واکنش‌های توییتری گروه‌های سیاسی به اخبار رد صلاحیت نمایندگان مجلس:
اصولگرایان معترض، مخالفان جمهوری اسلامی بی‌تفاوت
اخبار مربوط به تأیید و ردصلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس دوازدهم توسط هیئت‌های نظارت در هفته گذشته خبرساز شد و مورد توجه گروه‌های مختلف سیاسی قرار گرفت.
بر این اساس و طبق آمار منتشر شده، 55 درصد از داوطلبان تأیید صلاحیت نشدند که در میان آنها26 نماینده مجلس فعلی نیز حضور دارند. علاوه بر این، رد صلاحیت محمود علوی با 8 سال سابقه وزارت اطلاعات نیز یکی از موضوعاتی بود که توجه گروه‌های سیاسی را به‌خود جلب کرد و موجب واکنش آنها شد. بخش قابل توجهی از این واکنش‌ها، در فضای توییتر قابل مشاهده است که در این گزارش به جزئیات آن پرداخته شده است.
آمار کلی از میزان واکنش‌های توییتری به اخبار ردصلاحیت‌ها
بر اساس داده‌های بدست آمده از توییتر، در بازه 14 تا 18 دی‌ماه، بیش از 2 هزار توییت با کلیدواژه‌های «ردصلاحیت» و «شورای نگهبان» منتشر شده است که این توییت‌ها در مجموع بیش از 3.5 میلیون بار دیده شده و نزدیک 100 هزار بار لایک شدند. همچنین این توییت‌ها حدود 9 هزار ریتوییت دریافت کرده، نزدیک به 10 هزار کامنت در پای آنها گذاشته شده و 905 بار نیز بوکمارک شده‌اند.
اگرچه بنظر می‌رسد میزان این واکنش‌ها زیاد است، اما در قیاس با اخبار اولیه ردصلاحیت‌ها توسط هیئت‌های اجرایی در آبان‌ماه، کاربران توییتر واکنش کمتری به اخبار ردصلاحیت‌ها نشان داده‌اند. در آن زمان بیش از 4 هزار توییت با 5 میلیون بازدید و 150 هزار لایک منتشر شده بود؛ اما اکنون واکنش‌ها حدودا یک سوم کمتر از آن زمان است.
اما محتوای این توییت‌ها چه بوده و واکنش هر یک از گروه‌های سیاسی در توییتر به موضوع ردصلاحیت‌ها چه بوده است؟
شبکه لایک‌های توییت‌ها چه اطلاعاتی در مورد واکنش گروه‌های سیاسی بدست می‌دهد؟
برای فهم واکنش گروه‌های سیاسی به اخبار ردصلاحیت‌ها، تحلیل شبکه لایک‌های توییت‌ها می‌تواند مفید باشد؛ بر این اساس، سهم هر یک از گروه‌های سیاسی و حساسیت آنها به این موضوع ارزیابی می‌شود. گراف زیر بیانگر واکنش‌های بیش از 31 هزار کاربر است. داده‌ها نشان می‌دهد که بیشترین واکنش‌ها از سمت کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب بوده است و آنها 63 درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ در سوی دیگر کاربران اصولگرا، ارزشی و انقلابی نیز 31 درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. همچنین کاربران طرفداران مجاهدین 5 درصد و کاربران طرفدار ری‌استارت نیز به‌ترتیب 5 و 1 درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.
این داده‌ها حاوی نکات مهم و قابل تأملی است؛ اول آن که برخلاف بسیاری از موضوعاتی که در توییتر مورد توجه قرار می‌گیرد، فاصله زیادی میان دو گروه ارزشی و انقلابی و میانه‌رو و اصلاح‌طلب در گراف نیست؛ تا جایی که حتی تعدادی از کاربران انقلابی توسط کاربران میانه‌رو لایک شده‌اند و نام آنها در قسمت بنفش رنگ گراف (معتلق به کاربران میانه‌رو) دیده می‌شود؛ از ین میان می‌توان به افرادی نظیر علی قلهکی و وحید اشتری اشاره کرد. بنظر می‌رسد بخش قابل توجهی از کاربران اصولگرا و انقلابی نیز به ردصلاحیت‌ها معترض بوده‌اند که همین امر باعث نزدیکی دو بخش گراف و لایک شدن توییت‌ها کاربران انقلابی توسط کاربران میانه‌رو شده است. اعتراض به ردصلاحیت رشیدی کوچی و احمد رضا علی‌بیگی از جمله این اعتراضات توسط کاربران اصولگرا و انقلابی است.
بر اساس این گراف و سهم کاربران انقلابی و اصولگرا در آن، می‌توان گفت که بسیاری از این کاربران نسبت به اخبار رد صلاحیت‌ها سکوت کرده‌اند و به‌همین جهت آنها وزن کمتری در شبکه پیدا کرده‌اند؛ اما در میان کاربران اصلاح‌طلب نیز نوعی سکوت مشاهده می‌شود و بخشی از آنها در این زمینه موضعی نگرفته‌اند. این در حالی است که در جریان اعلام اخبار رد صلاحیت‌ها در آبان ماه، چهره‌هایی نظیر عباس عبدی، عبدالله رمضان‌زاده و محسن برهانی در این خصوص توییت زده بودند اما اکنون آن گروه از اصلاحطلبان نسبتا ساکت بودند. اما این سکوت‌ها فقط محدود به این امر نبوده است و سکوت گسترده‌ای از سمت کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی نیز مشاهده می‌شود تا جایی که در یکی از معدود موضوعات توییتری، اثر خاصی از آنها دیده نمی‌شود. این در حالی است که حامیان رضا پهلوی در آبان ماه و زمان اعلام اولیه اخبار رد صلاحیت‌ها، مواضعی را گرفته بودند. ذکر این نکته در اینجا حائز اهمیت است که این گراف و تحلیل‌های بدست آمده از آن، صرفا مربوط به روزهای 14 تا 18 دی ماه است.
اعتراض به رد صلاحیت رشیدی کوچی در میان پرلایک‌ترین توییت‌ها
پرلایک‌ترین توییت منتشر شده در بازه زمانی مورد بررسی، توسط جلال رشیدی کوچی بوده است که خبر از ردصلاحیت خود داده بود:
همچنین توییت‌های علی خسروانی و سید پیمان طاهری در حمایت از رشیدی کوچی نیز دومین و سومین توییت پرلایک منتشر شده در آن مقطع است.
در یک جمع‌بندی کلی از داده‌های بدست آمده از توییتر در مقطع زمانی 14 تا 18 دی ماه در واکنش به رد صلاحیت‌ها می‌توان گفت که عمده واکنش‌ها اعتراض به ردصلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس بوده است؛ در این میان اعتراض به رد صلاحیت وزیر سابق اطلاعات و اعتراض به ردصلاحیت رشیدی بیشترین تکرار را داشته است. همچنین تأیید صلاحیت غلامرضا تاجگردون نیز در توییتر واکنش‌های زیادی را به دنبال داشته است. در سوی دیگر، سکوت بخشی از کاربران ارزشی و انقلابی، و همچنین اصلاحطلبان نسبت به اخبار ردصلاحیت‌ها معنادار است؛ علاوه بر این، داده‌ها نشان می‌دهد که مخالفان جمهوری اسلامی در قیاس با مواقع قبلی، نسبت به اخبار رد صلاحیت‌ها کاملا بی‌تفاوت بوده‌اند.
