«شبکه شرق» از نتیجه اعتراضات شهروندان و برخورد خشونتبار پلیس بنگلادش گزارش میدهد؛
فرار نخستوزیر ؛ شیخ حسینه کیست؟
نخست وزیر بنگلادش فرار کرد.
ساعاتی پیش رویترز خبر داد «شیخ حسینه »، نخستوزیر بنگلادش در پی اعتراضات ضددولتی استعفا کرد و همراه با خواهرش با یک بالگرد نظامی راهی هند شد. قرار است در این کشور دولت موقت تشکیل شود. تصاویر تلویزیونی از داکا، پایتخت بنگلادش نشان میدهد که معترضان بعد از این که حسینه کشور را ترک کرده وارد کاخ نخستوزیری شدهاند. وقار الزمان در یک سخنرانی تلویزیونی پس از فرار نخستوزیر، اعلام کرد که قرار است با محمد شهابالدین؛ رییس جمهور بنگلادش ملاقات کند و امیدوار است تا پایان روز «راهحلی پیدا شود». رییس ستاد ارتش بنگلادش افزود که پیشتر با احزاب اپوزیسیون این کشور گفتگو کرده است.
اعتراضات خونبار بنگلادش از کجا شروع شد؟
اعتراضات در بنگلادش از اوایل تیر و با یک راهپیمایی مسالمتآمیز آغاز شد. دانشجویان که بخش مهمی از شهروندان معترض در بنگلادش هستند، مخالف «قانون سهمیه مشاغل دولتی» بودند چرا که بر اساس این قانون یک سوم مشاغل بخش دولتی به بستگان و بازماندگان جنگ استقلال از پاکستان اختصاص مییافت. جنگی موسوم به جنگ استقلال از پاکستان که در سال 1971 اتفاق افتاد. بنگلادش 171 میلیون جمعیت دارد که بیش از 100 میلیون آن کارمند دولت هستند.
قانون مربوط به سهمیهبندی در استخدام دولتی اولین بار پدر توسط شیخ مجیب الرحمن، پدر شیخ حسینه، ارائه شد و سپس در سال ۲۰۱۸ تحت فشار اعتراضات دانشجویان در آن تجدید نظر شد اما دستگاه قضایی بنگلادش دوباره آن را بازگردانده که موجب شکلگیری اعتراضات چند هفته اخیر شد. معترضان معتقد بودند با اجرای این قانون بیشتر مشاغل دولتی به کسانی اختصاص دارد که از متحدان و نزدیکان حزب حاکم به شمار میروند. همچنین بحران بیکاری در بنگلادش باعث حساسیت بیشتر افکار عمومی نسبت به سهمیهبندی شده است.
از کشتار و بازداشت معترضان تا قطع اینترنت
این اعتراضات با شلیک گاز اشکآور و گلوله از سوی پلیس به خشونت کشیده شد. صدها نفر در دور اول اعتراضات کشته شدند. البته اعتراضات پس از لغو دستور توقف این نوع سهمیهبندی از سوی دیوان عالی، شهروندان اعتراضات را متوقف کردند اما آنها خواستار اجرای عدالت برای خانواده کشتهشدگان بودند و همین موضوع بار دیگر مردم در بنگلادش را به خیابان کشاند. این اعتراضات کمسابقه در بنگلادش با برخوردهای خشونتباری سرکوب، قرار منع آمد و شد صادر و اینترنت با دستور دولت قطع شده بود. همچنین با ادامه دار شدن اعتراضات تعداد کشتهها به نزدیک به 300 نفر رسید. همچنین ناهید اسلام یکی از رهبران این اعتراضات همراه با دو نفر دیگر از اعضای ارشد معترضان بازداشت شدند. خبرگزاری فرانسه نوشته بود «ناهید اسلام به همراه ۲ تن از اعضای ارشد معترضان در روز جمعه گذشته به اجبار از بیمارستان مرخص و توسط گروهی از کاراگاهان لباس شخصی به محل دیگری منتقل شد. با این حال اسدوزمان خان وزیر کشور بنگلادش گفت که این افراد برای امنیت خود بازداشت شدند اما تایید نکرد که آیا آنها به طور رسمی دستگیر شده اند یا خیر» معترضان در دور دوم اعتراضات خواستار آزادی ناهید اسلام و دیگر معترضان شدند.
حسینه کیست؟
شیخ حسینه 77 ساله و طولانیترین دوران نخستوزیری در بنگلادش را داشتهاست. او بزرگترین فرزند شیخ مجیبالرحمن بنیانگذار کشور بنگلادش است. این کشور که پیش از این پاکستان شرقی نام داشت اما در پی جنگ استقلال بنگلادش در سال ۱۹۷۱ به کمک هند از پاکستان امروزی جدا شد. مجیب الرحمن، پدر نخستوزیر فعلی این کشور پس از تاسیس بنگلادش در اثر یک کودتای نظامی کشته شد و پس از آن دولت تغییر کرد.
شبهه تقلب در انتخابات
حسینه بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ و بار دیگر از سال ۲۰۰۹ به بعد نخستوزیر شده است. او در انتخابات پارلمانی که توسط حزب اصلی اپوزیسیون تحریم شده بود، برای پنجمین بار برنده شد. او بیش از 2 دهه است که این مسئولیت را برعهده دارد؛ حضوری که در کشور خودش چندان بی حرف و حدیث نبودهاست. در جریان برگزاری این انتخابات ایسنا به نقل از رسانههای محلی بنگلادش نوشت که حزب «عوامی لیگ» شیخ حسینه ۱۷۲ کرسی از ۲۲۵ کرسی پارلمان را به دست آورده اما حزب اپوزیسیون اصلی یعنی «حزب ملیگرای بنگلادش (BNP) » پس از دستگیری هزاران نفر از اعضایش در هفتههای منتهی به رایگیری، انتخابات را تحریم و آن را نمایشی توصیف کرد. همین هم باعث شده کرسیهای پارلمان به نفع حسینه پر شود. البته مقامات حزب اپوزیسیون ملیگرای بنگلادش، شیخ حسینه را به تقلب در رایگیریهای پیشین که به پیروزی او انجامید. ایالات متحده یک واحد پلیس ویژه بنگلادش را در سال ۲۰۲۱ تحریم و اعضای آن را به قتلهای فراقانونی متهم کردهبود.