بلاتکلیفی در فروش آنلاین دارو

شرق: امروزه فروشگاه‌های اینترنتی با ساده‌ترکردن روند خرید، صرفه‌جویی در وقت و هزینه را برای مردم به ارمغان آورده‌اند. در نتیجه روز ‌به‌ روز بر حجم این بازارها افزوده می‌شود. 

از طرف دیگر استقبال خوب مردم، سکوهای فروش اینترنتی کالا و خدمات را به سمت گسترش خدمات خود کشانده است. 

در مقابل اما برخی خدمات حوزه سلامت مانند خرید دارو هنوز نتوانسته به‌طور جدی توسط این سکوهای برخط عرضه شود.

طبق تبصره (۲) ماده (۸) آیین‌نامه «حمایت از تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در حوزه سلامت» که در تاریخ 22/۰۳/۱۴۰۱ به تصویب هیئت وزیران رسیده است، وزارت بهداشت مکلف شده با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات زمینه عملیاتی‌شدن توزیع دارو از طریق سکوها و کسب و کارهای اینترنتی را فراهم کند.

در همین تبصره آمده است که دستورالعمل آن باید ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه توسط وزارت بهداشت و با همکاری وزارت ارتباطات تدوین و ابلاغ شود؛ اما تاکنون این دستورالعمل تدوین نشده است.

عدم همکاری سازمان غذا و دارو در فروش برخط دارو

تأخیر وزارت بهداشت در تدوین دستورالعمل در حالی است که ثبت سفارش دارو به‌صورت اینترنتی و خرید برخط آن نقش زیادی در بهبود توزیع داروهای کمیاب، کاهش هزینه جست‌وجوی دارو و نیز کاهش انتظار بیماران و رفاه حال آنها دارد.

پیش از این نیز در دوره شیوع ویروس کرونا این شیوه عرضه دارو به‌صورت محدود اجرا شد و برخی از سکوها امکان تهیه دارو با نسخه الکترونیکی را فراهم کردند.

 این طرح در زمانی که باید حضور مردم در داروخانه‌ها کاهش یابد، به کمک وزارت بهداشت آمد. 

اما حمایت‌های وزارت بهداشت ادامه نیافت و مخالفت‌های سازمان غذا و دارو عملا فرصت توسعه این بخش را از بین برد.

 ماجرا به همین ختم نشد و تدوین آیین‌نامه حمایت از تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در حوزه سلامت، این سازمان را مکلف به توسعه این زیست‌بوم کرد.

در ادامه سازمان غذا و دارو به دلایل مختلفی که مطرح می‌کرد، احتمالا به دنبال راهی برای شانه خالی‌کردن از زیر بار این تکلیف بود. 

به همین دلیل موضوع «توزیع دارو» در آیین‌نامه را مورد مناقشه قرار داد و در نامه‌ای به معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی امور حقوقی دستگاه‌های اجرائی ریاست‌جمهوری اعلام کرد که توزیع با عرضه متفاوت است و منظور از «توزیع»، دارورسانی از شرکت پخش به داروخانه است.

 معاونت حقوقی رئیس‌جمهور نیز در پاسخ به این اشکال، با نامه‌ای به آن سازمان اعلام کرد که توزیع دارو را برابر با توزیع دارو از داروخانه تا درِ منزل در نظر گرفته است.

این اشکال سازمان غذا و دارو دلیل مناسبی برای اجرائی‌نشدن آیین‌نامه به نظر نمی‌رسد؛ چراکه در غیر این ‌صورت می‌توانست همان زمان این موضوع را مطرح کند، نه اینکه بعد از یک سال اشکالات جزئی آیین‌نامه را دستمایه مخالفت با فروش اینترنتی دارو قرار دهد.

جالب اینجاست که سازمان غذا و دارو دلیل مخالفت خود با فروش اینترنتی دارو از طریق سکوها را این‌گونه مطرح می‌کرد که مشخص نیست دارویی که به دست مردم می‌رسد، استاندارد باشد و همچنین مشخص نیست آیا شرایط حمل و نگهداری آن مطابق استانداردها بوده یا خیر؟

حال آنکه سکوهای برخط مداخله مستقیم در خرید و فروش دارو ندارند، بلکه کار آنها متصل‌کردن تقاضا‌کنندگان یا همان بیماران به داروخانه‌هاست. به همین دلیل این اشکال سازمان غذا و دارو که تحت عنوان «نگرانی برای جان بیماران» عنوان شده، محلی از اعراب ندارد؛ چرا‌که قرار نیست محلی غیر از داروخانه‌ مسئول خرید و فروش دارو شود، بلکه این سکوها دسترسی افراد به داروها به‌ویژه داروهای کمیاب را آسان‌تر خواهند کرد.

در‌حال‌حاضر بیمارانی وجود دارند که برای دریافت نسخه خود باید به چندین داروخانه سر بزنند.

 از طرفی در شهرستان‌ها افراد برای پیداکردن داروی خود زحمت و هزینه بیشتری متحمل می‌شوند. 

درحالی‌که با سکوهای برخط این کار بسیار راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام می‌شود. 

حتی با این شیوه امکان مقایسه قیمت اقلام غیردارویی و هزینه ارسال وجود دارد. 

در این حالت رقابت برای جذب مشتری منجر به واقعی‌ترشدن قیمت‌ها و بالارفتن کیفیت ارائه خدمات نیز می‌شود.

با توجه به اینکه از سال گذشته طرح دارورسانی برای جانبازان 70 درصد و بیماران ام‌اس به‌وسیله دو شرکت بیمه‌ای انجام می‌شود، از تجربه‌های آنها می‌توان برای دارورسانی به کل بیماران استفاده کرد و درصورتی‌که نواقصی در این راه وجود دارد، می‌توان آن را برطرف کرد.

به‌طور قطع موافقان فروش اینترنتی دارو هم به دنبال هرج‌ومرج در فروش این کالای مهم و حیاتی که با جان مردم سروکار دارد، نیستند.

 از طرفی قرار هم نیست کسانی خارج از دایره داروخانه‌ها و بدون مجوز اقدام به فروش و ارسال دارو به بیماران کنند.

 به همین خاطر سازمان غذا و دارو باید از تعلل در این حوزه دست بردارد و هرچه سریع‌تر امکان خرید برخط دارو و دسترسی آسان مردم به آن را فراهم کند.