امروز نیز نوشته که شرکت زیم در سال‌های اخیر به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از هلدینگ اسرائیلی «کنون»، وارد بازار سهام نیویورک و تل‌آویو شده است. به زعم این روزنامه، مالک کنون کسی نیست جز ایدان عوفر، برادر ایال عوفر، مالک شرکت کشتیرانی زودیاک که زمستان پارسال، کشتی کامپو اسکوئر، متعلق به آن در خلیج ‌فارس هدف حمله قرار گرفته بود. برادران میلیاردر عوفر، در حقیقت رقبای اسرائیلی اصلی آبراهام اونگار، در زمینه تجارت دریایی هستند.

 از  حمله  به ایلات   تا   توقیف گلکسی لیدر

ناگفته نماند یکشنبه هفته گذشته نیروهای انصارالله با یک فروند بالگرد میل ۲۴ روی عرشه کشتی گلکسی لیدر فرود آمدند و با توقیف پرسنل ژاپنی، آن را به سواحل یمن هدایت کردند. حتی خبرنگار المیادین از روی عرشه این کشتی مصادره‌شده گزارشی ارسال کرد. به دنبال انتشار تصاویر مربوط به عملیات توقیف کشتی مزبور در دریای سرخ نزدیک به آب‌های ساحلی عربستان سعودی، علی القهوم یکی از اعضای دفتر سیاسی انصارالله یمن از گسترش عملیات بزرگ ارتش این کشور علیه رژیم اسرائیل تا پیروزی فلسطین و غزه و نابودی کامل (اسرائیل) صحبت کرد و محمد البخیتی، دیگر عضو سرشناس دولت نجات ملی صنعا نیز در مصاحبه با المیادین از اصطلاح «تشدید در مقابل تشدید» درباره تنوع گزینه‌های دردناک مقاومت در صورت ادامه تجاوز اسرائیل به غزه استفاده کرد. سه‌شنبه هفته گذشته داده‌های ناوبری و شرکت‌های امنیت دریایی شرکت امنیتی «امبری ایتلیجنس» نشان داد دو کشتی تجاری با نام‌های «Glovis Star» و «Hermes Leader» مرتبط با همان کشتی‌ای که توسط انصارالله یمن توقیف شده (گلکسی لیدر)، مسیر حرکت خود را در دریای سرخ و خلیج عدن تغییر دادند. البته به دنبال توقیف گلکسی لیدر، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا خبر داد که کاخ سفید در حال بررسیِ قراردادن نام انصارالله در «فهرست گروه‌های تروریستی» است.

در کنار این اتفاق، رسانه‌های عبری، شنبه‌شب از وقوع چند انفجار در آسمان شهر ایلات واقع در جنوب فلسطین اشغالی خبر دادند. ایرنا هم به نقل از خبرگزاری سمای فلسطین گزارش داد که صدای چند انفجار در آسمان شهر ایلات شنیده شده است. بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی، صدای انفجارها ناشی از فعالیت سامانه پدافند موشکی و رهگیری اهداف هوایی بوده است. در همین رابطه دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد که برای رهگیری یک پهپاد که از آسمان دریای سرخ به سمت بندر ایلات در حرکت بود، جنگنده اعزام کرده است. برخلاف گفته هاگاری، برخی منابع اطلاع دادند که اشیای پرنده، نه پهپاد، بلکه موشک بودند. به گفته این منابع خبری موشک‌های شلیک‌شده از نوع کروز بوده که با سامانه دفاع موشکی پیکان (آرو) بر فراز دریای سرخ و شهر بندری ایلات رهگیری شده است. بر اساس گزارش رسانه‌های محلی در سرزمین‌های اشغالی، دست‌کم صدای دو انفجار مهیب در ایلات شنیده شده است.

هم‌زمان با این حملات آژیرهای خطر در شهر ایلات به صدا درآمد و ارتش رژیم صهیونیستی از شلیک موشک به دو هدف مشکوک هوایی در دریای سرخ خبر داد. اگرچه منشأ و مبدأ ارسال پهپادها یا موشک‌ها توسط تل‌آویو به روشنی اعلام نشد، اما به گفته فارس، پیش از این نیز چندین بار نیروهای یمنی، این شهر (ایلات) را هدف حملات موشکی و پهپادی خود قرار داده بودند. در همین راستا سرتیپ یحیی سریع، شامگاه چهارشنبه هفته گذشته، از حمله موشکی به بندر ایلات خبر داد و گفت که یگان موشکی این کشور چندین موشک به سمت اهدافی نظامی در «ام الرشراش» (بندر ایلات) در جنوب فلسطین اشغالی شلیک کرده است.

یمن، تهدیدی راهبردی برای اسرائیل

در پی توقیف یک کشتی توسط نیروهای مسلح یمن و هدف قرارگرفتن یک کشتی دیگر در شمال اقیانوس هند، رسانه‌های عبری‌زبان، یمن را یک تهدید راهبردی برای اسرائیل ارزیابی کردند. به گزارش ایسنا، رسانه‌های عبری در این باره اعلام کردند که یمن به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش یک تهدید راهبردی برای تل‌آویو محسوب می‌شود. در همین راستا، ژنرال «گیورا آیلند»، رئیس سابق شورای امنیت داخلی اسرائیل در گفت‌وگو با شبکه ۱۲ این رژیم در این باره گفت که از دیدگاه اسرائیل، یمن واقعاً یک تهدید راهبردی است و به نظر نمی‌رسد آمریکایی‌ها به این موضوع آن‌طور که لازم است توجه دارند و فقط ترجیح می‌دهند که جنگی صورت نگیرد.

وی اظهار کرد که مشکل ما با یمنی‌ها قرارگرفتن آنها در گلوگاه باریک دریای سرخ در قسمت جنوبی آن است و این مشکل بزرگ‌تر از تهدید موشک است. رئیس سابق شورای امنیت داخلی اسرائیل ضمن ابراز تردید نسبت به امکان ادامه حرکت کشتی‌های اسرائیلی از دریای سرخ به بندر ایلات در جنوب سرزمین‌های اشغالی، افزود که اگر یمنی‌ها تصمیم بگیرند تمامی کشتی‌های اسرائیلی را توقیف کنند، مشکل بزرگ‌تر خواهد شد. گیورا آیلند ادامه داد که اسرائیل با مشکل غزه، جبهه شمالی (لبنان)، بسته‌شدن دریای سرخ به روی کشتی‌ها و دیگر موارد ازجمله درگیری در کرانه باختری مواجه است. وی ابراز امیدواری کرد که رهبری سیاسی و نظامی اسرائیل این وضعیت راهبردی را به‌درستی ارزیابی کنند.

به نظر می‌رسد نسل‌کشی‌های اسرائیل هر روز کار را برای تل‌آویو سخت‌تر می‌کند. عملکرد نیروهای مستقل مقاومت شرایط سختی را برای آتش‌افروزی‌های اسرائیل به وجود آورده است. در این شرایط آیا تنش‌ها در منطقه به ثبات می‌رسند؟