کشورهای عربی سال 2023 را چگونه تمام کردند؟

از سوریه تا مراکش، لیبی، سودان و غزه... حوادث غم انگیزی که جهان عرب را در سال 2023 تکان داد وتصاویر دردناکی را از چندین کشور عربی به ارمغان آورد و تأثیر سنگینی بر میلیون‌ها نفر از ساکنان این منطقه بر جای گذاشت. 

زلزله ترکیه و سوریه 

در تاریخ 6 فوریه، جنوب ترکیه و شمال سوریه زلزله شدیدی را ثبت کردند که بر اساس آمار رسمی، بیش از 5500 نفر در ترکیه و 8500 نفر در سوریه کشته شدند. این زلزله با تحولات مهمی در روابط بین‌الملل در منطقه همراه شد، زیرا وزیر امور خارجه مصر به ترکیه سفر کرد و مطبوعات عربی این تحول را «دیپلماسی زلزله» توصیف کردند. 

بازگشت  روابط ایران و عربستان

سال 2023 با نزدیک شدن به صحنه دیپلماسی آغاز شد، در ماه مارس، پایتخت چین، پکن، شاهد نشستی بود که به عنوان آغاز مرحله جدیدی در منطقه توصیف شد. در این دیدار، اولین گام ملموس در مسیر عادی سازی برداشته شد. روابط ایران و عربستان بعد از 7 سال به حالت عادی برگشت. سفارتخانه های دو کشور در تهران و ریاض بازگشایی شد که برخی از اندیشمندان آن را پایان هژمونی آمریکا و انگلیس بر منطقه می دانستند.

شمال آفریقا

تشدید بحران سیاسی در تونس

در سال 2023، نام تونس با دستگیری رهبران جنبش اسلامی النهضه مرتبط شد و در ماه آوریل، رهبر این جنبش و رئیس سابق مجلس، راشد غنوشی دستگیر شد و بعداً به زندان افتاد.

زلزله مراکش

سال 2023 سال بلایای طبیعی در خاورمیانه بود، شهر مراکش در 8 سپتامبر شاهد زلزله ای به بزرگی 7 درجه در مقیاس ریشتر بود. بیش از 3000 نفر در اثر زلزله کشته شدند. پذیرش کمک های مراکش تنها از 4 کشور اسپانیا، بریتانیا، قطر و امارات جنجال گسترده ای را به راه انداخت .

طوفان دانیل در لیبی

در 10 سپتامبر طوفان دانیل شرق لیبی را درنوردید و خسارات شدیدی به شهرهای بنغازی، البیضا، درنا و سوسه وارد کرد.طوفان باعث بارندگی های سیل آسا در این منطقه شد و تعداد زیادی کشته شدند. اگرچه مقامات لیبی آمار رسمی قربانیان را اعلام نکردند، شهر ادرنه در این طوفان بیش از 5200 کشته ثبت کرده است. بیش از 10000 نفر در اثر طوفان مفقود شده اند.

جنگ بین متحدان سابق در سودان

هرج و مرج در سودان پس از سرنگونی عمر البشیر در سال 2023 چرخش جدیدی به خود گرفت و جنگی بین شبه‌نظامیان واکنش سریع ارتش در گرفت که بر اساس برآوردهای رسمی، طی آن هزاران کشته و صدها هزار نفر آواره شدند. بدین ترتیب سودان با رفتن زیر بار جنگ داخلی سال 2023 را تمام کرد. 

انتخابات ریاست جمهوری مصر

انتخابات ریاست جمهوری مصر بین دهم تا دوازدهم دسامبر برگزار شد و این انتخابات با کسب حدود 90 درصد آرا منجر به پیروزی عبدالفتاح السیسی در دوره جدید ریاست جمهوری شد. مقامات رسمی اعلام کردند که میزان مشارکت در انتخابات به 66 درصد رسیده است.

بازگشت سوریه به اتحادیه عرب

در 19 می 2023، بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، برای اولین بار پس از سال ها، در اجلاس اتحادیه عرب که در جده،  برگزار شد، شرکت کرد.  برخی این تحول را شکستی مهم در جنگ سوریه می دانستند و بسیاری نیز مدعی شدند که این وضعیت نشان دهنده این است  افکار عمومی بین المللی از مخالفان سوری نا امید است.

طوفان الأقصى

اکتبر گذشته بدون شک شاهد مهمترین رویداد در خاورمیانه در سال 2023 بودیم. در جریان عملیات طوفان الاقصی که توسط جنبش حماس راه اندازی شد، بیش از هزار اسرائیلی کشته و بیش از 200 اسرائیلی اعم از غیرنظامی و نظامی اسیر شدند. این رویداد آغاز طولانی ترین جنگ اسرائیل با اعراب از زمان تأسیس آن بود.

 اسرائیل بلافاصله شورای جنگی تشکیل داد و خشن ترین جنگ نظامی را در نوار غزه تا به امروز آغاز کرد. برخی معتقدند این جنگ وحشیانه ترین جنگ در تاریخ اسرائیل است. حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه منجر به کشته شدن بیش از 20000 فلسطینی شد. ایالات متحده و کشورهای غربی به حمایت مطلق اسرائیل در جنگ ادامه می دهند.سال 2023 به بدترین سال برای نوار غزه تبدیل شده است.

حضور انصار الله در ریاض اولین بار بعد از جنگ یمن

 بن سلمان، وزیر دفاع عربستان اعلام کرد که با هیئتی از انصار الله یمن که برای تکمیل تلاش ها برای صلح در یمن به ریاض سفر کرده بود، دیدار کرده است. هیئت انصارالله پس از سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به مسقط، با همراهی یک هیئت عمانی به ریاض رفت.

سال تحقق بلندپروازی امارات

سلطان النیادی اولین شهروند عرب است که در یک مأموریت طولانی در ایستگاه فضایی بین‌المللی به مدت 6 ماه حاضر شده است.

«سلطان النیادی» فضانورد اماراتی در 27 فوریه ضمن ماموریت تیم Crew-6  توسط فضاپیمای «دراگون» متعلق به شرکت «اسپیس ایکس» به ایستگاه فضایی بین المللی رفت.این دومین ماموریتی فضایی امارات است که این کشور را به یازدهمین کشور انجام دهنده ماموریت های بلندمدت در ایستگاه فضایی بین المللی تبدیل می کند.

دیدار رئیس جمهور ایران با بن سلمان 

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در حاشیه اجلاس سران کشورهای عربی و اسلامی در ریاض با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دیدار و گفت و گو کرد. این نخستین سفر رئیسی به عربستان پس از آشتی دو کشور در سال جاری با میانجیگری چین است.