چهره هفته | کشمش می‌خوریم و عذرخواهی می‌کنیم!

«طی روزهای گذشته ویدئویی در فضای مجازی با عنوان رفتار عجیب و زننده یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دیدار با مردم منتشر شده که با واکنش‌هایی همراه بود. در این ویدئو تعدادی از معلمان در دفتر علیرضا منادی سفیدان نماینده مردم آذرشهر، اسکو و تبریز که ریاست کمیسیون آموزش و تحقیقات را نیز بر عهده دارد حضور دارند و در حال طرح مطالبات خود هستند و در مقابل این نماینده حین گوش دادن به صحبت‌های معلمان، در حال انجام اقداماتی نامتعارف نظیر باد زدن خود با کاغذ، خاراندن صورت و گردن، خوردن تنقلات و تکان دادن صندلی خود است؛ این اقدامات موجب شد تا بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی و همچنین برخی از نمایندگان از او انتقاد کنند و خواستار عذرخواهی این نماینده مجلس از مردم شوند.» احتمالا هیچ متنی کامل‌تر از این خبر خبرگزاری ایسنا نمی‌تواند چرایی انتخاب علیرضا منادی سفیدان به عنوان چهره این هفته را توضیح دهد.

انتشار فیلم این نماینده مجلس که حالا شانزدهمین سال حضور خود را در بهارستان می‌گذارند، به قدری بازتاب منفی به همراه داشت که رئیس کمیسیون آموز و تحقیقات مجلس خود را در یک تنگنای بسیار جدی احساس کند. ویدئو همان‌طور که در متن ابتدایی آمده، به قدری عجیب بود که برخی از رسانه‌ها برای آن از عبارت «زننده» استفاده کردند. این عبارت را خبرگزاری تسنیم به کار برد: «این انتظار هست که هیئت رئیسه مجلس و همچنین هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان به این موضوع ورود پیدا کرده و با رفتارهای زننده این نماینده برخورد داشته باشند.» روزنامه اطلاعات در واکنش به این فیلم نوشت: «با دیدن صحنه‌ معلمانِ ایستاده و با شور و اصرار دردِ دل‌کننده با رئیسِ کمیسیون آموزش مجلس، نشسته بر صندلیِ گردان و خورنده تنقّلات، با عرض معذرت شاکی شدم از آن معلمان؛ وگرنه نوع حرکات و سکنات آن نماینده چندان شگفت‌زده‌ام نکرد؛ چرا که قاعده‌ بسیاری از این حضرات، همین برخوردهای ارباب‌رعیّتی است؛ چرا منِ معلم هنوز این آزموده را صدباره می‌آزمایم!؟» روزنامه دولت هم از شورای نگهبان خواست که صلاحیت منادی را در انتخابات پیش‌رو برای مجلس احراز نکند! در این میان و در حالی که رسانه‌ها عکسی از طرز نشستن عجیب منادی در صحن مجلس منتشر کردند، عبدالرضا داوری - که زمانی به دلیل نزدیکی به محمود احمدی‌‌نژاد و اکنون به خاطر دوری از رئیس دولت‌های نهم و دهم به خود می‌بالد - هم وارد میدان شد و در پستی منادی را با ملک‌الشعرای بهار مقایسه کرد: «در سال 1307، استاد محمدتقی بهار(ملک الشعرا) رئیس کمیته فرهنگ و تعلیمات مجلس شورای اسلامی بود. پس از ۹۵ سال،کرسی ریاست استاد بهار در کمیته فرهنگ و تعلیمات مجلس، به علیرضا منادی سفیدان، عضو حزب اعتدال و توسعه رسیده است. اگر این پیشرفت نیست، پس چیست؟»

سطح انتقادات به جایی رسید که در میان سکوت هیئت نظارت بر نمایندگان، خود علیرضا منادی به صحنه آمد و در پیامی ویدئویی ضمن این‌که پخش فیلمی از خود را یک کار انتقامی توصیف کرد اما در نهایت گفت که آن روز جمعه بوده، او صبحانه و ناهار نخورده بوده، خسته بوده، شجاعت دارد و عذرخواهی می‌کند.

با همه این اوصاف، علیرضا منادی سفیدان چهره این هفته بود. در هفته‌ای که اصولگرایان برای سهم‌خواهی از مجلس آینده، در کنار برگزار کردن میتینگ، حسابی از خجالت هم در آمدند، آنچه از مجلس برای جامعه ایرانی جالب شد همین حرکات آقای منادی بود. حرکاتی که کمک کرد تا نگاهی به چند دوره از زندگی سیاسی او داشته باشیم. مردی که اگر چه زیر فشارها مجبور به عذرخواهی شد اما یک حامی جذاب هم داشت. نادر قاضی‌پور، نماینده پیشین مجلس، با همان سبک و سیاق خاص خودش از راه رسید و دفاعی جانانه از منادی انجام داد. دفاعی که مهم‌ترین بخش آن همین جملاتی بود که در ادامه روایت می‌کنیم: «آقای منادی برای اینکه فشارش نیوفته کشمش می‌خوره تا حال داشته باشه گوش کنه به مراجعه‌کنندگان!»

دوستِ ‌دانشگاه آزاد‌‌!

هر چند که زندگی سیاسی علیرضا منادی سفیدان به طور رسمی از نمایندگی مجلس هشتم آغاز شده، اما او در همه این سال‌ها و سال‌های قبل از آن پیوندی ناگسستنی با دانشگاه آزاد اسلامی داشته است. نگاهی به سابقه تحصیلاتی و مدیریتی او پیش از ورود به مجلس هشتم و بعد از خروج از مجلس نهم تا ورود دوباره به مجلس یازدهم نشان می‌دهد که آقای منادی یک دوستِ خوب و وفادار برای دانشگاه آزاد اسلامی است. آن‌گونه که در سایت رسمی منادی ثبت شده این نماینده مجلس برای اولین بار در سال 1374 مدک دکتری خود را از دانشگاه آزاد تبریز می‌گیرد و پس از گذراندن دوره سربازی در سال 1377 به عضویت هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در می‌آید. منادی در سال 1380 به عنوان مدیر گروه رشته مهندسی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد تبریز منصوب می‌شود و به فاصله یک سال بعد و در سن 32 سالگی به ریاست دانشگاه آزاد اسلامی زنجان می‌رسد. او در سال 1384 و هم‌زمان با ریاست دانشگاه آزاد زنجان مسئولیت دبیری منطقه دو دانشگاه آزاد اسلامی با 61 واحد دانشگاهی در استان‌های شمال غرب کشور را عهده‌دار می‌شود. منادی بعد از 10 سال حضور در دانشگاه است که برای نمایندگی مجلس اقدام و به مدت 8 سال در دوره هشتم و نهم بهارستان حضور دارد.

البته در سال‌های حضور در مجلس هم او از دانشگاه آزاد چندان دور نمی‌شود. به طور مثال در اردیبهشت 1393 و در حالی که نماینده مجلس نهم و عضو هیئت‌ رئیسه است، در یک سخنرانی به عنوان نماینده تام الاختیار رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در هیئت امنای استان آذربایجان شرقی شرکت می‌کند و نکات مهمی درباره‌ رابطه خود با دانشگاه آزاد می‌گوید: «دانشگاه آزاد دارای برند بزرگترین دانشگاه حضوری در جهان است. این افتخار بزرگی برای کشور است که بزرگترین دانشگاه حضوری جهان در ایران تأسیس شده است. از دیگر دستاوردهای دانشگاه آزاد اسلامی می‌توان به سهم 30 درصدی این دانشگاه در تولید علم اشاره کرد. سهم 30 درصدی دانشگاه در تولید علم باعث شده که ایران بتواند زودتر از افق 1404 به جایگاه اول در منطقه دست یابد و ترکیه را با فاصله زیاد پشت سر بگذارد. سابقه همکاری من با دانشگاه به زمان تأسیس دانشگاه یعنی سال 1361 بر می‌گردد که این همکاری تا امروز ادامه دارد، البته همکاری بنده با دانشگاه به عنوان استاد از سال 1377 آغاز شده است. در زمان تأسیس واحد تبریز بنده هم در این امر مشارکت داشته‌ام.»

منادی در آبان سال 1394 هم در نشستی درباره دانشگاه آزاد می‌گوید: «کلمه اسلام در دانشگاه آزاد اسلامی برکت خاصی به این دانشگاه داده است...» او در این نشست پیوندهای محکم‌تری بین دانشگاه آزاد و پیشرفت‌های کشور در حوزه هسته‌ای برقرار می‌کند: «دستاوردهای ما در انرژی هسته‌ای و موفقیتهایی که در مقابل گروه 1+5 به دست آوردیم با پشتوانه دانش بوده است که دانشگاه آزاد در آن سهم بسزایی دارد.» اما همین حرف‌ها در همان سال 1394 مشکلاتی را هم برای منادی به وجود آورد.

روز 17 آذر 1394 مهدی کوچک‌زاده، نماینده وقت تهران در مجلس، که پیش از آن از سمت نمایندگی استعفا داده بود در صحن علنی با منادی درگیری لفظی پیدا کرد. کوچک‌زاده در تذکر خود در جریان بررسی طرح سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی به صورت مستقیم منادی را خطاب قرار داد و گفت: «در بررسی این طرح چند مورد خلاف آیین‌نامه اتفاق افتاده است. متن صحبت‌های آقای منادی (مخالف طرح) تماماً دفاع دانشگاه آزاد بود. به علاوه طبق آنچه در آیین‌نامه آمده هیچ برگه‌ای نباید بدون اجازه هیئت رئیسه در صحن توزیع شود اما آقای منادی برگه‌ای را بدون اینکه اجازه هیئت رئیسه در روی آن دیده شود، توزیع کرده است. از صبح تا الان معاون پارلمانی دانشگاه کتابچه‌ای را در مجلس به نمایندگان نشان می‌دهد که عنوان آن این است: حمایت تاریخی 83 درصد نمایندگان مجلس از توسعه تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد. بسیاری از دوستان که من با آنها صحبت کرده‌ام گفتند موضوع اصلا این نبوده است.»

این حرف‌های کوچک‌زاده کافی بود تا منادی عصبانی و مجلس برای لحظاتی متشنج شود: « در پی تذکر کوچک‌زاده که انتقاداتی را به منادی وارد و او را به دفاع از دانشگاه آزاد متهم کرده بود، این عضو هیئت رئیسه مجلس اظهاراتی را در پاسخ به کوچک‌زاده مطرح کرد. زمانی که باهنر (نایب رئیس مجلس) از منادی خواست تا اسامی ناطقان میان‌دستور را معرفی کند، منادی گفت: من به آقای کوچک‌زاده اخطار اصل 79 را دارم و یکشنبه جواب می‌دهم. در ادامه باهنر به این نماینده مجلس متذکر شد: موقعی که میکروفن در مورد ناطقین میان‌دستور باز می‌شود نباید در مورد موضوعات دیگر صحبت کنید. سپس باهنر از دهقان عضو دیگر هیئت رئیسه خواست که ناطقان را اعلام کند اما صحبت‌های منادی همچنان ادامه پیدا کرد. کوچک‌زاده نیز از جایگاه خود صحبت‌هایی را مطرح کرد.»

این البته پایان کار منادی با دانشگاه آزاد نبود و او که نتوانست به عنوان نماینده به مجلس دهم راه پیدا کند بعد از مدتی به عنوان معاون مجلس و ارتباطات دانشگاه آزاد مشغول به کار شد. منادی در همه این سال‌ها همانگونه که خود گفته بود در کنار دانشگاه آزاد ماند و همواره نوع فعالیت آن را ستایش کرد.

نماینده بودن یا نبودن؛ مسئله این است

علیرضا منادی از همان زمان که با 68 هزار و 38 رأی به عنوان نماینده آذرشهر، اسکو و تبریز قدم در بهارستان گذاشت، به عنوان نماینده‌ای فعال خود را معرفی کرد. او در این دوره در کمیسیون برنامه و بودجه عضویت داشت و تلاش زیادی برای نشان دادن خود به عمل آورد. این چنین بود که در انتخابات مجلس نهم 154 هزار و 388 رأی به دست آورد و در کمیسیون آموزش هم عضو شد. منادی در این دوره به عنوان یکی از دبیران هیئت رئیسه هم حضور داشت. احتمالا منادی در دورترین افکار خود هم فکر نمی‌کرد که در چنین وضعیتی در انتخابات مجلس دهم به بهارستان نرسد.

داستان منادی و مجلس دهم را شاید بتوان از نطق میان دستور نماینده تبریز در روز 7 دی 1394 آغاز کرد. او در این نطق با بیان اینکه قانون اساسی حاصل خون صدها هزار شهید راه آزادی است، خواستار حفاظت از نگهبانان قانون اساسی به ویژه شورای نگهبان شد و تاکید کرد: «این حمایت‌ها مانع از این می‌شود تا دشمن بتواند انتخابات بسیار مهم و شکل‌گیری دو مجلس خبرگان رهبری و شورای اسلامی را خدشه‌دار کند.» چنین حمایتی از شورای نگهبان اما برای او که خود را یک نماینده مستقل معرفی می‌کرد چندان خوش یمن نبود. با اعلام نتایج مجلس دهم در روز 11 اسفند 1394 منادی جز نمایندگانی بود که با 113هزار و 748 رأی به دور دوم راه پیدا کرد. در دور دوم هم با اعلام ستاد انتخابات کشور منادی با 109هزار و 149 رأی به عنوان آخرین نماینده آذرشهر، اسکو و تبریز راهی مجلس شد. اما آن‌گونه که در وب‌سایت شخصی او هم آمده «پس از 41 روز و علی‌رغم صدور کارت نمایندگی مجلس دهم» از رسیدن به بهارستان جا ماند.

ماجرای این نرسیدن حدود 10 روز بعد از انتخابات دور دوم مجلس دهم آشکار شد. روز 23 اردیبهشت 1395 منادی با انتشار بیانیه‌ای شایعات مبنی بر راهیابی فرد دیگری به جای وی به مجلس دهم را تکذیب کرد. در حالی که مجلس دهم روز 7 خرداد همان سال کار خود را آغاز کرد اما هنوز شورای نگهبان نتیجه انتخابات تبریز را نپذیرفته‌ بود. در نهایت هم روز 15 خرداد سخنگوی وقت شورای نگهبان خبر از بازشماری دوباره صندوق‌های آذرشهر، اسکو و تبریز و عوض شدن جای نماینده‌های چهارم و پنجم در دور دوم داد. به این ترتیب منادی از مجلس دهم باز ماند و جای خود را محمداسماعیل سعیدی داد.

او هر چند که به دانشگاه آزاد برگشت اما در مدت 4 ساله تا مجلس یازدهم برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری دور دوازدهم هم ثبت‌نام کرد. قبل از آن و در ابتدای مجلس دهم به عنوان یکی از نامزدهای دیوان محاسبات هم مطرح شد اما قافیه را به عادل آذر باخت. منادی در سال 1398 برای انتخابات مجلس یازدهم بازگشت و تاکید کرد که نماینده‌ای مستقل است. او در این دوره با 89 هزار و 567 رأی دوباره نماینده مجلس و این بار رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات شد.

نکته جالب درباره حضور او در مجلس یازدهم نوع واکنشی بود که به ماجرای درگیری علی‌اصغر عنابستانی با سرباز وظیفه راهنمایی و رانندگی نشان داد: «ما ایرانی‌تر و نماینده‌تر نداریم، اصل مهم قانون اساسی که حاصل خون شهیدان وطن است، برابری همه مردم در برابر قانون را دیکته می‌کند. ‌نمایندگان، سربازان خط مقدم مردم سالاری‌اند، باید از بابت خطای سهوی رخ داده در ماجرای اخیر قانونگذار و سرباز راهور، از محضر مردم‌ شریف ایران پوزش طلبید.»

رتبه‌بندی معلمان؛ از قانون روان تا اجرای ضعیف

‌احتمالا اگر بخواهیم علیرضا منادی را با یک طرح در مجلس به یاد بیاوریم آن طرح رتبه‌بندی معلمان است. علیرضا منادی از اوایل دهه 1390 یکی از نمایندگانی بوده که این طرح را پیگیری می‌کرده است. او حتی در مجلس نهم هم به این موضوع اشاره کرده بود اما در مجلس یازدهم و به عنوان رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات به صورت جدی این طرح را به ثمر رساند. طرحی که حرف و حدیث در این سال‌ها درباره آن کم نبوده است.

منادی که در طول سال‌های 1399 و 1400 تلاش زیادی برای اجرایی شدن رتبه‌بندی معلمان انجام داده بود، در اردیبهشت 1401 درباره این طرح گفت: «در بررسی آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان حدود 26 تغییر اعمال شد ‌تا در نهایت یک آیین‌نامه روان و خوبی تدوین شد.» اما بعد از تصویب این طرح در مجلس درباره شیوه اجرا و تخصیص اعتبار به این طرح مسائلی به وجود آمد. مسائلی که منادی سفیدان بزرگ‌ترین معترض آن بود. او ابتدا به شیوه تهیه آیین‌نامه اعتراض کرد: «با اینکه قرار بود آیین‌نامه توسط آموزش‌وپرورش تدوین شود، در کمیسیون هیئت دولت خلاف آن عمل کردند و از صاحب نظران وزارت آموزش و پرورش و نمایندگان قانونی ناظر در کمیسیون دعوت نکردند و در آیین‌نامه نیز با اقداماتی چون محدودسازی مشمولین، برگزاری آزمون و ارزیابی رتبه‌بندی توسط کارشناسان خارج از آموزش‌ و پرورش، آن را به بیراهه بردند، اما با ایستادگی مجلس و وزارت، این ایرادات رفع شد.» و در ادامه با مسعود میرکاظمی، رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه، سرشاخ شد.

منادی روز 15 فروردین 1402 و در نشست بررسی علل تأخیر در پرداخت حقوق فرهنگیان که کار به شب عید کشید انگشت اتهام را به سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه گرفت: «سازمان برنامه و بودجه مقصر بروز این اتفاق ناگوار در شب عید برای معلمان بود؛ چرا روز گذشته رئیس این سازمان در نشست کمیسیون شرکت نکرد؟ چرا سازمان برنامه در رابطه با این مشکل گزارشی ارائه نداده و فقط وزیر آموزش و پرورش عزل شد در حالی که این سازمان هم مقصر است؟ رئیس سازمان برنامه و بودجه استعفا دهد؛ تنها کسی که همکاری خوبی در زمینه رتبه بندی معلمان داشت همین وزیر برکنار شده بود که به درستی عمل کرد و در مقابل سازمان برنامه و بودجه در شب عید با عملکرد نامناسب باعث ناراحتی یک میلیون معلم شد؛ سازمان برنامه و بودجه باید پوست اندازی کرده و مدیران خاطی را که مانع از اجرای قانون می‌شوند تغییر دهد.» بعد از این صحبت‌ها سازمان برنامه و بودجه از منادی به هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان شکایت کرد و میرکاظمی بعد از جلسه هئیت دولت پاسخ تند و تیزی به او داد: «یکی از افرادی که تشویق به خلاف قانون می‌کند خود آقای منادی است، او در مورد استادان دانشگاه‌ها هم شاهد بودیم که «الف» را در قانون نوشت و از دولت انتظار داشت «ب» را انجام دهد. این نشدنی است. ما ملزم به قانون هستیم.»

استادان حمایت کنند؛ ما سکوت می‌کنیم!

علیرضا منادی سفیدان روز 17 مهر 1401 و در حالی که اعتراضات بعد از حوادث پایان شهریور به اوج خود رسیده بود، اظهارنظری کرد که این روزها آن حرف مهم به نظر می‌رسد. رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در این روز گفت: «هر استادی حق دارد که از دانشجویان حمایت کند، ما هم از دانشجویان حمایت می‌کنیم؛ دانشجو سرمایه بزرگ انسانی کشورمان است. وقتی دانشجو به دانشگاه های مهم راه پیدا می‌کند، سرمایه و حتی جز بیت المال ملت ایران است که باید از آنها حفاظت کنیم.» او به استادان حق می‌داد که از دانشجویانشان حمایت کنند. حالا سؤالی که آقای منادی باید پاسخ دهد این است که در این روزها که استادان به دلیل حوادث سال 1401 اخراج می‌شوند دقیقا چه نظری درباره حرف‌های خود دارد؟