سخنگوی وزارت خارجه: هنوز مبنایی به عنوان برجام وجود دارد
هزار‌توی میانجیگری
شرق آنلاین - روز گذشته نخستین نشست خبری سیدعباس موسوی، سخنگوی جدید وزارت خارجه، با رسانه‌های داخلی و خارجی برگزار شد. این سخنگوی جوان دستگاه دیپلماسی در حالی هفته‌ها پس از انتصابش به سمت سخنگویی به میان خبرنگاران آمده بود که مهم‌ترین بخش سؤال‌ها و جواب‌های روز گذشته را تحولات میان ایران و آمریکا و دورنمای گفت‌وگوها برای کاهش تنش میان دو کشور تشکیل می‌داد.
در این‌باره سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که روز دوشنبه در دیدار با شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، بار دیگر خواستار گفت‌وگو برای رسیدن به توافقی جدید با ایران شده بود، تصریح کرد برای ایران این سخنان اهمیتی ندارد، بلکه تغییر رویکرد در رفتار آنها اهمیت دارد. این گفته‌های موسوی در حالی مطرح شد که هم‌زمان با سخنان ترامپ در توکیو مبنی بر اینکه آمریکا خواستار تغییر نظام در ایران نیست و فقط درخواستش از ایران دست‌نیافتن به سلاح هسته‌ای است، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، در پیامی توییتری ضمن واکنش به این سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا، اظهار کرد: آیت‌الله خامنه‌ای مدت‌ها قبل با صدور فتوایی در منع تسلیحات هسته‌ای، اعلام کردند ما به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیستیم. تروریسم اقتصادیِ «تیم B» به مردم ایران آسیب می‌رساند و در منطقه تنش ایجاد می‌کند. بنابراین اقدامات و نه حرف‌های دونالد ترامپ نشان خواهد داد هدف وی هم همین است یا خیر؟ این ایران نبوده که میز مذاکره را ترک کرده است هر چند در طول یک سال گذشته و به موازات خروج ایالات متحده از برجام، ترامپ هم‌زمان با تشدید تحریم‌های اقتصادی، چندین بار پیشنهاد مذاکره با ایران را مطرح کرده است و حتی چند روز قبل نیز از سوی یکی از مقامات ارشد کاخ سفید اعلام شد شماره تلفنی برای تماس میان دو کشور در اختیار سفارت سوئیس قرار گرفته است، برخی از تحلیلگران و مقامات سابق آمریکایی معتقدند هر چند دولت ترامپ با اقدامات خود راه مذاکره را به بن‌بست کشانده، اما در شرایط فعلی و با توجه به تحولات اخیر تلاش‌هایی از سوی کاخ سفید و همچنین برخی از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای بازگشت به گفت‌وگوها و کاهش تنش‌ها، در حال انجام است. به همین دلیل، دیروز عباس موسوی به خبرنگاران گفت خروج یک‌جانبه ایالات متحده از برجام چشم‌انداز گفت‌وگوها را تیره کرده و به همین دلیل، فعلا مذاکره‌ای با دولت این کشور نداریم. سخنگوی وزارت خارجه همچنین تصریح کرد: این ایران نبوده که میز مذاکره را ترک کرده است که بخواهد به آن بازگردد. هنوز مبنایی به عنوان برجام وجود دارد که آمریکایی‌ها ملزم به بازگشت به آن هستند. میانجیگری مقدمات و الزاماتی دارد هم‌زمان با این مسئله و در حالی که برخی از منابع خارجی خبرهایی از تلاش برخی کشورها برای میانجیگری میان ایران و آمریکا منتشر کرده‌اند و حتی به‌تازگی یکی از مقامات کویتی مدعی شده که مذاکراتی نیز میان دو کشور به جریان افتاده است، موسوی در‌این‌باره اظهار کرد: ممکن است برخی کشورها از شرایط موجود احساس نگرانی کنند، اما من این مسئله را میانجیگری نمی‌دانم. از این‌رو ایران فقط شنونده نظرهای کشورهایی است که با حسن نیت، دغدغه‌های منطقه را مطرح و دنبال می‌کنند.هفته قبل یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان، که کشورش سابقه طولانی میانجیگری را میان ایران و آمریکا دارد، به تهران سفر کرد و پس از دیدار با محمدجواد ظریف، هنگام بازگشت به کشورش در مصاحبه با روزنامه الشرق‌الاوسط موضوع میانجیگری میان ایران و آمریکا را نه تأکید و نه تکذیب کرد. از سوی دیگر، در حالی که در روزهای گذشته اخباری منتشر شده است مبنی بر اینکه کشورهایی نظیر عراق، پاکستان، ژاپن و حتی آلمان و سوئیس آمادگی خود را برای میانجیگری میان ایران و آمریکا اعلام کرده‌اند و نیز گفته شد محمدجواد ظریف با یکی از سناتورهای دموکرات آمریکایی در سفر اخیر خود به نیویورک ملاقات کرده است، سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه میانجیگری مقدمات و الزاماتی دارد، تصریح کرد: تنش‌های موجود میان ایران و آمریکا دارای ریشه‌هایی است که به بدعهدی این کشور در خروج از برجام و تشدید تروریسم اقتصادی علیه ایران بازمی‌گردد. از سوی دیگر، صرف ملاقات وزیر خارجه ایران با یک سناتور دموکرات آمریکایی به معنای مذاکره نیست زیرا مذاکره، گفت‌وگو و رایزنی مفاهیمی هستند که از نظر معنایی با یکدیگر متفاوت است. همچنین ایران مقامات کنگره را از اعضای دولتی آمریکا قلمداد نمی‌کند و از این‌رو گفت‌وگو و تبادل نظر با شخصیت‌های سیاسی سابق و کسانی که دارای تحلیل و نظر هستند و دستی بر آتش دارند، منعی ندارد و این گفت‌وگوها می‌تواند ادامه داشته باشد. در این راستا و در حالی که برخی تحلیلگران معتقدند نوعی دودستگی در راهبردهای کاخ سفید در قبال ایران وجود دارد، برخی ناظران سفرهای اخیر محمدجواد ظریف و عباس عراقچی به کشورهای منطقه را در راستای کاهش تنش‌های موجود و ایجاد روزنه‌هایی برای عبور از بن‌بست کنونی قلمداد می‌کنند. ظریف هفته گذشته پس از پاکستان، در سفر به عراق پیشنهاد امضای معاهده عدم تعرض به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را مطرح کرد. هم‌زمان با این مسئله، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه نیز به سه کشور عمان، قطر و کویت سفر کرد تا دیدگاه‌ها و نظرات ایران را درباره تحولات منطقه مطرح کند. این موضوع در حالی صورت گرفت که ظریف پیش از این نیز چندین بار پیشنهاد ایجاد یک مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای را مطرح کرده و پیشنهاد جدید ایران به گامی مهم برای خاموش‌کردن آتش تنش‌های جاری تعبیر شد. در این راستا بود که عباس موسوی روز گذشته بار دیگر تأکید کرد: پیشنهاد روی میز ایران به کشورهایی است که به‌اشتباه احساس ناامنی می‌کنند، زیرا منطقه دچار بحران غیرضروری و بی‌سبب شده است که این امر موجب سوءتفاهماتی شده و ممکن است برخی کشورها از این سوءتفاهمات کاذب سود برده و منطقه را به انبار باروت تبدیل کنند.
برنی سندرز در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز: ترامپ از گذشته درس نگرفته است برنی سندرز، سناتور مستقل و نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، در گفت‌وگویی با شبکه فاکس‌نیوز به‌شدت نسبت به سیاست‌های دولت ترامپ درباره ایران انتقاد کرد و گفت: برخی از مقامات کاخ سفید مانند جان بولتون در حالی صحبت از رویارویی نظامی با ایران می‌کنند که ترامپ و اعضای کابینه‌اش مشخصا هیچ تجربه‌ای از جنگ عراق نیاموخته‌اند. اگر جنگ با عراق فاجعه بود، جنگ با ایران بسیار فاجعه‌بارتر و در عین حال غیرقانونی است.سخنان سندرز در حالی مطرح می‌شود که تقریبا همه نامزدهای دموکرات ریاست‌جمهوری آمریکا انتقادات شدیدی را نسبت به سیاست‌های ترامپ مطرح کرده‌اند. در این راستا جو بایدن، معاون باراک اوباما که یکی از جدی‌ترین کاندیداهای حزب دموکرات برای انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکاست، تصریح کرده است: همه می‌دانند ترامپ چه شخصیتی است. به همین دلیل من وارد کارزار انتخاباتی شده‌ام تا مسیر متفاوتی را برای کشورم رقم بزنم.
