|

گزارش «شرق» از اقدام ابهام‌آمیز شهرداری نیشابور برای تبدیل یک باغ تاریخی به خیابان

ماجرای یک عرصه تاریخی در نیشابور

باغ امین‌الاسلامی نیشابور دیگر باغ نیست. امروز از انبوه درختان بلند و سر به فلک ‌‌کشیده این باغ ایرانی که روزگاری دیوارهای بلند و ستبر کاهگلی آن را در میان گرفته بود، جز عمارت مرکزی و تعدادی درخت در حال خشکیدن چیزی باقی نمانده است.

ماجرای یک عرصه تاریخی در نیشابور

سعید صف‌آرایی: باغ امین‌الاسلامی نیشابور دیگر باغ نیست. امروز از انبوه درختان بلند و سر به فلک ‌‌کشیده این باغ ایرانی که روزگاری دیوارهای بلند و ستبر کاهگلی آن را در میان گرفته بود، جز عمارت مرکزی و تعدادی درخت در حال خشکیدن چیزی باقی نمانده است. حدود یک قرن است که باغ تاریخی امین‌الاسلامی آشنای هر رهگذر غریب و آشنا و پناهگاهی امن برای پرندگان خوش‌آواز در قلب شهر نیشابور است، اما این خواب شیرین دیری نپایید و در شامگاه سومین جمعه آذر‌ماه امسال آرامش این باغ را هیاهوی ماشین‌های سنگین برآشفت تا در سودای گشودن گره ترافیک شهری، راه‌گذری سواره‌رو از قلب این باغ تاریخی بلوار شورا را به خیابان شریعتی پیوند بزند. این اقدام شبانه به گفته میرفانی، شهردار نیشابور، یکی از مطالبات به‌جا‌مانده شهروندان نیشابور از ۲۰ سال قبل است. دو دهه قبل خانواده امین‌الاسلامی در توافقی با شهرداری نیشابور در ازای دریافت امتیاز تجاری برای واحدهای مجتمعی که در کنار این باغ احداث شده است، باغ و عمارت داخل آن را تهاتر می‌کنند.

روزانه ۳۰۰ هزار تومان جریمه شهرداری از سال ۱۳۸۲ تاکنون

سیدحسن میرفانی، شهردار نیشابور، درباره این باغ می‌گوید: در آبان‌ماه سال ۱۳۸۲ تفاهم‌نامه‌ای بین شهرداری نیشابور و ورثه مرحوم امین‌الاسلامی تنظیم می‌شود که بر اساس آن از ۳۱ هزار مترمربع عرصه این باغ حدود ۱۰ هزار مترمربع در اختیار ورثه و مابقی شامل معبر، باغ و عمارت در اختیار شهرداری قرار بگیرد و عمارت هم به سازمان فرهنگی شهرداری هبه شود و در سردر آن تابلویی با عبارت «اهدایی از طرف مرحوم امین‌الاسلامی به شهرداری نیشابور» نصب شود و معبر در اختیار شهروندان باشد و شهرداری نگهداری باغ را بر عهده بگیرد.

وی اظهار کرد: طبق این تفاهم‌نامه قرار می‌شود برای ۱۰هزارمتری که برای احداث مجتمع تجاری در اختیار ورثه قرار می‌گیرد، شهرداری نیشابور پروانه آن را به صورت مادام‌العمر تا زمان گرفتن پایان کار تمدید کند و در حال حاضر برای یک بخش از این مجتمع تجاری که ساخته شده اما هنوز تکمیل نشده پایان کار و پروانه صادر شده و هنوز امتیاز آب و برق و گاز و تلفن ندارد که برای گرفتن آن باید پروانه احیا شود و بر مبنای این تفاهم‌نامه اگر شهرداری به تعهداتش عمل نکند باید روزانه ۳۰۰ هزار تومان خسارت پرداخت کند و این بدهی از سال ۱۳۸۲ تاکنون باقی مانده است.

میرفانی در پاسخ به این سؤال که آیا در تفاهم‌نامه این مورد که بخشی از باغ تبدیل به خیابان می‌شود، پیش‌بینی شده است؟ گفت: همان‌طور که گفتم قرار شد بخشی از این باغ به صورت معبر عام در اختیار شهروندان قرار بگیرد، اما اداره میراث فرهنگی دو ماه پس از امضای این تفاهم‌نامه باغ امین‌الاسلامی را به عنوان عرصه تاریخی به ثبت می‌رساند.

وی با اشاره به اینکه ثبت این باغ به عنوان عرصه تاریخی موجب تأخیر در اجرای طرح بازگشایی معبر شده گفت: مسیر بازگشایی‌شده در باغ امین‌الاسلامی به عرض هفت متر و فقط برای تردد خودروهای سبک با حداکثر سرعت ۳۰ کیلومتر بر ساعت است و طوری برنامه‌ریزی شده که آسیبی به باغ و عمارت تاریخی وارد نشود و مرمت و احیای این عمارت تاریخی هم به‌زودی شروع شده و این باغ به بزرگ‌ترین مرکز فرهنگی شهر تبدیل خواهد شد.

انتشار خبر بازگشایی شبانه معبر سواره‌رو باغ امین‌الاسلامی بلافاصله با واکنش سعید داغستانی رئیس میراث ‌فرهنگی نیشابور روبه‌رو شد و در تماس رسانه‌های نیشابور مدعی شد این عملیات اجرائی متوقف شده و بر اساس قانون هر‌گونه بازگشایی و تغییر در آثار ثبتی ممنوع است.

صبح روز بعد محمدعلی مدیر، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی خراسان رضوی، به همراه احسان زهره‌وندی، سرپرست معاونت میراث‌ فرهنگی اداره ‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی خراسان رضوی، با حضور در محل باغ امین‌الاسلامی به‌شدت به این اقدام شهرداری اعتراض کرده و با دستور فرمانده یگان حفاظت میراث، مسیر بازگشایی‌شده مسدود می‌شود.

هم‌زمان با این‌ اتفاقات امام‌جمعه نیشابور در تریبون‌ نماز جمعه از بازگشایی گره ترافیک ۲۰ساله نیشابور تقدیر می‌کند و می‌گوید: از سال ۱۳۸۲ طبق توافق شهرداری با ورثه مرحوم امین‌الاسلامی، این باغ جهت اتصال شمال به جنوب شهر به شهرداری واگذار شده و شهرداری طبق توافق با ورثه مرحوم امین‌الاسلامی بابت هر روز تأخیر در اجرای این طرح باید روزانه خسارت پرداخت کند و ۲۰ سال است بابت تأخیر و عقب‌ماندن این طرح خسارت از جیب مرم شهر پرداخت می‌کند.

حجت‌الاسلام سیدقاسم یعقوبی با اشاره به اینکه کار بزرگی به لحاظ حفظ و نگهداری بر عهده متولیان میراث‌ فرهنگی است، گفت: نباید این مسئله مانع پیشرفت و خدمات‌دهی درست به شهروندان شود.

امام‌جمعه نیشابور با انتقاد از عملکرد مدیران میراث استان گفت: چرا شما یک بام و دو هوا صحبت می‌کنید؟ اگر قرار بود حرم مطهر امام رضا(ع) همان حرم ۵۰ سال پیش باشد که امروز نمی‌توانستیم به راحتی به حرم برویم و فعالیت‌هایی انجام شد که لازم بود و در این طرح و طرح‌های مشابه هم قرار نیست به میراث فرهنگی خسارتی وارد شود، بلکه قرار است ضمن حفظ میراث فرهنگی مشکل و معضلی از مردم شهر حل شود.

جدال لفظی فرمانداری و میراث فرهنگی؛ مگر شهر صاحب ندارد

پس از خطبه‌های نماز جمعه، سردار سلیمانی فرمانده تیپ ۲۱ امام رضا(ع) و میرفانی، شهردار نیشابور، در محل باغ امین‌الاسلامی حاضر می‌شوند و ابوطالب جوان، معاون استاندار و فرماندار ویژه نیشابور، با حضور در محل با بیان این مطلب که مگر شهر صاحب ندارد، فورا دستور رفع موانع را برای عبور وسایل نقلیه صادر کرد.

این اقدام فرماندار نیشابور برای دقایقی موجب جدال لفظی او با زمانی یکی از معاونان اداره کل میراث فرهنگی استان شد که با دخالت فرمانده تیپ ۲۱ امام رضا(ع) و دعوت طرفین به خویشتن‌داری فضا آرام شد. وی خطاب به نمایندگان‌ اداره کل میراث فرهنگی گفت: شما که دیروز این خبر را شنیدید تماس می‌گرفتید و می‌آمدید صحبت می‌کردید نه اینکه راه را ببندید.

وی در پاسخ به سؤال نماینده اداره کل میراث که اگر این کار قانونی است چرا شبانه و در روز تعطیل کار می‌کنید؟ گفت: این کار غیرقانونی نیست، با نام نمی‌شود میراث‌داری کرد، باید عمل کرد.

وی در واکنش به سخنان نماینده دیگر اداره کل میراث که این اقدام را غیرقانونی دانست، گفت: ما این مسیر را باز کردیم شما هم بروید شکایت کنید. آجرهای سردر مسجد جامع تک‌تک دارد می‌افتد، آن را مرمت کنید. اگر شما میراث‌دار هستید باید تکانی به خودتان بدهید، یک ریال خرج نمی‌کنید و می‌خواهید میراث هم باقی بماند!

فرماندار نیشابور با بیان اینکه اینجا پاتوق معتادان شده است، گفت: با اجرای این طرح هیچ آسیبی به عمارت باغ امین‌الاسلامی نمی‌رسد.

احسان زهره‌وندی، سرپرست معاونت میراث‌ فرهنگی اداره ‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی در مصاحبه با خبرنگار «شرق» گفت: عمارت و باغ تاریخی امین‌الاسلامی در سال ۱۳۸۲ به شماره ۴۸۰۹ ثبت فهرست آثار ملی شده‌ و جزء ثروت فرهنگی نیشابور و حق‌ و حقوق شهروندان است که از آن استفاده کنند.

وی افزود: در سال ۱۳۸۴ حریم این اثر تاریخی برای حفظ و نگهداری آن مصوب و به فرماندار و شهردار و همه دستگاه‌های اجرائی ابلاغ شد و طبق قانون مجازات اسلامی هرگونه دخل و تصرف در عرصه‌های تاریخی بدون‌ مجوز و رعایت قانون خلاف است و باید جلو آن گرفته شود و از سوی دیگر وقتی قرار است مانند اینجا طرحی در مقیاس شهری اجرا شود و مسیر پیاده‌رو تبدیل به سواره‌رو شود، باید مطابق طرح تفصیلی مصوب باشد که شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ابلاغ کرده است و اگر هم بخواهند بر اساس مسائل روز تغییری در آن ایجاد کنند، باید در کمیسیون ماده پنج استانداری مطرح شود که در آن نماینده شهرداری، میراث‌ فرهنگی، راه‌ و شهرسازی و جهاد کشاورزی حضور دارد و پس از موافقت این‌ کمیسیون، شهرداری می‌تواند دست به این‌گونه اقدامات بزند و در غیر این‌ صورت خلاف قانون است.

وی خاطرنشان کرد: باغ امین‌الاسلامی دارای هشت‌ هزار مترمربع عرصه تاریخی است و این اقدام شهرداری نیشابور دخالت در عرصه تاریخی و کاملا خلاف قانون است.

صادق امین‌الاسلامی، نماینده ورثه امین‌الاسلامی نیز در جمع مدیران و مسئولان حاضر در این باغ گفت: زمانی که اداره میراث فرهنگی نیشابور در باغ خیام بود، به همراه مرحوم امین‌الاسلامی به آنجا مراجعه کردیم و با توجه به هزینه بالای نگهداری این باغ، اداره میراث فرهنگی گفتند از عهده هزینه‌های آن برنمی‌آیند، به همین خاطر به شهرداری مراجعه کردیم و توافقاتی انجام شد اما دو ماه پس از آن اداره میراث فرهنگی این باغ را ثبت کرد و حتی برای شهردار وقت حکم کیفری صادر شد.

وی گفت: هیچ‌کس از من دلسوزتر برای این باغ نیست و اگر شما می‌خواهید نگهداری کنید همین فردا کارشناسی کنید تا به اداره میراث فرهنگی تحویل بدهیم و به آقای ضرغامی هم گفتیم ما آواره شده‌ایم و همان روز اول هم گفتیم این باغ باید با دیوار کاهگلی‌اش، اصطبل و کندوی گلی و تنورخانه‌اش حفظ شود.

سیدمؤمن حسینی، عضو شورای شهر نیشابور هم گفت: اینجا یک حق مالکیت دارد که ۲۵ سال این حق زیر سؤال رفته و ما بارها داد زده‌ایم و مدیر‌کل و معاون وزیر و وزیر هم آمده‌اند، ولی هیچ‌کس به فکر نیست و حالا هم‌ جلسه‌گذاشتن فایده‌ای ندارد، زیرا قبلا جلسات مختلفی گذاشته‌ایم ولی به نتیجه نرسیده‌ایم.

ردپای رانت برخی در مسیر بازگشایی ملاصدرا

یکی از نمایندگان اداره میراث فرهنگی هم در جمع مدیران و مسئولان حاضر در باغ امین‌الاسلامی گفت: کسانی که به دنبال بازشدن این‌ مسیر هستند، منسوبانشان در این‌ مسیر ملک‌هایی خریده‌اند و با گشوده‌شدن این مسیر ملک‌هایشان را به فروش خواهند گذاشت و با این اتفاق منافع اکثریت فدای منافع اقلیت خواهد شد.

فرماندار نیشابور در واکنش به این اظهارات گفت: این سوء‌ظن‌ها همیشه وجود دارد و حاضرم به این روز جمعه قسم بخورم ذره‌ای منفعت شخصی برای کسانی که تصمیم گرفته‌اند این اتفاق بیفتد وجود ندارد و اگر چیزی پیدا کردید من مدیون هفت پشت شما تا قیامت خواهم بود و هر دو نماینده این شهر هم با این اتفاق موافقت کرده‌اند!

یک منبع آگاه در تماس با خبرنگار «شرق» گفت: در این جریان حل مشکل ترافیکی بهانه است، زیرا اداره میراث فرهنگی پیشنهاد بازکردن کوچه قوامی را داده بود و با تغییر جهت مسیر حرکت خودروها از کوچه امین‌الاسلامی، کوچه واعظی و خیابان ۱۷ شهریور این مشکل حل می‌شد اما فقط به خاطر برخی مدیران که منسوبانشان در مسیر این بلوار ملک خریده‌اند و ذی‌نفع هستند، این اتفاق افتاد و با این کار هویت شهر از بین می‌رود و اگر این کار درست بود، قبلا به اداره میراث فرهنگی اعلام‌ می‌کردند نه اینکه شبانه و شتاب‌زده عمل کنند و این تجاوز به حریم‌ میراث‌ فرهنگی و جرم است.

وی اظهار کرد: هر بنای تاریخی حریمی دارد و بخشی از هویت عمارت امین‌الاسلامی همان باغ است که با این شیوه به مرور از بین خواهد رفت و تخریب باغ به بهانه اینکه پاتوق معتادان شده، صحیح نیست. اگر تعدادی معتاد در باغ ملی یا پشت ساختمان شورای شهر دیده شوند که نباید ساختمان شورای شهر را خراب کنیم. اگر قرار باشد هرجا شهرداری و راهنمایی و رانندگی دچار مشکل شدند خیابان بکشند، شهر از بین می‌رود. در یزد و اصفهان خیابان‌های قدیمی را تبدیل به پیاده‌رو کرده و مسیرهای جایگزین تعیین می‌کنند و اجازه تردد داده نمی‌شود و در نیشابور هم باید از خیابان امام تمرکززدایی شود.

او با بیان اینکه اگر در گذشته اشتباهی شده، نباید اشتباه دیگری به آن اضافه کنیم، گفت: در بحث مسجد جامع نیشابور به توصیه‌های اداره ارشاد گوش نکردند و مصلی را چسبیده به آن احداث کردند و حالا هم‌ با مشکل جای پارک مواجه هستند، حوزه علمیه نیشابور که یک اثر تاریخی بود تخریب شد و پشت رباط عباسی مدرسه درست کردند. توجه‌نکردن به میراث‌ فرهنگی خسارات جبران‌ناپذیری خواهد داشت.

ماشین عضو شورای شهر در برابر لودر شهرداری

احمد همت‌آبادی، عضو شورای شهر نیشابور و عضو کارگروه احیای کوچه‌باغ‌های نیشابور که به محض حضور در محل ماشینش را کنار حوضچه باغ امین‌الاسلامی قرار می‌دهد تا مانع از تخریب آن به وسیله لودر شود، به خبرنگار «شرق» گفت: اینجا در فهرست آثار ملی ثبت شده و آقای دادستان باید به این موضوع ورود کرده و قانون را جاری کند.

همت‌آبادی با اشاره به اینکه همه اعضای شورای شهر نیشابور با طرح شهرداری برای بازگشایی باغ امین‌الاسلامی موافقت کرده بودند، اظهار کرد: با وجود این یک طرح جایگزین به شورا ارائه کردم که همه اعضا به اتفاق با آن‌ موافقت کردند و قرار شد ابتدا آن را بررسی کنند و بعد نظرشان را اعلام کنند، اما آقای شهردار که ظاهرا عجله داشت، پیش از آنکه این طرح در جلسه رسمی مصوب شود، با پشت‌گرمی آقای فرماندار و شورای تأمین اقدام کرد.

وی افزود: این کار آقای شهردار خلاف نیست، بلکه جرم است و به آقای دادستان هم گفتم طبق قانون مصوب شورای اسلامی این جرم شهردار نیشابور از سه ماه تا سه سال حبس دارد که ایشان جواب داد شما در شورا باید این‌ موضوع را بررسی و مصوب کنید که متأسفانه به جلسه رسمی نرسید و به آقای شهردار هم گفتم اول از شما خواهش می‌کنم این‌ کار را تعطیل کن و بعد به‌ عنوان عضو شورای شهر تذکر می‌دهم و ایشان هم در جواب گفت هشت نفر از اعضای شورا موافق هستند و این کار را انجام‌ می‌دهم و من حتی با ماشین جلوی لودر را سد کردم، ولی کارشان را انجام دادند.

او درباره علت موافقت حجت‌الاسلام یعقوبی، امام‌‌جمعه نیشابور، با این طرح گفت: در شورای راهبردی به ایشان گفته‌اند پس از ۲۰ سال می‌خواهیم‌ مشکل ترافیک شهر را حل کنیم و ایشان هم گفته خدا خیرتان بدهد و در همین گیرودار که شهردار و فرماندار حاضر به مصاحبه نشدند، ایشان در خطبه‌های نماز جمعه اعلام‌ می‌کنند.

او درخصوص طرح جایگزینی که به شورا اعلام کرده بود گفت: در این طرح قرار بود باغ امین‌الاسلامی، باغ قوامی، باغ ملی، هتل امیران و بیمارستان ۲۲ بهمن به عنوان مرکز شهر در نظر گرفته شود و چراغ راهنمایی کوچه امین‌الاسلامی حذف تا خودروها بدون توقف وارد خیابان شریعتی بشوند و از مسیر خیابان کمال وارد خیابان عطار و از آنجا به کوچه قوامی و بلوار شورا برسند و به این‌ ترتیب یک حلقه تردد ایجاد شده و مسیر خیابان امین‌الاسلامی تا کوچه قوامی در خیابان امام هم تبدیل به پیاده‌راه شود و داخل آن طرح‌هایی مانند شهر غذا و سایر برنامه‌های فرهنگی اجرا شده و عمارت امین‌الاسلامی هم‌ تبدیل به موزه شود و با اجرای این طرح گردشگران و توریست‌ها به محض خروج از هتل امیران وارد یک فضای زیبا می‌شوند ولی متأسفانه کسی گوش نکرد.

او اظهار کرد: با اجرای این طرح مشکل ترافیک خیابان دارایی و امام‌ حل نمی‌شود و می‌توانید مقایسه کنید و از سوی دیگر تا دیروز در این باغ مردم به ورزش و تفریح می‌پرداختند و حالا یکدفعه ماشین از وسط باغ رد می‌شود و به نظرم این کار کاملا خارج از منطق و قانون بود و من به آقای فرماندار و شهردار گفتم که شکایت می‌کنم.

وی گفت: آقای فرماندار ادعا کرده پیش وزیر می‌رود و دستور لازم برای این کار را می‌گیرد، اما من می‌گویم هنر این است که وقتی ما یک اثر تاریخی داریم که قابلیت ثبت در فهرست میراث فرهنگی را دارد، اگر توان و قدرت داریم از وزیر بخواهیم با توجه به اینکه نیشابور دو روز ملی در تقویم رسمی و چند خانه تاریخی دارد، پول و اعتبار بدهد و ما یا نباید ادعا کنیم شهری تاریخی هستیم یا اگر ادعا داریم باید این آثار را حفظ کنیم.

تنها راه‌حل مشکلات نیشابور تبدیل‌شدن به استان است

رضا کراری، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر نیشابور نیز با انتشار دیدگاه‌هایش در فضای مجازی درباره بازگشایی معبر در باغ امین‌الاسلامی گفت: پس از آغاز شورای ششم یکی از دغدغه‌های شورا بحث قرارداد باغ امین‌الاسلامی بود که 

۲۰ سال قبل بین شهرداری و خانواده امین‌الاسلامی منعقد شده بود. بنابراین این موضوع به‌طور جدی و از طریق کمیسیون حقوقی شورای شهر مورد پیگیری قرار گرفت و چند جلسه با شهرداری و خانواده امین‌الاسلامی برگزار شد. سرانجام در مذاکرات شفاهی انجام‌شده موافقت ایشان اخذ شد و موضوع بازگشایی در مهرماه ابتدا در کمیته فنی ترافیک مطرح و مورد تأیید قرار گرفت و سپس این موضوع در همان مهرماه در کمیسیون عمران، ترافیک و شهرسازی شورای شهر مطرح و به اتفاق همه هشت عضو شورای شهر حاضر در جلسه تصویب شد و مصوبه کمیسیون در نامه‌ای در همان ماه به اطلاع شهرداری رسید.

کراری در ادامه اظهار کرد: در آبان‌ماه تأییدیه کمیته فنی ترافیک در شورای هماهنگی ترافیک مطرح شد و در آنجا نیز پس از یک ساعت بحث و بررسی اعضای شورا به تصویب رسید. سپس این مصوبه در شورای راهبردی شهرستان مطرح و در آنجا نیز به تصویب رسید و در پایان این مصوبه هفته گذشته در شورای تأمین شهرستان مطرح و در آنجا نیز با آن موافقت شد و به تصویب رسید. وقتی شهردار مجوز تمام این مجموعه‌ها را اخذ و پس از آن نسبت به اجرای عملیات اقدام کرده، چگونه می‌توان گفت شهردار شهرمان خودسرانه این کار را انجام داده است.

او درباره مخالفت احمد همت‌آبادی (مهندس)، دیگر عضو شورای شهر نیشابور گفت: موضوع مخالفت آقای همت‌آبادی حدود یک ماه پس از ابلاغ مصوبه کمیسیون عمران به شهرداری و تأیید طرح در کمیته فنی ترافیک شهر و تصویب آن در شورای هماهنگی ترافیک شهرستان مطرح و البته مقرر شد ایشان طرح پیشنهادی خود را برای بررسی به صورت مکتوب ارائه دهند، ولی با وجود تذکرات هفتگی که برای دریافت طرح به ایشان داشتیم، هیچ اقدامی از جانب ایشان تاکنون صورت نگرفته و در آخرین جلسه رسمی شورا در نهم آذر نیز در حضور خبرنگاران، این تذکر بابت تحویل طرح ایشان برای بررسی در حین جلسه به ایشان اعلام شد و فراموش نشود مصوبات شورا با اخذ اکثریت آرا یعنی پنج رأی از 9 رأی قطعی می‌شود که در اینجا هشت رأی موافق برای اجرای طرح داشتیم و آقای مهندس همت‌آبادی هم در این جلسه غایب بودند و درخواست ما برای بررسی طرح آقای مهندس همت‌آبادی صرفا برای اطمینان بود که البته طرح ایشان وصول نشد.

او افزود: میراث فرهنگی پهنه تاریخی شهر نیشابور را ۳۳ هزار هکتار اعلام کرده؛ در‌حالی‌که مساحت شهر نیشابور سه‌هزار‌و 500 هکتار است و تقریبا تمام طرح‌های عمرانی حتی طرح‌های گردشگری در کارگروه امور زیربنایی استان با مخالفت میراث فرهنگی مواجه می‌شود و آخرین بار احداث یک مجموعه ساختمانی در شهرک فیروزه نیشابور بود که با مخالفت میراث فرهنگی متوقف شد. خانه استاد مشکاتیان چرا تخریب شد؟ میراث فرهنگی آنجا را هم میراثی اعلام کرد، ولی برای تملک آن هیچ اقدامی نکرد. شهرداری هم نمی‌توانست به جای میراث فرهنگی چندین میلیارد تومان برای تملک این ملک بپردازد. با میراثی‌شدن ملک ورثه استاد مشکاتیان توانایی انجام هرگونه اقدامی را در ملک موروثی خود نداشتند؛ بنابراین خانه را رها کردند و رفتند و چون در یک معبر فرعی و دور از چشم قرار داشت، تبدیل به مأمن معتادان کارتن‌خواب شد تا اینکه در یک شب زمستانی آتش گرفت و به‌طور کامل ویران شد.

کراری افزود: مشکل این است آن چیزی که می‌شنویم، تحت عنوان معاونت مدیر‌کل استان و مدیریت شهرستان، چه برای اداره میراث فرهنگی و چه برای تمام ادارات شهرستان فقط یک لفظ گول‌زننده است و همه ادارات ما در سطح شهرستان تقریبا هیچ‌گونه اختیاراتی ندارند و ادارات کل استان هستند که تمام تصمیمات را می‌گیرند و این‌گونه مشکلات را در تمام حوزه‌ها برای ما به وجود می‌آورند و تنها راه‌حل مشکلات شهرستان ما فقط تبدیل‌شدن به استان است.

شکایت آخرین تیر ترکش میراث فرهنگی

هرچند ظاهرا حضور نمایندگان اداره کل میراث فرهنگی و فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان در محل باغ امین‌الاسلامی مانع از اجرای این طرح نشد، اما روز بعد احسان زهره‌وندی، سرپرست معاونت میراث‌ فرهنگی اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی، با انتشار بیانیه‌ای که بر روی وب‌سایت رسمی اداره میراث فرهنگی منتشر شد، خبر از پیگیری حقوقی این موضوع داد و با اشاره به اینکه شخصا با حضور در شهرستان نیشابور ضوابط عرصه و حریم را حضوری به فرماندار و شهردار اعلام کرده، گفت: اقدامات قانونی و پیگیری‌های قضائی نیز از طریق واحد حقوقی اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی در حال انجام است و بر اساس قانون هرکس بدون اجازه از سازمان میراث فرهنگی کشور یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام‌شده از سوی سازمان مذکور در حریم آثار‌ فرهنگی-‌تاریخی مبادرت به عملیاتی کند که سبب تزلزل بنیان آنها شود یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا‌ لطمه وارد آید، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارت وارده، به حبس از یک تا سه سال محکوم می‌شود و همچنین بر اساس ماده ۵۵۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) هرکس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی، تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت ‌رسیده است یا تزیینات، ملحقات تأسیسات، اشیا و لوازم و خطوط و نقوش منصوب یا موجود در اماکن مذکور که مستقلا نیز واجد حیثیت فرهنگی، تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد، علاوه بر جبران خسارات وارده به حبس از یک تا ۱۰ سال محکوم می‌شود.

سرپرست معاونت میراث‌ فرهنگی اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی تصریح کرد گفت: باغ امین‌الاسلامی نیشابور یک اثر تاریخی فاخر است و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و تبدیل عرصه تاریخی این باغ به مسیر سواره خلاف قانون است و در چند سال قبل به صورت غیرقانونی دیوارهای باغ برداشته شده و اکنون بر اساس گزارشی که به ما رسیده، بدون هیچ‌گونه اطلاع به میراث‌ فرهنگی، شبانه عملیات عمرانی تعریض خیابان و ایجاد مسیر سواره در عرضه اثر تاریخی را آغاز کرده‌اند و این طرح که عملیات عمرانی آن آغاز شده، با طرح تفصیلی و دیگر اسناد بالادستی نیز مغایرت دارد و نه‌تنها مشکلی از ترافیک را برطرف نمی‌کند بلکه باعث لطمه‌زدن به اثر تاریخی نیز می‌شود.

زهره‌وندی افزود: در‌حال‌حاضر این باغ در اختیار مردم بوده که با این اقدام تداخل مسیر سواره با پیاده را ایجاد و خطرآفرین بوده و به لحاظ قوانین شهرسازی و میراث‌ فرهنگی این اقدام تخلف از قانون است و در‌حال‌حاضر مکاتبات لازم با مسئولان استان از‌جمله معاونت عمرانی استانداری خراسان رضوی انجام شده تا از این اقدام غیرقانونی در نیشابور جلوگیری شود.