تقویت اتحادیه عرب در نگاه کلاسیک به ضرر ایران است

به گزارش شبکه شرق، علیرضا مجیدی،کارشناس مسائل منطقه می گوید: تقویت اتحادیه عرب در نگاه کلاسیک به ضرر ایران است چون باعث هماهنگی بیشتر رقبای ایران می شود؛ ولی امسال با توجه به شرایط خاص منطقه شاید تقویت اتحادیه عرب باعث پنجر شدن ماشین قرارداد ابراهیم شود و از این جهت به نفع ماست.

کشور های عربی نیز فعلا بنای تقابل با ایران را ندارند. ما فعلا در منطقه درگیر رئالیسم تدافعی هستیم که فرصت هایی برای سیاست ورزی ایران وجود دارد. رئالیسم تدافعی فرصتی است

نشست سران عرب را حضور بشار اسد و زلنسکی صحنه جدیدی را به خود دید که رفتار های جالبی را نیز بازتاب داد. از جمله ترک کردن جلسه توسط امیرقطر و به نوعی تقابل با بشار اسد که نشان می دهد جهان عرب در تمام اجزا نسبت به سوریه متحد نیست و نظرات متناقضی در این بین جریان دارد.

به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با علیرضا مجیدی،کارشناس مسائل منطقه، که در ادامه مشروح آن را می خوانیم:

*برداشتن گوشی توسط بشار اسد هنگام صحبت های زلنسکی یک رفتار تقابلی بود؟

در مورد بحث بشار اسد، او حرکت خاصی نکرده است. بشاراسد تحصیلکرده اروپاست و انگلیسی بلد است و گوشی را به این علت برداشت که بی واسطه صحبت های زلنسکی را بشنود، وگرنه هیچ رفتار عجیبی انجام نداد. طبق رسوم دیپلماتیک اگر می خواست مخالفتی انجام دهد باید جلسه را ترک می کرد، یا پس از برداشتن گوشی به کار دیگری مشغول می شد.

*ترک کردن جده توسط امیرقطر و بی توجهی به بشار اسد یک پیام سیاسی از سوی اتحادیه عرب در مقابل سوریه است؟

در مورد امیر قطر این موضوع حقیقت دارد؛ واقعیت این است که سوریه از اتحادیه عرب اخراج نشده بود و عضویت آن به تعلیق درآمده بود اما در این دوره قرار شد برگردد. البته در آن جلسه هم گفته شد که قرار نیست تک تک کشور های عربی روابطشان با سوریه را از سر بگیرند. وزارت خارجه قطر هم بار ها اعلام کرده بود که وارد رابطه با اسد نمی شویم. قطر در مسیر عادی سازی روابط با اسد همراهی نکرده است.

*آیا اتحادیه عرب به دنبال قدرتنمایی و بازتاب تصویر اتحاد دوباره اعراب به جهان است؟

واقعیت اتحادیه عرب این است که از قدرت سابق خارج شده و به حدی از بحران رسیده که طبق پروتکل باید ریاست دوره ای را تغییر می داد و باید تشکیلات خودگردان فلسطین در این دوره طبق روند جاری ریاست اتحادیه عرب را برعهده می گرفت. در نشست سال 2020 برخی کشور های عربی می خواستند قرارداد ابراهیم را محکوم کنند اما اتحادیه عرب نه تنها این کار را نکرد بلکه رفتار دیگری نشان داد و از این قرارداد حمایت کرد. این موضوع باعث شد 6 کشور نشست را ترک کنند.

یکی از این 6 کشور دولت خودگردان فلسطین بود و ریاست هم به آن ها نرسید و دو سال اتحادیه عرب بدون ریاست بود. در سال 2023 هم طبق روند جاری نوبت عربستان بود، نتیجتا اتحادیه عرب از نظر وزن سیاسی ضعیف شده است.

*دعوت از رئیس جمهور اوکراین در نشست سران عرب به چه علت صورت گرفت؟

بحث عادی سازی رابطه با بشار اسد در چارچوب توافقی با آمریکا بود؛ طبق همان چارچوب ها عربستان یک امتیازاتی به آمریکا داد و یکی از آن امتیاز ها همین بود. خیلی ها تصور می کردند موضوع عادی سازی با اسد فشار روسیه است اما این رفتار عرب ها از دعوت زلنسکی نشان داد که ما تحت فشار روسیه عمل نمی کنیم بلکه دشمن شماره یک روسیه را هم در نشست مان دعوت می کنیم اما بشار را هم دعوت می کنیم.

*نتیجه این جلسه در آینده یک سال پیش رو اعراب چه بازتابی خواهد داشت؟

اتحادیه عرب خیلی تحت فشار است، تلاش هایی انجام می شود که نظم آن را احیا کنند. نهایت محصولی هم که بخواهند به دست بیاورند در همین حد است. آن ها دنبال این هستند که هماهنگ با هم رفتار کنند. البته مشخص نیست با توجه به انتخابات آمریکا چه رفتاری میان امارات و عربستان شکل بگیرد. انتخابات آمریکا و وضعیت بلاتکلیفی فلسطین می تواند وضعیت فعلی اتحادیه عرب را تغییر دهد. اگر عربستان وارد عادی سازی روابط با اسراییل نشود، مقداری اتحادیه عرب تقویت خواهد شد.

*ایران در این بین چه نفعی می برد؟آیا تقویت اتحادیه عرب منجر به ایجاد منافعی برای ایران است؟

تقویت اتحادیه عرب در نگاه کلاسیک به ضرر ایران است چون باعث هماهنگی بیشتر رقبای ایران می شود؛ ولی امسال با توجه به شرایط خاص منطقه شاید تقویت اتحادیه عرب باعث پنجر شدن ماشین قرارداد ابراهیم شود و از این جهت به نفع ماست. کشور های عربی نیز فعلا بنای تقابل با ایران را ندارند. ما فعلا در منطقه درگیر رئالیسم تدافعی هستیم که فرصت هایی برای سیاست ورزی ایران وجود دارد. رئالیسم تدافعی فرصتی است