۵ پیشنهاد در کازان

‌عبدالرحمن فتح‌الهی: مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران که عصر سه‌شنبه به منظور حضور در نشست سران بریکس وارد کازان، مرکز تاتارستان روسیه شد، ظهر دیروز در این اجلاسیه از پنج پیشنهاد خود برای اعضای بریکس رونمایی کرد. هم‌زمان مسعود پزشکیان در حاشیه نشست سران بریکس توانست با برخی از مقامات عالی کشورهای مدعو، برای ارتقای روابط دوجانبه دیدار و گفت‌وگو داشته باشد. از دیدار با نارندرا مودی نخست‌وزیر هند تا عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهوری مصر، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه و آبی احمد نخست‌وزیر جمهوری دموکراتیک فدرال اتیوپی؛ البته طبق برنامه، دیدارهای پزشکیان با سران دیگر کشورها امروز در کازان ادامه خواهد یافت.

 ۵ پیشنهاد مسعود پزشکیان در شانزدهمین نشست سران بریکس

رئیس‌جمهور کشورمان ظهر چهارشنبه در نشست اصلی سران بریکس در کازان روسیه با تشریح ظرفیت‌های متقابل بریکس و جمهوری اسلامی ایران برای همکاری و ارائه پنج پیشنهاد مهم در راستای تحقق اهداف تشکیل این نهاد بین‌المللی، تصریح کرد «پیگیری برنامه‌های بسیار متنوع درون‌گروهی، بدون داشتن یک دبیرخانه کوچک و چابک مشکل خواهد بود. پیشنهاد می‌کنم بررسی چگونگی تشکیل این دبیرخانه در دستور کار وزارتخانه‌های امور خارجه قرار گیرد». در بخشی از سخنان مسعود پزشکیان که به تفصیل به این پنج پیشنهاد اشاره دارد، می‌خوانیم «جهان جنوب در نابرابری، بی‌عدالتی و مشکلات اقتصادی دست‌و‌پا می‌زند. نسل کنونی و آیندگان، میزان موفقیت بریکس را با اعداد و ارقام و سطح توسعه‌یافتگی و تحول در رشد شاخص‌های اقتصادی خواهند سنجید. با توجه به اینکه در ماه‌های اخیر، نشست‌ها و برنامه‌های متنوعی با حضور وزیران اقتصاد و دارایی، بازرگانی، انرژی و رؤسای بانک‌های مرکزی برگزار شده‌ است، مایلم پیشنهادهای زیر را مطرح کنم: اول، در عین غفلت‌نکردن از دو رکن سیاسی-امنیتی و فرهنگی-مردمی، در سال آینده اولویت برنامه‌های‌مان را به مسائل اقتصادی-مالی بدهیم و از همه نهادهای دولتی و خصوصی کشورهای متبوع‌مان بخواهیم که بر شتاب حرکت خود در ایجاد همکاری‌های به‌هم‌پیوسته اقتصادی و تجاری و استفاده از ظرفیت‌های داخل بریکس بیفزایند».

در ارائه پیشنهاد دوم، رئیس‌جمهور عنوان کرد «از چالش‌های بسیار مهم که کشورهای یک‌جانبه‌گرا علیه کشورهای مستقل و آزادی‌خواه تحمیل کرده‌اند، تحریم‌های اقتصادی است. ‌سال‌ها پیش کشورهای تحت تحریم به تعداد انگشت‌های یک دست هم نمی‌رسید، ولی اکنون میلیون‌ها انسان در ده‌ها کشور در یک فرایند غیرقانونی و ضد حقوق‌بشری مورد هدف‌های تحریمی در ابعاد مختلف قرار گرفته‌اند. مقابله با تحریم‌های غیرقانونی نیازمند اقدام گروهی و اجرای سازوکارهای مشترک است. خوشبختانه بریکس مخالفت خود را با تحریم‌ بارها اعلام کرده و شمه‌ای از آن در اعلامیه قازان و اسناد دیگر به‌وضوح بازتاب داشته است، ولی برای اینکه در آینده هیچ کشوری جرئت و توان تحریم دیگران را نداشته باشد، ضروری است گام‌های عملی و حساب‌شده برداریم». پیشنهاد سوم پزشکیان به بیان این نکته اختصاص داشت که «در‌حال‌حاضر بیشتر کشورهای دنیا از اینکه آمریکا برای حل مشکلات داخلی و مالی خود، از دلار به‌عنوان سلاح یا ابزار کنترل دیگر کشورها استفاده می‌کند، ناراضی هستند. دنیا بریکس را با هدف تلاش برای کاستن از قدرت دلار و افزایش مبادلات با پول‌های ملی می‌شناسد. این اقدامات به همراه راه‌اندازی و استفاده از ارزهای دیجیتال و زمینه‌سازی برای استفاده از سازوکارها و فناوری‌های جدید مالی نظیر پیام‌رسان‌ها، در راستای اهداف اصلی بریکس است. اینکه کشورهای عضو بریکس بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و درعین‌حال بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی، مواد غذایی و دیگر کالاها ‌هستند و به مهم‌ترین خطوط‌ مواصلاتی و ترانزیتی دسترسی دارند، مزیت بسیار بزرگی است که موجب می‌شود انجام مبادلات با پول‌های ملی به سهولت انجام گیرد». پیشنهاد چهارم رئیس‌جمهور ناظر بر این بود «کشورهای شمال همواره برای دستیابی کشورهای جنوب به فناوری‌های نوین مانع‌تراشی کرده‌اند، بنابراین ما وظیفه ‌داریم با تشریک مساعی، مبادله اطلاعات، سرمایه‌گذاری مشترک و دیگر اقدامات، خود را به فناوری‌های نوین مجهز کنیم». و در پیشنهاد پنجم، پزشکیان ضروری دانست «بانک توسعه نوین (NDB) که یکی از نهادهای برآمده از بریکس به شمار می‌رود، تقویت شود و با پذیرش اعضای جدید و افزایش سرمایه بتواند در راستای توسعه زیرساخت‌های این کشورها گام بردارد. جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا همکاری‌های تنگاتنگی با این بانک داشته باشد». با توجه به پیشنهادهای مطرح‌شده، رئیس‌جمهور لازم دید به این موضوع هم اشاره کند «جمهوری اسلامی ایران از توانمندی‌های درخورتوجهی در حوزه‌های مختلف برخوردار است و در مجموعه بریکس همکاری‌های مشترک و سودمندی را می‌تواند رقم بزند و در این زمینه علاقه‌مند به تبادل تجربه و معرفی دستاوردهای خود هستیم. همچنین جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از موقعیت استراتژیک، زمینه عبور چندین کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی از‌جمله کریدورهای شمال–جنوب و شرق–غرب بوده و می‌توانیم با توسعه همکاری‌های سازنده، شبکه جدیدی از روابط ترانزیتی برای انتقال انرژی یا کالاهای تجاری در زمینه بریکس، ایجاد کنیم».

پایان‌بخش سخنان مسعود پزشکیان با این نکته همراه بود «پیگیری برنامه‌های بسیار متنوع درون‌گروهی، بدون داشتن یک دبیرخانه کوچک و چابک مشکل خواهد بود، بنابراین پیشنهاد می‌کنم بررسی چگونگی تشکیل این دبیرخانه در دستور کار وزارتخانه‌های امور خارجه قرار گیرد. در انتها بار دیگر از جناب آقای ولادیمیر پوتین به‌خاطر میزبانی شایسته و برگزاری موفق این اجلاس تشکر می‌کنم و ضمن تبریک پیشاپیش ریاست کشور برزیل برای سال آینده، امیدوارم در دوره جدید، شاهد تقویت پیوندهای دوستی و ایجاد فصل جدیدی از همکاری‌ها برای رسیدن به اهداف گروه و تکمیل فرایندهای مرتبط با کسب منافع جمعی باشیم».

گفتنی است که رئیس‌جمهور کشورمان در آغاز سخنرانی خود در اجلاسیه سران بریکس به تحولات خاورمیانه و نقش این گروه (بریکس) در بحران فعلی غرب آسیا هم ورود و تصریح کرد «بریکس در زمینه پارادایم چندجانبه‌گرایی، نمونه‌ای شاخص و الگویی موفق از همکاری‌های توسعه‌یافته در بطن جهان جنوب است که طیف کثیری از کشورها را مجذوب خود کرده است. درباره شتاب تحولات جهانی و تهدید صلح و امنیت انسانی در منطقه غرب آسیا، خوشبختانه در طول سال گذشته گام‌های مهمی برای حل‌وفصل بحران‌های منطقه‌ای بین‌المللی برداشته شد؛ برگزاری اجلاس فوق‌العاده سران بریکس با محوریت موضوع غزه و همچنین برگزاری نشست‌های دیگر در سطوح معاونان وزارتخانه‌های‌ امور خارجه، از مصادیق همکاری در این دوره بوده و دستاوردهای خوبی را نیز به همراه داشته است». به گفته پزشکیان، «جمهوری اسلامی ایران درباره تحولات فلسطین و لبنان خواستار آتش‌بس فوری و دائمی، عقب‌نشینی کامل نظامیان رژیم اشغالگر از مناطق تحت اشغال و امدادرسانی فوری به مردم غزه و آوارگان لبنان است».

پزشکیان:  بریکس نباید باشگاه گفت‌وگو باشد

مسعود پزشکیان در اجلاس سران بریکس نکاتی را درباره ارتقای توان این اجلاسیه در حوزه اقتصادی تجاری مطرح و اظهار کرد: «ایران تلاش می‌کند تا بریکس به دور از سیاست‌زدگی، وظیفه اصلاح نظام حکمرانی اقتصادی جهان را با موفقیت به پیش ببرد. نهادسازی‌های بریکس با حضور اعضای جدید باید مسئولیت بیشتری برای تأمین مالی کشورهای عضو بر‌ عهده بگیرد. هر‌یک از کشورهای عضو بریکس باید پیشرفت عضو دیگری را پیشرفت خود بداند». به نوشته ایسنا، رئیس دستگاه اجرائی کشور این را هم افزود: «بریکس نباید باشگاه گفت‌وگو باشد. تصمیمات بریکس باید ضمانت اجرائی داشته باشد. رشد سطح همکاری‌های اقتصادی میان اعضای بریکس می‌تواند شاخص موفقیت بریکس مورد ارزیابی قرار گیرد». پزشکیان گفته‌هایش را این‌گونه ادامه داد: «راه‌اندازی سامانه‌های حمل‌ونقل هوشمند با استفاده از داده‌های هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری بریکس باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد». در ادامه با طرح مبحث تحولات خاورمیانه، پزشکیان خاطرنشان کرد: «آنچه در فلسطین و لبنان رخ می‌دهد، نادیده‌گرفتن حق مردمی است که چیزی جز سرزمین اجدادی خود نمی‌خواهند. از تمامی اعضای بریکس تقاضا دارم از همه ظرفیت‌های خود برای توقف جنگ در غزه و لبنان و کاهش تنش در منطقه استفاده کنند».

موضوع کاهش نفوذ دلار هم از جمله مباحثی بود که پزشکیان درباره آن بیان کرد: «تلاش‌هایی که تاکنون برای کاهش سلطه دلار انجام شده است، باید با راهکارهای عملیاتی از جمله سبد ارزی بریکس یا تسویه مستقل از دلار تقویت شوند. کشورهای مستقل دیگر نمی‌توانند تاوان سیاست‌های نادرست مالی یا ناکارامدی آمریکا در مبارزه با فساد سازمان‌یافته در بخش مالی خود را بپردازند». پزشکیان با پیش‌کشیدن موضوع بانک توسعه نوین یادآور شد: «این بانک و صندوق اندوخته احتیاطی باید مسئولیت بیشتری در تأمین مالی پروژه‌های کشورهای عضو و مقابله با ناترازی پرداخت‌ها بر عهده بگیرند». رئیس‌جمهور این را نیز افزود که «بسیاری از امیدها برای ایجاد جهان امن‌تر، عادلانه‌تر و شکوفاتر در دنیای پس از جنگ سرد هنوز فرصت تحقق پیدا نکرده و میل به سلطه‌گری و یک‌جانبه‌گرایی همچون آفتی کشنده وجود دارد. تأکید می‌کنم که رفاه و توسعه اقتصادی فراگیر در سایه صلح و امنیت همگانی قابل دسترسی است».

دیدار با نخست‌وزیران هند و اتیوپی

مسعود پزشکیان شامگاه سه‌شنبه (۱ آبان) در نخستین بخش از برنامه‌های سفر به روسیه، در دیدار نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، مهم‌ترین مسائل دوجانبه و راه‌کارهای گسترش روابط فی‌مابین و نیز رویدادهای منطقه را بررسی و بر ضرورت توقف درگیری‌ها در منطقه و پرهیز از اعمال استانداردهای دوگانه در زمینه حقوق بشر تأکید کردند. رئیس‌جمهور کشورمان در این دیدار با بیان اینکه نگاه بنده ایجاد وفاق در داخل کشورم و تقویت و گسترش روابط با همسایگان و کشورهای منطقه است، تصریح کرد: «متأسفانه در همان اولین روز آغاز به کار رسمی بنده، رژیم صهیونیستی با ترور آقای هنیه به عنوان میهمان رسمی جمهوری اسلامی ایران سعی کرد در پیگیری این اهداف اخلال ایجاد کند».

پزشکیان در ادامه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران علاقه‌مند و آماده توسعه روابط با هند است، اظهار کرد: «عضویت ایران و هند در بریکس زمینه مناسبی برای تقویت بیش‌از‌پیش روابط و همکاری‌های دو کشور در راستای تأمین منافع متقابل است. امیدواریم در همین راستا در اجرای توافقات فی‌مابین به خصوص در زمینه توسعه بندر چابهار تسریع شود». رئیس قوه مجریه با اشاره به دغدغه نخست‌وزیر هند درباره مسائل افغانستان خاطرنشان کرد: «باید با‌ انگیزه و اراده برای ساخت آینده منطقه، با افغانستان نیز تعامل و گفت‌وگو داشته باشیم. باید کمک کنیم تا ملت افغانستان نیز با حل مشکلات به صلح، آرامش و رفاه برسند. جمهوری اسلامی ایران حامی هر اقدامی است که به تثبیت صلح و آرامش در افغانستان کمک کند».

نخست‌وزیر هند نیز در این دیدار با اشاره به سفر قبلی خود به ایران و دیدارش با رهبر معظم انقلاب اسلامی، سفر خود را به‌یادماندنی توصیف کرد و از پزشکیان خواست‌ سلام‌های او را به مقام معظم رهبری برساند و گفت: «گسترش همکاری با ایرانِ تحت مدیریت شما انتظار و خواسته هند است». مودی در ادامه‌ مناسبات دو کشور را استوار بر روابط دیرینه دو تمدن بزرگ و برخوردار از اشتراکات فرهنگی فراوان دانست و اظهار کرد: «توسعه بندر چابهار از نظر هند بزرگ‌ترین رکن همکاری‌های فی‌مابین است و معتقدیم توسعه این بندر نقش مهمی در تنظیم روابط دو کشور و نیز روابط ایران و هند با دیگر کشورهای منطقه دارد». پیرو همین دیدار دوجانبه، نخست‌وزیر هند طی مطلبی در پیام‌رسان ایکس نوشت: «جلسه بسیار خوبی با رئیس‌جمهور ایران، آقای مسعود پزشکیان داشتم. گستره کامل روابط بین دو کشور مورد بررسی قرار دادیم. همچنین درباره راه‌های تعمیق روابط در بخش‌های بسیار پیشرفته و نوین گفت‌وگو کردیم».

مسعود پزشکیان صبح چهارشنبه در ادامه برنامه‌های سفر به روسیه، دیداری هم با آبی احمد، نخست‌وزیر جمهوری دموکراتیک فدرال اتیوپی داشت و در این دیدار با بیان اینکه بنده با هدف وفاق و انسجام اجتماعی در داخل کشورم و تقویت روابط و همکاری‌ها با جهان وارد عرصه رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری شدم و با همین رویکرد مورد اقبال مردم قرار گرفتم، اظهار کرد: «رژیم صهیونیستی در همان نخستین روز فعالیت رسمی بنده با ترور شهید هنیه به عنوان میهمان رسمی جمهوری اسلامی در روند تحقق اهداف ما اخلال ایجاد کرد».

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه ایران به امید برقراری آتش‌بس در غزه دربرابر جنایت تروریستی رژیم صهیونیستی خویشتن‌داری به خرج داد، افزود: «اما تداوم جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و گسترش آن به لبنان ما را مجبور کرد این اقدامات او را بی‌پاسخ نگذاریم». پزشکیان حمایت‌های کشورهای غربی را در تداوم جنایات رژیم صهیونیستی مؤثر توصیف و تصریح کرد و گفت: «اگر رژیم صهیونیستی دست از پا خطا کند و اقدامی علیه جمهوری اسلامی ایران مرتکب شود، پاسخ قاطعانه و غیرقابل باوری دریافت خواهد کرد. ما به‌هیچ‌وجه مایل به گسترش درگیری و تنش در منطقه نیستیم و از هر اقدامی در راستای صلح و آرامش استقبال می‌کنیم، اما اقدامات رژیم صهیونیستی دقیقا با هدف به آتش کشیدن همه منطقه صورت می‌گیرد، لذا لازم است کشورهای دیگر به‌خصوص غربی‌ها، این رژیم متجاوز را کنترل کنند». نخست‌وزیر جمهوری دموکراتیک فدرال اتیوپی نیز در این دیدار با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در اتیوپی کشوری شناخته شده است و سابقه و تصویر مثبتی از روابط فی‌مابین در ذهن مردم ما وجود دارد، عنوان کرد: «ما با نگرانی روند تحولات در منطقه شما را دنبال می‌کنیم». آبی احمد با اشاره به اینکه ایران کشوری قوی و مستقل است، خاطرنشان کرد: «ساختارهای فعلی جهانی و منطقه‌ای نابرابر است و نهادهایی چون بریکس در اصلاح و رفع این نابرابری‌ها بسیار مؤثر و نقش‌آفرین هستند».

دیدار پزشکیان با رؤسای جمهور روسیه، چین و مصر

بعدازظهر دیروز چهارشنبه ‌سه دیدار مهم بین مسعود پزشکیان با ولادیمیر پوتین، شی جین‌پینگ و عبدالفتاح السیسی، رؤسای جمهور روسیه، چین و مصر نیز انجام شد. به ترتیب این دیدارها، رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با عبدالفتاح السیسی، همتای مصری خود، ضمن اشاره به اینکه بنده با شعار و رویکرد ایجاد وفاق و همدلی در داخل کشور و تقویت روابط دوستانه با دیگر کشورها موفق به جلب اعتماد مردم کشورم شدم، تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران به‌هیچ‌وجه به دنبال جنگ و درگیری نیست». رئیس‌جمهور همچنین با انتقاد از اعمال استانداردهای دوگانه و حمایت کشورهای غربی از جنایات رژیم صهیونیستی اظهار کرد «اگر رژیم صهیونیستی مرتکب خطایی شود، یقین بدانید که جمهوری اسلامی ایران پاسخ دردناکی به او خواهد داد. به طور طبیعی رژیم ممکن است به ایران آسیبی وارد کند، اما آسیبی که در پاسخ دریافت خواهد کرد‌ فراتر از تصور است». رئیس‌جمهور مصر نیز در این دیدار با بیان اینکه عامل اصلی قدرت ما مسلمانان، اتحاد با یکدیگر است، افزود: مؤلفه‌های قدرت متعدد و متنوع هستند، اما مهم‌ترین آنها اتحاد و انسجام ما با یکدیگر است. ما باید با همکاری یکدیگر کمک کنیم تا جنگ در غزه و لبنان پایان یابد و همچنین درگیری‌ها به دیگر نقاط منطقه سرایت نکند. پس از آن بود که مسعود پزشکیان در حاشیه اجلاس سران بریکس در کازان روسیه طی دیداری دوجانبه با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، داشت، و در این دیدار اظهار کرد: «پس از برگشت از عشق‌آباد بیشتر تفاهم‌ها با روسیه را دنبال کرده‌ام تا تفاهم‌نامه‌ها نهایی شود و امضا کنیم. در این مسیر اگر مشکلی ایجاد شد، خودم شخصا دنبال می‌کنم؛ چون معتقدم روابط دو کشور راهبردی، اجتناب‌ناپذیر و برای دو کشور مفید است». رئیس‌جمهور ادامه داد: «ما می‌توانیم تعامل سازنده‌ای در چارچوب بریکس داشته باشیم. تشکر می‌کنیم که با پشتیبانی شما ما عضو دائم بریکس شدیم. این روند را با قدرت ادامه می‌دهیم. مطالب مطرح‌شده در بریکس بسیار سازنده بود و امیدواریم این نظرات را در منطقه و کشورهای خود پیاده کنیم». رئیس‌جمهور روسیه نیز در این دیدار بیان کرد: «روسیه فعالانه از عضویت ایران در بریکس و شانگهای حمایت کرد و فرصت‌های جدیدی برای دو کشور ایجاد شده است که کار مشترکی در صحنه بین‌المللی با هم داشته باشیم و اخیرا ما ملاقات مفیدی در عشق‌آباد داشتیم که مسائل دوجانبه و منطقه‌ای را پیگیری کردیم. مهم این است که دو کشور رویکرد مشترکی برای ارتقای روابط دارند». در همین راستا، نوبت به دیدار مسعود پزشکیان با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین رسید که البته تا لحظه تنظیم گزارش محتوای این دیدار منتشر نشده بود.