تحولات فرهنگی و اصلاح آن آرام است/ با ساحت امنیتی حل نمی‌شود

وی افزود: اینها همه فرمول‌بندی‌های فرهنگی است یعنی ساحت فرهنگی را نمی‌شود با ساحت امنیتی حل کرد، این یک ساحت دارد و آن یک ساحت.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: حاج قاسم پذیرفته بود که یک تنوع فکری در جامعه وجود دارد، حالا این هم در بدنه جامعه هست و هم مسئولان کشور که برگرفته از همین جامعه هستند، این تنوع فکری را دارند. ضمن اینکه ایشان یک آدم آرمانی بود و برای خود یک مسلکی داشت ولی قبول داشت که این تنوع وجود دارد.

لاریجانی ادامه داد: بنابراین باید با همه این تنوع یک زیست سازگار سیاسی را تعریف کرد. او ضمن اینکه چارچوب فکری داشت و ارزش‌هایش برایش کاملاً مشخص بود ولی این را پذیرفته بود که در جامعه باید یک رفتار عقلایی با جریان‌های مختلف را سامان داد.

وی گفت: به همین دلیل ارتباط برقرار می‌کرد؛ بله، دولت‌ها متفاوت بودند و سلایقشان هم متفاوت بود و همه‌جا برایش جاده خیلی حرکت آسان نبود اما می‌توانست افرادی را پیدا کند یا گفت‌وگو کند و آن‌ها برای حل کردن مسائل واسطه شوند.

لاریجانی ادامه داد: او خودش حلال مسائل بود و بار را به مدیر ارشد کشور واگذار نمی‌کرد، یعنی مدام پناه ببرد به رهبری و بگوید شما دستور دهید. ممکن بود یکی دو مورد هم ناچار می‌شد ولی در کل خودش حل می‌کرد و این بسیار ویژگی خوبی است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: یعنی مدیران مدام موضوع را به جای دیگر حواله ندهند. به هرحال رهبری در جاهایی باید دخالت بکنند اما نباید از ایشان مدام خرج کرد. ایشان بلد بود این کار را بکند و می‌کرد. نمونه‌اش هم زیاد است، در دولت‌های مختلف که سلایق گاهی هم در مسائل برون‌مرزی اختلاف نظر وجود داشت، اما وقتی ایشان می‌آمد و توضیح می‌داد یا در شورای عالی امنیت ملی توضیح می‌داد، قدرت این را داشت که برای فکر خودش یار جمع کند.

وی با بیان اینکه شخصیت سردار سلیمانی در چارچوب‌های متعارف داخلی نمی‌گنجید، تصریح کرد: او فرزند امام راحل بود و ترتیب‌یافته مکتب آیت‌الله خامنه‌ای، بنابراین خیلی راحت در این دسته‌بندی‌ها قرار نمی‌گرفت. شاید مرزبندی او اینطور است که آنجایی که منافع ملی کشور و صیانت از آرمان‌های انقلاب اقتضا می‌کرد او وارد می‌شد، حالا ممکن بود از یک جریان هم به او خرده می‌گرفتند.

لاریجانی ادامه داد: یک نکته‌ای در شخصیت ایشان این است که ما در کشور دو سنخ سیاستمدار داریم - حالا سیاستمدار به معنای همین مجموعه‌هایی که در این سال‌ها فعال هستند - یک سنخ کسانی هستند که زندگی سیاسی را در یک مسیر تضاد قرار می‌دهند، شاید در گذشته مارکسیست‌ها اینچنین بودند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: مارکس اصلا معتقد بود بدون تضاد، حرکت رخ نمی‌دهد، من نمی‌گویم این‌ سنخ فعالان سیاسی از مارکس اقتباس کرده‌اند اما وقتی دسته‌بندی و قطب‌بندی می‌شود و یکدیگر را به چالش می‌کشند، صحنه جذاب می‌شود اما جذابیت موقت است، در درازمدت یک آشفتگی اجتماعی ایجاد می‌کند.

لاریجانی تصریح کرد: گیر این شکاف‌های این‌چنینی همین است که ظاهر اولیه‌اش جذاب است و پوپولیسیتی می‌شود و کشمکش خیابانی یا خانگی دارد ولی در درازمدت تبدیل به شکلاف‌های اجتماعی می‌شود و چون حرارتش کم به کینه‌ها تبدیل می‌شود.  

وی یادآور شد: یک گروه دیگر مدیرانی هستند که قدری دوراندیشانه‌تر فکر می‌کنند و منافع زودگذر را حتما ذبح می‌کنند برای منافع بلندمدت. این‌ها خصوصیت التیام‌بخشی دارند. یعنی قبول دارند در جامعه تکثر وجود دارد و باید آن را محترم بشماریم و به سمت وحدت ببریم.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه سردار سلیمانی فهم درستی از موضوع داشت، تاکید کرد: او از جنس مدیرانی بود که التیام‌بخش بود و می‌خواست وفاق ایجاد کند. یعنی یک نوع وحدت در کثرت را دنبال می‌کرد. قبول داشت که جامعه را در نهایت باید یک فکر جلو ببرد اما دال بر این نیست که تکثر را نبینیم.

لاریجانی افزود: معنی‌اش این است که در گفت‌وگوی داخلی می‌توانید به یک فکر برجسته‌تر برسید نه اینکه تضادها را ایجاد کنیم که جامعه متفرق‌ شود.

وی با اشاره به جایگاه ولایت فقیه در انقلاب اسلامی، اظهار کرد: در خود ستون انقلاب این جایگاه ولایت فقیه در کشور ما که امام راحل درباره‌اش گفته‌اند ولایت فقیه می‌تواند جلوی دیکتاتوری را بگیرد یک واقعیت است. گاهی در این حوادث داخلی خیلی تأسف می‌خورم که بعضی از این حرفها را می‌شنوم و می‌گویم خدا خیلی حاج قاسم را دوست داشت که رفت. دردآور است که برخی حرف‌ها را می‌شنویم. آیت‌الله خامنه‌ای شاید ۶۰ سال است که با دیکتاتوری مبارزه کرده است.

لاریجانی یادآور شد: در سال‌های پس از انقلاب هم از نزدیک شاهد بودم که ایشان جلوی رفتارهای دیکتاتورمابانه را می‌گیرند. کسی می‌خواست در کشور گردن‌کلفتی کند ایشان جلویش می‌ایستاد و این خوب است. ولایت فقیه برای همین است ولی افراد جوری دیگری می‌فهمند و این دردآور است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: در کشور ما همه باید بفهمیم که در یک کشتی نشسته‌ایم تا حرف و رفتارمان کشتی را سوراخ نکند. اگر کشتی سوراخ شد آن وقت همه دچار بحران می‌شویم. او انسانی بود که برای سلامت کشتی انقلاب خیلی فکر می‌کرد و دردمند بود و خوب هم فکر می‌کرد.

وی با بیان اینکه حاج قاسم درک درستی از مدیریت سیاسی داشت، گفت: در ساحت مدیریت، سیاسیون باید شرایط را تغییر دهند نه اینکه شرایط را توصیف کنند. حتماً در راه حاج قاسم هم سنگلاخ زیاد بود، در داخل سنگلاخ زیاد داریم و او می‌خواست در خارج کار کند، رجال سیاسی مزاحمش می‌شدند، شرایط منطقه‌ای اجازه نمی‌داد ولی او موفق بود.

لاریجانی تاکید کرد: چرا که رفتارش عقلایی بود و واقعاً دنبال تغییر شرایط بود نه توجیه رفتار خود. ایشان بلد بود که از چه ابزاری هم در راه هدف استفاده کند و شخصیت دوست‌داشتنی هم داشت و به او احترام می‌گذاشتند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: حاج قاسم قدرت اقناع‌گری داشت و می‌توانست تحمل کند، علتش هم این بود که حاج قاسم بر تنوع فکری جامعه توجه داشت و آن را پذیرفته بود.

وی تاکید کرد: یک بخش حوزه سیاست خارجی است که کار میدانی باید با کار سیاسی همراه باشد. ایشان در حوزه سیاست خارجی کشور وقتی یک پرونده‌ای را بررسی می‌کرد و کار میدانی آن را سامان می‌داد، کنارش تأملات سیاسی و دیپلماتیکش را هم می‌دید.

لاریجانی یادآور شد: در حوزه داخلی هم شهید سلیمانی وارد می‌شد و شایستگی آن را هم داشت اما اغلب در حوزه کلان انقلاب اسلامی یعنی آنجایی که یک امر به روح تکاملی انقلاب مربوط می‌شد اگر مخاطره‌ای می‌دید وارد می‌شد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: در حوزه مسائل خرد هم ایشان صاحب رای بود، نمی‌شود یک سیاستمدار صاحب رای نباشد و در انتخابات نظر نداشته باشد اما کمتر وارد می‌شد، نمی‌گویم هیچ ورودی نداشت، امکان رایزنی هم داشت اما علنا وارد نمی‌شد.

وی افزود: در این تردید نباید کرد که سردار سلیمانی با جریاناتی که در جامعه قطب‌بندی می‌کند مخالف بود. البته معمولاً ایشان به شکل مستقیم علیه این افراد یا جریانات موضع نمی‌گرفت و از کنارش می‌گذشت چرا که کار بزرگی به او سپرده شده بود و خود را وارد مناقشات خرد نمی‌کرد که گرفتار آن‌ها شود.

لاریجانی ادامه داد: یکی از مسائل مهم ما در کشور این است که ما قدر شرایط خودمان را نمی‌دانیم و به خاطر برخی نارسایی‌ها در اقتصاد و برخی بی‌سلیقگی‌ها در امور دیگر آن حقیقت انقلاب که استقلال کشور را تأمین کرد، دیده نمی‌شود اما حاج قاسم این را درک می‌کرد.