آتش‌بس شکننده

تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس میان اسرائیل و جهاد اسلامی پس از سه روز درگیری، با میانجیگری مصر و تلاش‌های قطر و سازمان ملل اواخر شامگاه یکشنبه به نتیجه رسید؛ بااین‌حال در ساعات اولیه این توافق حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه و پاسخ موشکی جهاد اسلامی به شهرهای اسرائیلی ادامه یافت. ساعاتی قبل از توافق بر سر آتش‌بس، یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل گفته بود اسرائیل به اهداف عملیات خود در نوار غزه دست یافته و ادامه عملیات «سپیده‌دم» دیگر لزومی ندارد. به گفته منابع فلسطینی، در ساعاتی منتهی به توافق، گروه حماس به رهبری اسماعیل هنیه که کنترل غزه را در اختیار دارد، اعلام کرد سخت در تلاش است تا جهاد اسلامی را راضی به پذیرش آتش‌بس کند. در همین حال جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا خواستار تحقیق درباره درگیری‌های اخیر در نوار غزه شد. او از آتش‌بس اعلامی حمایت کرد؛ «گزارش تلفات جانی غیرنظامیان در غزه یک تراژدی است. دولت من از تحقیقات به‌‌موقع و کامل درباره تمامی این گزارش‌ها حمایت می‌کند. ما همچنین از تمام طرف‌ها می‌خواهیم که آتش‌بس را به‌طور کامل اجرا و اطمینان حاصل کنند که سوخت و اقلام بشردوستانه با کاهش درگیری‌ها به غزه ارسال می‌شود».

دور تازه درگیری‌ها میان «جهاد اسلامی» و اسرائیل پس از آن آغاز شد که تل‌آویو، «بسام السعدی»، یکی از رهبران ارشد این گروه را در شهر جنین در کرانه باختری بازداشت کرد. اسرائیل پس از آن نیروی کمکی به سمت مرز با غزه ارسال کرد و گذرگاه‌های مرزی را که محل انتقال سوخت است، بست. نیروهای اسرائیلی برای از بین بردن آنچه آنها «تهدید قریب‌الوقوع» توصیف کردند، به غزه حمله کردند و «حداقل 10 نفر از‌جمله یک رهبر نظامی جهاد اسلامی را در این باریکه به شهادت رساندند».

حملات هوایی منجر به واکنش جهاد اسلامی در غزه شد؛ بااین‌حال اسرائیل اعلام کرد دومین رهبر نظامی جهاد اسلامی را هم هدف قرار داده است. درگیری‌های روز‌های اخیر باعث شهادت ۴۴ فلسطینی از‌جمله ۱۵ کودک و چهار زن شد. طبق آمار، ۳۶۰ نفر از فلسطینی‌ها نیز در درگیری‌های اخیر زخمی شدند. از طرف دیگر مقامات اسرائیلی اعلام کردند سه نفر در اسرائیل بر اثر شلیک راکت زخمی‌ شده‌اند. ساعاتی پس از اعلام توافق دو طرف مخاصمه برای اجرای آتش‌بس از زمان شامگاه یکشنبه، اسرائیل بار دیگر اهدافی را در نوار غزه مورد حمله قرار داد و هم‌زمان خبرگزاری‌ها از به صدا درآمدن آژیرهای خطر برای هشدار نسبت به در‌پیش‌بودن حملات راکتی در مناطق جنوبی اسرائیل خبر دادند.

مصر به‌عنوان میانجی توافق آتش‌بس میان اسرائیل و گروه جهاد اسلامی فلسطین از دو طرف خواسته بود از شامگاه روز یکشنبه حملات به‌ سوی یکدیگر را متوقف کنند. جهاد اسلامی در بیانیه‌ای اعلام کرد از زمان تعیین‌شده در فراخوان مصر تبعیت کرده و «حملات را متوقف خواهد کرد» اما درعین‌حال «پاسخ به هرگونه تجاوز بیشتر» را حق خود می‌داند. اسرائیل نیز به‌صورت رسمی اعلام کرد به برقراری آتش‌بس پایبند خواهد بود. دفتر نخست‌وزیری اسرائیل هم با تشکر از مصر به خاطر تلاش‌هایش برای میانجیگری در این بیانیه تأکید کرد: « اسرائیل در صورت نقض آتش‌بس این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که قاطعانه پاسخ دهد».

محمد الهندی، رئیس اداره سیاسی در جنبش جهاد اسلامی فلسطین نیز گفت که طبق توافق مصر به تلاش برای آزادی دو اسیر این جنبش به نام‌های بسام السعدی و خلیل عواوده پایبند است.

این توافق همچنین تصریح می‌کند که مصر تلاش خواهد کرد تا «بسام السعدی» را در اسرع وقت آزاد کند. همچنین بر اساس اعلام برخی منابع، طبق این آتش‌بس باید تمامی گذرگاه‌های باریکه غزه گشوده و سوخت‌رسانی به غزه از سر گرفته شود و محاصره غزه نیز کاهش پیدا کند. تور وینسلند، هماهنگ‌کننده ویژه سازمان ملل در امور صلح خاورمیانه، با استقبال از این توافق تأکید کرد نقش مصر در دستیابی به آتش‌بس در نوار غزه بین جنبش جهاد اسلامی و اسرائیل که لازم‌الاجرا اعلام شد، حیاتی است. او در بیانیه‌ای گفت: «من از آتش‌بس در غزه و اسرائیل پس از روزها درگیری استقبال می‌کنم. من از جان‌باختن و جراحات غیرنظامیان از‌جمله کودکان بسیار متأسفم. من مصر را به خاطر نقش حیاتی‌اش در برقراری آتش‌بس ستایش می‌کنم. وضعیت همچنان بسیار شکننده است و من از همه طرف‌ها می‌خواهم به آتش‌بس احترام بگذارند».