چشمان شرقی

سرمایه اجتماعی نهفته در هنجارها و شبکه‌های مشارکت مدنی پیش‌شرط توسعه اقتصادی و حکومت کارا‌ست‌ که مفهوم اعتماد و مشارکت از مهم‌ترین مؤلفه‌های آن و نشان‌دهنده توجه به روابط اجتماعی است. مجموعه‌ای از ساخت‌های اجتماعی در نظام سیاسی دخالت دارند. بنابراین، قبل از آنکه جهت‌گیری همیارانه (همیاری مدنی) در جامعه‌ای شکل بگیرد، باید تمایل به مشارکت اجتماعی در آن جامعه وجود داشته باشد. بالطبع در چنین فضایی، کنش اجتماعی پیوسته بر کنش اجتماعی گسسته ترجیح داده می‌شود و راه برای مشارکت سیاسی و جهت‌گیری‌های همیارانه هموارتر می‌شود. درواقع جامعه مدنی از این دیدگاه درصدد تأمین خدمات دولتی و مراقبت اجتماعی است. سازمان‌های غیردولتی یکی از ابزارهای مهم توسعه و یکی از اثرگذارترین و معتبرترین ملاک‌ها برای سنجش و بررسی میزان مشارکت مردم در اداره امور کشور به شمار می‌رود. در ایران‌زمین، حرکت‌های انسان‌دوستانه و داوطلبانه از تاریخچه‌ای بس طولانی برخوردار است که ریشه‌های آن را می‌توان در ارزش‌های ملی، سنت‌ها و باورهای مذهبی جست‌وجو کرد. سازمان بهزیستی نیز با اهداف اجتماعی و خیرخواهانه برای تأمین نیازهای توان‌خواهان به‌ عنوان یک گروه خدمت‌رسانی شناخته می‌شود. به پاس شصتمین سال استقلال نابینایان و روز جهانی عصای سفید در 15 اکتبر (23 مهر 1403) جمعی از توان‌خواهان بینایی به دعوت دکتر سیدجواد حسینی، ریاست جدید سازمان بهزیستی کل کشور، در سالن همایش‌های حوزه ریاست آن سازمان گرد‌هم آمدند. دکتر حسینی و همکاران‌شان پس از ارائه گزارش‌های کمّی و کیفی امور اداری و اجرائی خود، بر اعطای استقلال به تشکل‌ها تأکیدهای پرطمطراقی کردند. بااین‌حال، به قول اهل فن‌شان این برنامه مجال شنیدن مطالبات جامعه معلولین را با وجود همه شوق ‌و ذوقی که برای شنیدن‌شان داشت، از ایشان گرفت و انجام مصاحبه‌های اثرگذار را بر مجالست با توان‌خواهان بینایی ترجیح دادند و مانند زعمای پیشین این دستگاه، برای رسیدن به جامعه‌ای مطلوب سالن را ترک کردند و افراد را ترغیب به مطالعه آثار فاخر قلمی خود کرد. این امر موجب رنجش و انتقاد جمعی از حضار شد. شرایط نامطلوبی که باعث نامناسب‌بودن روابط اجتماعی جامعه هدف با دولت شده است، این پرسش را مطرح می‌کند که تا کی این دستگاه نسبت به به‌کارگیری توانمندی‌ها و مشارکت تشکل‌های معلول، در ارائه خدمات اجتماعی، اقتصادی و رفاهی مقاومت خواهد کرد و دولت خدمتگزار چرا به این بی‌اعتمادی‌ها با شفافیت رسیدگی نمی‌کند؟ امیدواریم کارگروهی عادل و بی‌چشمداشت از دستگاه‌های ذی‌صلاح به این نارسایی‌ها و ناکارآمدی‌ها در چارچوب قانون خاتمه دهند. باز هم از برگزارکنندگان این هم‌اندیشی که توانستند گزارش‌های کاری خود را برای خالی‌نبودن عریضه ارائه دهند و جمع را با مطالبات و پرسش‌هایشان واگذارند، صمیمانه سپاسگزاریم.