نسل « Z» چه می‌گوید؟

 استفاده از عبارت نسل z یکی از اصطلاحات رایج در این سال‌ها برای صحبت‌کردن درباره نسل‌های جدید است. این تعریف آمریکایی از شکاف‌های بین نسلی حالا با همه‌گیر‌شدن تکنولوژی در همه دنیا و فراگیرشدن مشکلات و مسائل مشترک نسلی به واژه‌ای مشترک در همه دنیا تبدیل شده است. اساس این دسته‌بندی هم پدیده‌ای است که زندگی را در دنیا تغییر داده است. از زمانی که اینترنت امکان ارتباط جهانی، سریع و پرشتاب را فراهم کرده، زندگی انسان وارد مرحله‌ای تازه شده. در واقع اینترنت همه پیشرفت‌های تکنولوژی بعد از جنگ جهانی دوم را به گوشه‌ای فرستاد و خودش به چهره اصلی تحولات دنیا تبدیل شد. انسان‌هایی که حد فاصل دهه‌های 60 تا 90 میلادی در دنیا زندگی می‌کردند و می‌کنند به واسطه قرارگرفتن در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و رشد تکنولوژیک دنیا خودشان را انسان‌های مدرنی می‌دیدند که بر لبه تکنولوژی گام برمی‌دارند. اما از دهه ۹۰ میلادی و با دسترسی به اینترنت این دوره به یک عصر قدیمی، با عناصر نوستالژیک تکنولوژی تبدیل شده است. همین تأثیرگذاری شدید اینترنت بر زندگی بشر موجب شد تا بسیاری تعاریف نسلی هم بر اساس آن شکل بگیرد. در ایالات متحده آمریکا به متولدین بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۰ نسل z گفته می‌شود. آنها کسانی هستند که از ابتدای زندگی‌شان روی زمین به اینترنت دسترسی‌ داشته‌اند و سبک زندگی‌شان را بر اساس استفاده از اینترنت تعریف کرده‌اند. برخی این تعریف آمریکایی را به همه دنیا نسبت می‌دهند اما واقعیت ماجرا این است که نسل z در هر کشوری بر اساس زمان در دسترس قرارگرفتن و همگانی‌شدن اینترنت تعریف می‌شود. تریسی فرانسیس در مقاله‌ای که درباره نسل z نوشته است، می‌گوید: مطالعه ما براساس نظرسنجی صورت‌گرفته، چهار رفتار اصلی را در نسل Z مشخص کرد که همه آنها به یک عامل بستگی دارند: این نسل به‌ دنبال واقعیت است. نسل Zها به بیان نظرات و احساسات فردی ارزش می‌دهند و از برچسب‌‌ها دوری می‌کنند. آنها خودشان را برای انواع اهداف و انگیزه‌ها بسیج می‌کنند و عمیقا به اثربخشی گفت‌وگو برای حل تعارض‌ها و بهبود دنیا اعتقاد دارند. در نهایت به شیوه‌ای کاملا تحلیلی و واقع‌گرایانه تصمیم‌گیری می‌کنند. به همین دلیل است که از نظر ما، نسل Z «نسل حقیقت‌جو» تلقی می‌شود. در مقابل، نسل قبل‌تر - یعنی نسل هزاره - در عصر شکوفایی اقتصادی دنیا شکل گرفته و بر خودش متمرکز است. اعضای این نسل، ایدئال‌گراتر و ستیزه‌جوتر هستند و تمایل کمتری به پذیرش نظرات مختلف دارند. یکی از ویژگی‌های مهم نسل Z شناخت بهتر خودشان و نیازهایشان است. چیزی که باشندگان نسل‌های پیش از اینترنت چندان با آن آشنا نبودند و اغلب در بزرگسالی و در پی اختلال‌های رفتاری و مشکلات خانوادگی‌شان تلاش کردند تا به آن برسند. اما این نسل به دلیل دسترسی به اینترنت و محصولات پس از اینترنت از جمله شبکه‌های اجتماعی مدام در حال توضیح‌دادن خودشان و تعریف‌کردن شخصیت‌شان هستند.

در ایران نیز این نسل خود را هر روز بر جامعه بیش از پیش تحمیل می‌کند. این نسل یعنی نسل دیجیتال مادرزاد، خواسته و حتی نوع بیان خود را دارد. وقایع هفته‌های اخیر که از دیدگاه مسئولان با ظهور و بروز نسل «زد» ایران شکل گرفت، به همه مسئولان یادآوری کرد که باید این نسل را جدی گرفت و به خواست‌هایش توجه کرد. به موقع آنها را قانع کرد و برای هر قدمی آنان را با خود همسو کرد. آن‌چنان که عزت‌الله ضرغامی در توییتی عنوان کرد که باید حرف دهه هشتادی‌ها را شنید و جدی گرفت. به باور بسیاری نوجوانان و جوانان امروزی، زبان مخصوص به خود دارند زیرا زیست آنان با نسل‌های پیش از خود کاملا متفاوت است. این تصویری است که نسل‌های قبلی به ندرت از خودشان داشتند و نسل جدید به کمک زندگی بر بستر اینترنت آن را به خوبی می‌شناسد. همین شناخت درست هم موجب می‌شود آنها نسبت به نیاز‌ها و خواسته‌هایشان از جامعه و حاکمیت کمی جلوتر از نسل‌های قبلی باشند.