خاورمیانه ملتهب

‌عبدالرحمن فتح‌الهی: با درنظرگرفتن این پارامتر مهم که تا زمان تداوم حملات وحشیانه اسرائیل به نوار غزه، سایه تسری ناامنی به کل منطقه مانند شمشیر داموکلس بر سر خاورمیانه سنگینی می‌کند، ظاهرا باید پذیرفت تل‌آویو به این زودی‌ها خیال پایان‌دادن به جنگ در غزه را ندارد. از این حیث نگرانی‌ها بابت جنگ گسترده و فراگیر هر روز تشدید پیدا می‌کند. در همین راستا و برخلاف برخی اخبار واصله دال بر امکان شکل‌گیری وقفه پنج‌روزه در جنگ به‌واسطه تبادل زندانیان بین حماس و اسرائیل، تاکنون خبری رسمی مبنی بر شکل‌گیری این وقفه منتشر نشده است.

از طرف دیگر با توجه به کشاندن میدان جنگ به بیمارستان‌های غزه و دیگر اقدامات اسرائیل هرلحظه امکان گسترش بیشتر جنگ در خاورمیانه وجود دارد. از بامداد چهارشنبه هفته گذشته ارتش اسرائیل حمله به داخل بیمارستان الشفا را در دستور کار داشت. بامداد جمعه نیز اسرائیلی‌ها به بیمارستان ابن‌سینا و همچنین بیمارستان دولتی جنین در کرانه باختری حمله کردند. بامداد دیروز شنبه هم ارتش اسرائیل کل بیمارستان الشفا در غزه را تخلیه کرد، در کنار آن با حمله بعدازظهر دیروز (شنبه) به مدرسه الفاخوره و همچنین حمله عصر جمعه به مدرسه الفلاح اکنون تقریبا مسجل است که اسرائیل، نه‌تنها وقعی به قطع‌نامه مجمع عمومی سازمان ملل و شورای امنیت برای آتش‌بس نمی‌نهد بلکه حتی با تغییر رفتار واشنگتن و کاهش حمایت دولت بایدن از تل‌آویو نیز درصدد کاهش حملات و تجاوزات وحشیانه خود به غزه نخواهد بود. در این صورت قطعا یکی از تبعات مستقیم و فوری تداوم و تشدید جنایات در غزه، افزایش اقدامات نظامی علیه پایگاه‌های آمریکا در منطقه است.

در سایه آنچه گفته شد، احتمالا یکی از گزاره‌های مد‌نظر اسرائیل تشدید حملات به‌صورت تعمدی در نوار غزه با هدف تعمیم نا‌امنی به کل منطقه خاورمیانه و در‌نهایت کشاندن پای آمریکا به این جنگ باشد. این نکته از آن جهت اهمیت دارد که یک پایگاه خبری آمریکایی گزارش داد، وزارت دفاع آمریکا در نظر دارد‌ تعداد بیشتری از تفنگداران دریایی ارتش این کشور را در غرب آسیا مستقر کرده و روند فزاینده استقرار دارایی‌های نظامی این کشور در این منطقه از زمان شروع جنگ حماس و اسرائیل را ادامه دهد.

در تشریح جزئیات خبر چند منبع نظامی آمریکایی که نامشان را فاش نکردند، به پایگاه اینترنتی مسنجرنیوز آمریکا گفته‌اند‌ به محض صدور دستور اعزام نیروها، این تفنگداران باید در عرض ۷۲ ساعت پس از دریافت اطلاعیه مستقر شوند. در ادامه این گزارش نوشته شد، هنوز تصمیم نهایی درباره این استقرار اتخاذ نشده و مقام‌های نظامی آمریکا، هنگ ششم یگان تفنگداران دریایی این کشور را برای این استقرار بالقوه در نظر گرفته‌اند. این هنگ که در پایگاه «کمپ لوژون» در کالیفرنیای شمالی مستقر است، ناظر بر چهار گردان پیاده‌نظام است.

همچنین در این گزارش مشخص نشده پنتاگون در نظر دارد چه تعداد از این تفنگداران دریایی را در منطقه مستقر کرده، چه مأموریتی برای آنها تعیین کرده یا در کجا آنها را مستقر کند. ماه گذشته میلادی (اکتبر)، وزارت دفاع آمریکا دستور به استقرار دوهزار نفر از پرسنل دفاعی را داد. این پرسنل شامل نیروهای مستشاری و پشتیبانی در غرب آسیا که در عملیات‌های رزمی مستقیم شرکت نخواهند داشت، هستند. ایسنا هم خبر داد که به‌طور کلی یک هنگ یگان تفنگداران دریایی ارتش آمریکا شامل سه گردان پیاده‌نظام و دوهزار نیروی ترکیبی است. هنگ تفنگداران دریایی قابل به کارگیری در واحدهای توپخانه و شناسایی با هدف تشکیل یک تیم رزمی است.

تعدادی از نیروهای این یگان هم‌اکنون در حوزه دریای سرخ در غرب آسیا استقرار یافته‌اند. گردان اول هنگ ششم تفنگداران دریایی برای مأموریت فرامرزی با قابلیت اجرای عملیات‌های ویژه از جمله خارج‌سازی شهروندان آمریکا از یک منطقه جنگی به کار گرفته شده است. این واحد مجهز به چندین بالگرد و قایق مورد استفاده برای فرود نیرو در سرپل‌های ساحلی است. مضافا یکی از ناوهای آمریکایی هفته گذشته در فاصله ۳۰۰ کیلومتری مرزهای ایران در دریای عمان مستقر شده است.

هشدار‌های امیر عبداللهیان

در سایه آنچه طرح شد، تهران هم هشداری جدی را به واشنگتن داده است، کما‌اینکه فایننشال‌تایمز هم در گزارشی نوشت حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان اعلام کرده که تهران از طریق کانال ارتباطی خود به آمریکا گفته خواستار افزایش بیشتر درگیری میان حماس و اسرائیل نیست اما هشدار داده که در صورت تداوم حملات این رژیم به غزه، درگیری منطقه‌ای ممکن است اجتناب‌ناپذیر شود.

امیرعبداللهیان در گفت‌وگویی با این روزنامه انگلیسی، ضمن رد احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا، اذعان داشت که در ۴۰ روز گذشته پیغام‌هایی میان ایران و آمریکا از طریق حافظ منافع واشنگتن یعنی سفارت سوئیس در تهران ردوبدل شده است و ما در پاسخ به آمریکا گفتیم که ایران خواهان گسترش درگیری‌ها نیست، اما به دلیل رویکردهای اتخاذی آمریکا و اسرائیل در منطقه، اگر جنایات علیه مردم غزه و کرانه باختری متوقف نشود، هر اتفاقی ممکن است رخ دهد و درگیری بزرگ‌تر ممکن است اجتناب‌ناپذیر شود.

امیرعبداللهیان در ادامه اشاره کرد که ارسال ناوهای هواپیمابر آمریکا به منطقه‌ موضع این کشور را تقویت نمی‌کند و تنها باعث آسیب‌پذیرترشدن ایالات متحده در قبال حملات خواهد شد. سکاندار سیاست خارجی افزوده جنگ در منطقه بسط یافته است. همین حقیقت که ارتش یمنی با موشک و پهپاد به اراضی اشغالی حمله کرده نشان‌دهنده بسط‌یافتن جنگ در منطقه است. این حقیقت که حزب‌الله با یک‌سوم ارتش اسرائیل در جنگ است، نشان‌دهنده گسترش این درگیری است.

دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره ادعای حمله پنتاگون به مواضع ایران در سوریه گفت یکی از مراکز تحت حمله قرار‌گرفته توسط «مشاوران نظامی ایران برای نبرد علیه تروریست‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما در زمان حمله خالی از هرگونه نیرو یا منابعی بوده است» او تأکید کرد «هیچ نیروی ایرانی‌ای مورد حمله قرار نگرفته است» وگرنه پاسخ ایران به حمله آمریکا «سخت» می‌بود. امیرعبداللهیان همچنین عنوان کرد گروه‌های فلسطینی هیچ‌گاه از ایران نخواسته‌اند که وارد جنگ شود. وزیر امور خارجه این را هم گفته که گروه‌های فلسطینی همه چیز در اختیار دارند و خودشان موشک و پهپادهای مورد‌نیازشان را در فلسطین تولید می‌کنند.

آمارهای جدید از میزان حملات

پس از گذشت 43 روز از آغاز جنگ حماس و اسرائیل و تا به اینجای کار یک مسئول نظامی ایالات متحده اعلام کرد نیروهای آمریکایی و تأسیسات وابسته به آن از ۱۷ اکتبر (۱۰ روز پس از طوفان الاقصی) تاکنون در معرض ۶۱ حمله در عراق و سوریه قرار گرفته‌اند. وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) پیش‌تر اعلام کرده بود که نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه در ماه میلادی گذشته در معرض ۵۵ حمله قرار گرفتند که منجر به زخمی‌شدن ده‌ها سرباز آمریکایی شد. در همین رابطه، سابرینا سینگ، معاون سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) هم در جمع خبرنگاران اظهار کرده بود از ۱۷ اکتبر حدود ۵۵ حمله به نظامیان آمریکایی مستقر در عراق و سوریه را رصد کردیم، ۲۷ حمله در عراق و ۲۸ حمله در سوریه علیه نیروهای آمریکایی انجام شد که در نتیجه آن ۵۹ سرباز زخمی شدند. به نظر می‌رسد این آمارها منهای حملاتی است که دیروز شنبه صورت گرفت.

منابع رسانه‌ای بعدازظهر دیروز (شنبه) از حمله پهپادی به پایگاه اشغالگران آمریکا در حسکه سوریه خبر دادند. ایسنا به نقل از شبکه المیادین اعلام کرد که پایگاه آمریکایی در منطقه «تل البیدر» در غرب استان حسکه واقع در شمال شرق سوریه با یک پهپاد هدف گرفته شد. خبرنگار این شبکه گفته اطلاعات اولیه حاکی از مجروح‌شدن یک نظامی آمریکایی در نتیجه این حمله است.

به دنبال انتشار این خبر، برخی منابع آمریکایی هم زخمی‌شدن یک سرباز این کشور در جدیدترین موج حملات علیه نظامیان آمریکا در سوریه و عراق را تأیید کردند. خبرگزاری رویترز عربی به نقل از برخی مسئولان آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، اعلام‌ کرد که از ۱۷ اکتبر سال جاری دست‌کم ۶۰ سرباز آمریکایی دچار آسیب‌هایی شدند که بیشتر آنها آسیب‌های مغزی بودند.

این مسئولان آمریکایی اظهار کردند که تمامی نظامیان آسیب‌دیده به خدمت بازگشتند. برخی مقامات آمریکایی و مسئولان اقلیم کردستان عراق اظهار کردند نظامیان آمریکایی در عراق و سوریه روز جمعه سه بار هدف حمله قرار گرفتند. یکی از این مسئولان به شرط فاش‌نشدن نامش گفت در حمله پهپادی که به «تل بیدر» در سوریه انجام شد، یک سرباز زخمی شد اما خیلی زود به خدمت بازگشت. این مسئول افزود پهپادها به نیروهای ما در دو پایگاه واقع در عراق از جمله پایگاه هوایی الحریر و پایگاه عین الاسد حمله کردند اما این حملات خسارت و تلفاتی نداشت. دستگاه مبارزه با تروریسم در اقلیم کردستان عراق هم با انتشار بیانیه‌ای حمله پهپادی به پایگاه الحریر را تأیید کرد.

انصارلله متفاوت از سوریه و عراق

با وجود آنکه تصور می‌شد به دلیل وضعیت ژئوپلیتیک و دوری موقعیت جغرافیایی یمن از اسرائیل، امکان ورود مستقیم انصارالله و حوثی‌ها به جنگ حماس و اسرائیل وجود نداشته باشد، اما پس از حمله موشکی یمن به اهدافی در اراضی فلسطین اشغالی، فرمانده نیروی هوایی ارتش اسرائیل کشور یمن را به حمله تهدید کرد. تومار بار در اظهاراتی مدعی شد‌ تل‌آویو برنامه‌هایی برای آغاز حملاتی علیه یمن دارد. فرمانده نیروی هوایی ارتش اسرائیل در ادامه نیز مدعی شد «نیروی هوایی به‌عنوان بازویی استراتژیک برای تل‌آویو، آماده بوده و در تمامی مناطق خاورمیانه و در هر میدانی که نیاز باشد و در هر جایی اقدام می‌کند». اظهارات این مقام نظامی رژیم صهیونیستی چند روز پس از آن بود که نیروهای مسلح یمن وابسته به جنبش انصارالله عصر سه‌شنبه از شلیک موشک‌های بالستیک به سمت اهداف مختلفی در اراضی اشغالی از جمله برخی اهداف حساس در منطقه ایلات خبر دادند.

یحیی سریع، سخنگوی ارتش یمن در بیانیه‌ای اعلام کرد، «تنها ۲۴ ساعت پس از عملیات نظامی که نیروهای مسلح ما با پهپادها علیه اهداف متعددی در اراضی فلسطین اشغالی از جمله برخی اهداف حساس در منطقه‌ ام الرشراش (ایلات) انجام دادند، مجموعه دیگری از موشک‌های بالستیک را به سمت این اهداف شلیک کردیم». سریع گفت ‌نیروهای مسلح یمن در چارچوب عملیات‌های نظامی خود علیه اسرائیل، تأکید می‌کنند تمامی اقدامات لازم برای اجرای دستورالعمل‌های مربوط به برخورد مناسب با هر کشتی اسرائیلی در دریای سرخ را آغاز کردند.

‌سخنگوی ارتش یمن در ادامه عنوان کرد عملیات‌های نیروهای مسلح یمن علیه اسرائیل تا زمانی که تل‌آویو از هدف قراردادن غزه دست برندارد، هرگز متوقف نخواهند شد. هم‌زمان یک منبع نظامی یمنی اعلام کرد نیروهای مسلح این کشور قادرند هر کشتی اسرائیلی را چه در دریای سرخ و چه در هر نقطه دیگری که دشمن انتظار ندارد، هدف قرار دهند. پیش از این محمدعلی الحوثی، عضو شورای سیاسی جنبش انصارالله یمن تأکید کرد موشک‌ها و پهپادهای یمن به اهداف خود علیه رژیم صهیونیستی و در حمایت از غزه و مظلومان فلسطین می‌رسند. البته قبل‌تر، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرده بود ناوشکن آمریکایی «توماس هادنر» در دریای سرخ یک فروند پهپاد شلیک‌شده از داخل اراضی یمن را رهگیری و ساقط کرد.

با این وجود شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از دو مقام آمریکایی تأیید کرد‌ یک ناوشکن آمریکایی روز چهارشنبه هفته گذشته مورد حمله پهپادی قرار گرفت و پهپاد را که گمان می‌رود از یمن پرواز کرده بود، در دریای سرخ سرنگون کرد. به دنبال این اتفاق، حسین امیرعبداللهیان هم در مصاحبه با شبکه «سی‌بی‌اس»، مسئول‌بودن ایران در حمله پهپادی در دریای سرخ را که ظاهرا هدف آن ناوشکن موشکی آمریکا بود، رد کرد. از طرف دیگر به گزارش سی‌ان‌ان، پنتاگون نگفت معتقد است چه طرفی این پهپاد را شلیک کرده، اما این حادثه پس از آن رخ داد که شبه‌نظامیان حوثی در یمن (انصارالله) پیش‌تر قول دادند به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کنند. وقایع ناشی از حملات وحشیانه اسرائیل به غزه همچنان منبع حوادث مختلف در خاورمیانه هستند اما با این وجود تل‌آویو از نسل‌کشی خود کوتاه نمی‌آید. این مسئله به‌طور طبیعی خاورمیانه را خشمگین‌تر از همیشه کرده است.