زنان جهان و تبعیض شوکه‌کننده
به‌تازگی سازمان ملل متحد گزارشی منتشر کرده که بسیاری از رسانه‌ها آن را دارای آماری شوکه‌کننده دانسته‌اند. گزارشی که طبق آن اعلام شده است از هر 10 نفر، 9 نفر نسبت به زنان نگرش مغرضانه دارند. محققان از فقدان کاهش رفتارهای جنسیتی دچار «شوک» شده‌اند.
به‌تازگی سازمان ملل متحد گزارشی منتشر کرده که بسیاری از رسانه‌ها آن را دارای آماری شوکه‌کننده دانسته‌اند. گزارشی که طبق آن اعلام شده است از هر 10 نفر، 9 نفر نسبت به زنان نگرش مغرضانه دارند. محققان از فقدان کاهش رفتارهای جنسیتی دچار «شوک» شده‌اند. این واقعیتی تلخ است که ادامه استحکام رفتارهای ناهنجار اجتماعی سبب می‌شود تا شانس حضور زنان در سیاست، تجارت و کار کاهش یابد. بر اساس گزارش سازمان ملل، تعصب علیه زنان مانند یک دهه پیش است و پیشرفت در زمینه «برابری جنسیتی» معکوس شده است.
آمار شوکه‌کننده
بر اساس شاخص هنجارهای اجتماعی جنسیت، از هر 10 نفر، 9 نفر نسبت به زنان اندیشه‌های غرض‌ورزانه دارند. این گزارش که توسط برنامه توسعه سازمان ملل منتشر شد، نشان داد که 69 درصد از مردم در 80 کشور معتقدند مردان رهبران سیاسی بهتری هستند، 40 درصد معتقدند مردان مدیران تجاری بهتری هستند و یک‌چهارم معتقدند کتک‌خوردن زنان توسط شوهران قابل توجیه است. برای مثال، تنها 27 درصد معتقدند که برای دموکراسی ضروری است که زنان از حقوقی برابر با مردان برخوردار باشند. نزدیک به نیمی از جمعیت (46 درصد) معتقدند مردان حق بیشتری برای شغل دارند و 43 درصد معتقدند مردان رهبران تجاری بهتری هستند. 28 درصد معتقدند که دانشگاه برای مردان مهم‌تر است. این نتیجه‌گیری بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده بین سال‌های 2017 و 2022 به دست آمده است که تفاوت چندانی با گزارش قبلی منتشرشده در سال 2020 که از داده‌های سال‌های 2005 تا 2014 استفاده می‌کرد، ندارد.
از این بدتر ممکن است؟
«پدرو کونسیسائو»، رئیس دفتر گزارش توسعه انسانی، در‌این‌باره گفت: «انتظار من این بود که شاهد پیشرفتی باشیم. چطور ممکن است از هر 10 نفر، 9 نفر این‌گونه فکر کنند؟ از این بدتر مگر امکان دارد؟ آن‌هم در حالی که در دوره‌هایی پیشرفت‌هایی را به وضوح شاهد بودیم مانند جنبش می‌تو. همچنین دیدیم این ناهنجاری‌ها چطور می‌تواند بر زنان آثار مخرب داشته باشد. متأسفانه بررسی این داده‌ها و آمارها، شوکه‌کننده بود. اولین باری که این تحقیق را منتشر کردیم از شدت سوگیری شوکه شدم و این بار از عدم پیشرفت شوکه شده‌ام». در بخش دیگری از این پروژه بین‌المللی تأکید شده است که «با وجود کمپین‌های قدرتمند جهانی و محلی برای حقوق زنان»، در یک دهه گذشته هیچ بهبودی در تعصبات علیه زنان به وجود نیامده است.
186 سال زمان برای رسیدن به حقوق برابر
به گفته محققان، این سوگیری‌ها باعث ایجاد موانعی برای زنان در عرصه‌های سیاست، تجارت و کار و همچنین سلب حقوق آنها و نقض حقوق بشر می‌شود. محققان بر این باورند که علی‌رغم اینکه زنان بیش از هر زمان دیگری تحصیل‌کرده و ماهر هستند، 39 درصد اختلاف حقوق با مردان وجود دارد.
آنام پرویز، رئیس تحقیقات در آکسفام گفت: «این آمار واقعا هشدار‌دهنده است و توضیح می‌دهد که چرا جهان در دستیابی به برابری جنسیتی که تا سال 2030 برنامه‌ریزی شده بود، کاملا از مسیر خارج شده است. در سال 2021 از هر پنج زن، یک زن قبل از رسیدن به 18سالگی ازدواج کرده است، 1.7 میلیارد زن و دختر با کمتر از پنج‌و‌نیم دلار در روز زندگی می‌کنند و زنان همچنان سه برابر مردان در سراسر جهان به مراقبت‌های خانگی و کارهای خانگی بدون مزد می‌پردازند. با سرعت کنونی پیشرفت، 186 سال طول می‌کشد تا شکاف‌های جنسیتی در حمایت‌های قانونی برطرف شود. همچنین توضیح می‌دهد که چرا تبعیض‌های آشکار در هنجارهای اجتماعی همچنان عمیقا ریشه‌دار و فراگیر هستند؛ در‌حالی‌که پیشرفت‌هایی در وضع قوانینی برای ارتقای حقوق زنان در گوشه و کنار جهان به چشم می‌خورد».
«هایدی استوکل»، استاد متخصص خشونت مبتنی بر جنسیت در دانشگاهی در آلمان، به سی‌ان‌ان گفت: «برای غلبه بر تعصبات ریشه‌دار، به یک تلاش آگاهی‌بخش و تعهد قوی از همه سطوح جامعه نیاز است. هرچند نشانه‌هایی از پیشرفت وجود دارد که این پیشرفت را می‌توان با افزایش نرخ تحصیل در مکان‌هایی مانند بنگلادش و حضور بیشتر زنان در سیاست و اقتصاد مشاهده کرد، اما ما با انتخاب دونالد ترامپ در آمریکا یا انتخاب رئیس‌جمهورهای ضد زن در کشورهایی نظیر کره جنوبی، شاهد پسرفت‌هایی بوده‌ایم. از سویی شاهد نابودی و بی‌توجهی به حقوق زنان، به‌ویژه در افغانستان و حتی در کشورهای غرب هستیم». بااین‌حال، این استاد به نکته مهمی اشاره کرد و گفت: «چیزی که من را امیدوار می‌کند، این است که در اکثر کشورها، افراد جوان‌تر به وضوح از این تعصب خشمگین هستند و برای جامعه‌ای برابر تلاش می‌کنند».
گزارش سازمان ملل خواستار آن است که در رفع کمک‌های بلاعوض اقتصادی زنان به جامعه مانند انجام کارهای بدون مزد، تصویب قوانین و اقداماتی که مشارکت سیاسی را تضمین می‌کنند و اقدامات بیشتر برای مبارزه با کلیشه‌ها بهتر اقدام شود.
دموکراسی برای زنان
«آندریا سیمون»، مدیر ائتلاف پایان‌دادن به خشونت علیه زنان نیز به گاردین گفت: «این دیدگاه‌ها به دلیل هنجارهای اجتماعی و فرهنگی است که طبق آن جایگاه زنان را بی‌ارزش می‌دانند و قدرت مردان را تقویت می‌کنند. چنین باورهایی روزبه‌روز بیشتر می‌شود که خشونت علیه زنان را ترویج می‌دهند و حتی قربانیان را برای آزار و اذیت خود مقصر می‌دانند. این نگرش‌ها هستند که می‌توانند باعث اعمال و رفتارهای خشونت‌آمیز شوند و ما تنها با تغییر این نگرش‌ها می‌توانیم واقعا از این خشونت جلوگیری کنیم».
در این گزارش آمده است که تعصبات «موانعی» برای زنان ایجاد می‌کند و «شاهد از بین بردن حقوق زنان در بسیاری از نقاط جهان هستیم. بدون مقابله با هنجارهای اجتماعی مغرضانه جنسیتی، ما به برابری جنسیتی یا اهداف توسعه پایدار نخواهیم رسید». به گزارش سازمان ملل، عدم پیشرفت در زمینه تعصبات جنسیتی در حالی رخ می‌دهد که این روند به‌‌طور خاص با همه‌گیری کووید19 مرتبط است. این‌گونه عرف‌های اجتماعی که به حقوق زنان لطمه می‌زند، برای کل جامعه مضر است و از گسترش توسعه انسانی می‌کاهد. در واقع «همه از تضمین آزادی و اختیار برای زنان سود خواهند برد». این نکته اما به نظر می‌رسد یا پذیرفته نیست یا عده بسیاری سعی در فراموش‌کردن آن دارند.
مردان آلمان علیه زنان
در این چند روز نشانه‌های دیگری از تبعیض‌های ساختار‌یافته علیه زنان عیان شده است. نمونه آن در آلمان است. یک مؤسسه خیریه کودکان به تحقیقاتی در زمینه میزان خشونت علیه زنان پرداخت و نتایجی را به دست آورد که انتشار آن در یکی از روزنامه‌های محلی سبب خشم گسترده فعالان برابری حقوق شد. طبق این نظرسنجی آنلاین، یک‌سوم مردان جوان در آلمان استفاده از خشونت علیه زنان را قابل قبول می‌دانند. در این نظرسنجی از گروهی متشکل از هزار مرد و هزار زن 18 تا 35ساله از سراسر آلمان خواسته شد تا نظرات خود را درباره خشونت برای این نظرسنجی ارسال کنند.
34 درصد از مردان در این گروه سنی اعتراف کردند در گذشته نسبت به شریک زن خود رفتار خشونت‌آمیز داشته‌اند تا «به آنها احترام بگذارند». 33 درصد گفته‌اند فکر می‌کنند قابل قبول است اگر در طول مشاجره با شریک زندگی خود «دستشان لغزیده و از کنترل خارج شود». این نظرسنجی نشان داد که 50 درصد از مردان نمی‌خواهند با زنی که شرکای جنسی زیادی داشته است، رابطه برقرار کنند؛ در‌حالی‌که 20 درصد از زنان مصاحبه‌شونده با این شرایط مشکلی نداشته‌اند. این نظرسنجی همچنین نشان داد که انتظارات از یک رابطه بین مردان و زنان بسیار متفاوت است. بیش از نیمی از مردان -52 درصد- خواهان رابطه‌ای به شکل «الگوی نان‌آور - خانه‌دار» بوده‌اند؛ طبق این الگو مردان پول بیشتری را برای خانه به دست می‌آوردند و مراقبت از کودکان و وظایف خانه در درجه اول وظیفه زن است. بیش از دو‌سوم از زنان مصاحبه‌شونده مخالف این نظریه بوده و خواهان مشارکت برابر و تصمیم‌گیری مشترک بوده‌اند. در توییتر مخاطبان این یافته‌ها را «تکان‌دهنده» دانستند. از نظر عده‌ای دیگر این نظرسنجی نشان‌دهنده فوریت تغییر در اذهان و هنجارها‌ست. از نظر برخی دیگر از کاربران، این نکته مهمی است که «یک‌سوم مردان مورد بررسی، خشونت فیزیکی علیه زنان را بی‌اهمیت می‌دانند». این در حالی است که بر اساس داده‌های پلیس جنایی فدرال آلمان، 115 هزار زن در آلمان قربانی خشونت شریک زندگی در سال 2021 بوده‌اند. آلمان همچنین یکی از بالاترین نرخ‌های زن‌کشی را در اروپا دارد؛ مشکلی که در طول همه‌گیری ویروس کرونا تشدید شده بود.
زنان روزنامه‌نگار سوئیس علیه خشونت
همچنین زنان روزنامه‌نگار سوئیس در هفته گذشته اعتصابی به منظور جلب توجه درباره تبعیض‌های جنسیتی برگزار کرده‌اند. اعتصاب چهارشنبه ۱۴ ژوئن در سوئیس برای شرایط کاری بهتر برای زنان از‌جمله زنان شاغل در بخش رسانه بود. این اعتصاب چهار سال پس از اولین اعتصاب ملی فمینیستی در سال ۲۰۱۹ برپاشد. زنان همچنان خواستار حمایت بیشتر در برابر آزار و اذیت و روزنامه‌نگاری عاری از تبعیض جنسیتی و نژادپرستی هستند. این تظاهرات سبب شد حمایت‌های زیادی از شوراهای مختلف صنفی در این زمینه صورت گیرد و به برداشتن گام‌های مشخص برای پایان‌دادن به تبعیض جنسیتی و نژادپرستی تأکید شود. همچنین در بیانیه‌ای که به این مناسبت منتشر شده، آمده است: «در سال ۲۰۲۳ دیگر نمی‌توانیم نابرابری جنسیتی را در اتاق‌های خبر بپذیریم».
