ایران برای اولین بار در سید دوم جام جهانی

شاگردان امیر قلعه‌نویی در تعطیلات نوروز 1404 با پیروزی مقابل امارات و در ادامه تساوی برابر ازبکستان، صعود خود به جام جهانی 2026 مکزیک، کانادا و آمریکا را قطعی کردند. تیم ملی در شرایطی تنها ساعاتی پس از آغاز سال جدید برابر امارات قرار گرفت و با دو گل از سد این تیم گذشت که اتفاق عجیب و کم‌سابقه‌ای در حضور مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور و احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان، افتاد. نکته عجیب این دیدار ۲۹ دقیقه وقت اضافه در نیمه اول بود که به دلیل خاموش‌شدن یکی از نورافکن‌های ورزشگاه آزادی، از سوی داور اهل کره جنوبی در نظر گرفته شد. 

این مسابقه به دلیل وقفه ایجادشده، یکی از طولانی‌ترین بازی‌های فوتبال در دنیا لقب گرفت. تیم ملی فوتبال ایران در هشتمین دیدارش در مرحله سوم انتخابی جام جهانی، پنجم فروردین در ورزشگاه آزادی به مصاف ازبکستان رفت که این دیدار با تساوی ۲ بر ۲ به پایان رسید. به‌این‌ترتیب تیم ملی با این تساوی ۲۰ امتیازی شد و پیش از برگزاری دو دیدار باقی‌مانده مقابل قطر و کره‌ شمالی به جام جهانی ۲۰۲۶ صعود کرد. این هفتمین صعود ایران به جام جهانی فوتبال و چهارمین صعود پیاپی به این رقابت‌هاست. تیم ‌ملی پیش‌ازاین در جام‌های جهانی ۱۹۷۸، ۱۹۹۸، ۲۰۰۶، ۲۰۱۴، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ حضور داشته است.

نکته حائز اهمیت اینکه فدراسیون جهانی فوتبال رنکینگ برآمده از فیفادی ماه مارس را در وب‌سایت خود آپدیت کرد تا ایران به‌عنوان دومین تیم برتر آسیا، جایگاه هجدهم دنیا را حفظ کند و پشت سر میزبانان جام جهانی، آمریکا و مکزیک، قرار بگیرد. این در حالی است که ایران با فاصله نزدیک از سه تعقیب‌کننده جدی، سنگال، سوئیس و دانمارک، توانسته این جایگاه را حفظ کند. رنکینگ فیفا که یک رده‌بندی نمادین محسوب می‌شود، تنها در یک مقطع از درجه اهمیت بسیار بالا برخوردار است: قرعه‌کشی جام جهانی. فیفا هر‌ساله بر‌اساس این رنکینگ، سیدبندی خود را انجام می‌دهد و تیم‌ها را در گوی‌های مختلف می‌گذارد تا به‌این‌ترتیب گروه‌بندی انجام شود. این‌بار هم چنین سازوکاری در دستور کار فیفا خواهد بود اما با توجه به افزایش تعداد تیم‌ها به 48 و گروه‌ها به 12، تغییراتی در نوع سیدبندی انجام خواهد شد. بر‌اساس اعلام فیفا، 12 گروه چهار‌تیمی در جام جهانی وجود خواهد داشت. 

همچنین سه میزبان جام جهانی بی‌توجه به رنکینگ خود در فیفا، وارد سید یک خواهند شد، بنابراین 9 تیم برتر به آنها ملحق می‌شوند تا سید یک جام جهانی را به وجود بیاورند و در ادامه نیز 36 تیم صعودکننده به ترتیب در سیدهای دیگر قرار می‌گیرند. البته این بار یک تفاوت وجود خواهد داشت. با توجه به اینکه تا پیش از دسامبر 2025 (زمان قرعه‌کشی) پلی‌آف کنفدراسیونی و همچنین اروپایی به پایان نخواهد رسید، فیفا تصمیم گرفته تا آنها را به سید چهارم انتقال دهد که این موضوع به خودی خود ممکن است سیدبندی را با یک تغییر بزرگ و البته جذاب مواجه سازد، اما افزایش تعداد گروه‌ها در جام جهانی یک نکته جالب هم داشته و آن هم بالا‌رفتن شانس حضور ایران در سید دوم است.

ایران معمولا در سید سوم و پیش از تغییر سازوکار در سید چهارم قرار داشت. اما حالا با بهبود جایگاه خود در آستانه قرارگیری در سید دوم است و اگر اتفاق عجیب‌و‌غریبی در چند ماه آینده رخ ندهد، برای اولین بار در این جایگاه قرار خواهد داشت. این بررسی یک مدل احتمالی از سیدبندی جام جهانی است که البته احتمال تغییر و تحول جدی در آن وجود خواهد داشت. در‌صورتی‌که این مدل تحقق یابد، ایران موقعیتی خوب برای قرارگیری در گروه مطلوب با شانس صعود بالا را خواهد داشت.

به‌عنوان مثال ممکن است ایران در گروه کانادا، اکوادور و نیوزیلند قرار بگیرد یا اینکه اگر قرعه‌کشی، وجود یک تیم اروپایی را در گروه ایران ملزم کند، حضور تیم پیروز در پلی‌آف می‌تواند شرایط را تسهیل کند. اما از طرف دیگر و در‌عین‌حال امکان دارد ایران در گروه دشوار هم قرار بگیرد.  در‌این‌صورت به‌عنوان مثال آرژانتین به‌عنوان قهرمان جهان، مصر به‌عنوان یکی از بهترین تیم‌های آفریقا و همچنین لهستان ممکن است گروه سختی را به وجود بیاورند که البته حتی این گروه نسبتا دشوار نیز با گروه‌بندی سال‌های گذشته از نظر درجه سختی تفاوت نسبی دارد. به هر حال موضوع سیدبندی و قرعه‌کشی باعث شده تا ادامه رقابت‌های مقدماتی جام جهانی هم برای ایران جذاب و پرهیجان دنبال شود، جایی که شاگردان قلعه‌نویی می‌توانند با حفظ جایگاه خود برای اولین بار ایران را در سید دوم قرار بدهند.