کیهان کلهر، موسیقیدان، آهنگساز و نوازنده‌ی مطرح ایرانی

کیهان کلهر در 3 آذر 1342 در در خانواده‌ای کٌرد و موسیقی دوست در تهران دیده به جهان گشود.

پدرش عباس حیدری کلهر کارمند عالی رتبۀ وزرت کشاورزی و نوۀ مهرعلی‌خان از خوانین ایل کلهر بود.

وی یادگیری موسیقی را از هفت‌ سالگی زیر نظر احمد مهاجر آغاز کرد.

از ۱۳ سالگی به مدت پنج سال با ارکستر رادیو تلویزیون کرمانشاه همکاری داشت و در ۱۷ سالگی مدتی کوتاه با گروه شیدا در معتبرترین سازمان آن زمان، یعنی مرکز هنری چاوش کار کرد. او هم‌زمان به یادگیری ردیف‌های موسیقی ایران نزد اساتید مختلف پرداخت.

در 17 سالگی مقیم ایتالیا شد و و سپس به نیت ادامه تحصیل به کانادا رفت و در رشته آهنگسازی از دانشگاه کارلتن اتاوا فارغ‌التحصیل شد.

هنگامی که کیهان کلهر در خارج از کشور بود، منزل پدری او در تهران هدف موشک ارتش بعث عراق قرار گرفت و پدر، مادر و برادر او کشته شدند.

کیهان کلهر پس از بازگشت کوتاه مدتش به ایران در سال ۱۳۷۳، بار دیگر و برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا، در سال ۱۳۷۴ راهی کانادا شد.

کلهر بعد از بازگشت به ایران ابتدا با گروه دستان کار جدی خود را آغاز کرد که حاصل آن اجرای کنسرتی در تالار وحدت در سال‌های اولیه دهه هفتاد و با آواز ایرج بسطامی بود.

گروه موسیقی چندملیتی غزل در سال 1375 به وسیله کلهر و حسین خان تاسیس شد.

 این ۲ در استودیوی کوچکی در لس‌آنجلس با هم آشنا شدند و زمینه کار مشترک فراهم آمد. نخستین تولید این گروه با نام آخرین نوای جاده ابریشم با استقبال روبه رو شد.

 از آن زمان تاکنون این گروه بسیار تاثیرگذار در سراسر جهان می‌نوازد. آثار گروه غزل تلفیقی از موسیقی شمال هند و موسیقی سنتی ایرانی است.

کلهر درباره ی شروع همکاری با حسین خان میگوید:

وقتی ما با هم آشنا شدیم، نشستیم و ساز زدیم. با خودم فکر کردم چه تلفیق جالبی، چه زیباست! ارتباطی بسیار دلنشین به وجود آمده بود. سیتار(نوعی ساز زهی مورد استفاده در هند) با آن حالت تخیل‌بارش و کمانچه با آن نوای گرم و کشیده‌اش می‌توانستند درآمیختگی پرشکوهی بوجود آورند، مثل این بود که این ۲ به هم تعلق دارند.

او اضافه میکند که ما به هم گوش میکنیم و میکوشیم خود را در اختیار موسیقی قرار دهیم.

 هماهنگی در نوای ۲ ساز در حالی بود که کمانچه کوچک کلهر و سیتار با شکوه و جلال شجاعت حسین خان در هماهنگی کامل با اندام این ۲ هنرمند بزرگ جهانی نیز بودند.

اما کلهر با آلبوم شب سکوت کویر در سال ۱۳۷۷ با آواز استاد محمد رضا شجریان به شهرتی ویژه دست پیدا کرد.

کیهان کلهر علاوه بر همکاری با بزرگان موسیقی ایران، تلاش بی وقفه‌ای برای شناساندن موسیقی ایرانی به جهان کرده است و در همین راه با شماری از موسیقی دان‌های بزرگ جهان به همکاری پرداخت. همکاری هنری او با هنرمندان گوناگون از فرهنگ‌های دیگر او را به هنرمندی بین‌المللی تبدیل کرده است.

 کیهان کلهر که با ساز تخصصی کمانچه شناخته می شود در ادامه فعالیت‌های خویش در زمینه موسیقی تلفیقی، تا بیکران دور دست را که ۲ نوازی کمانچه و باقلاما (ساز کردی - ترکی) است را به علاقه مندان این نوع موسیقی ارایه کرد. تا بیکران دوردست حاصل کنسرت های مشترک کلهر و ارزنجان در یک سال بوده که در کشورهای اروپایی و آمریکایی برگزار کرده اند. از ویژگی های این اثر بی کلام بودن و استفاده نکردن از ساز کوبه ای است.

کلهر در مورد همکاری با این هنرمند ترک گفته است:

در شرایط فعلی دنیا که همه چیز به واسطه‌ تکنولوژی تداخل پیدا کرده و آدم‌ها به یکدیگر نزدیک شده‌اند، نداشتن ارتباط با بقیه اجتناب‌ناپذیر است. بخشی از این ارتباطات، فرهنگی و هنری است که به آشناشدن هنرمندان کشورهای مختلف منجر می‌شود. موسیقی زبان بین‌المللی دارد و به یک زبان خاص تکلم نمی‌شود به همین دلیل هم در این برخورد اجتماعی و فرهنگی تا حدود زیادی راحت‌تر عمل می‌کند.

آلبوم بعدی و به نام کلهر آلبوم شهر خاموش است که حاصل همکاری کیهان کلهر با گروه بروکلین رایدر است. این آلبوم در سبک‌های موسیقی کلاسیک و خاورمیانه‌ای در اسفند ۱۳۸۷ خورشیدی منتشر شد.

 این آلبوم از ۴ قطعه که در مجموع ۵۳ دقیقه هستند، تشکیل شده‌ است که قطعه ۳۰ دقیقه‌ای شهر خاموش به عنوان هسته اصلی آلبوم شناخته می‌شود. ایده ابتدایی این مجموعه از سفارش دانشگاه هاروارد برای سازبندی و اجرای کوارتت زهی شکل گرفت و توسط کلهر و رایدر اجرا و منتشر شد.

کیهان کلهر نوازنده و موسیقی دان ایرانی با همراهی عالیم قاسم اف خواننده مشهور آذربایجان روی صحنه رفت.

 این عنوان خبری بود که نخستین بار در شهریور ۱۳۹۳ خورشیدی روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت.

 کلهر و قاسم‌اف در افتتاحیه جشنواره مورگن لند آلمان اجرایی مشترک داشتند، در واقع این نخستین باری بود که این ۲ هنرمند با هم به روی صحنه می‌رفتند. اجرای مشترک آن‌ها در ۲ بخش به روی صحنه رفت. در بخش نخست قاسم‌اف و کلهر با هم هنرنمایی کردند و در بخش دوم ارکستر مورگن لند نیز آنها را همراهی کرد.

سایت این جشنواره به کلهر کمانچه‌نواز افسانه‌ای لقب داده و عالیم قاسم‌اف را به عنوان یکی از بهترین خوانندگان اجرای زنده خوانده بود.

در خرداد ۱۳۹۴ و به دنبال ممانعت ادارهٔ اماکن نیروی انتظامی از برگزاری کنسرت مشترک کلهر و گروه بروکلین رایدر در ایران،  کلهر اعلام کرد که دیگر در ایران اجرایی نخواهد کرد. وی تأکید کرد که تا زمانی که فرهنگ و هنر ایران گروگان زورگیری و زورآزمایی جناح‌های سیاسی است و خط مشی مشخصی برای این‌گونه فعالیت‌ها تعریف و اجرا نشده، از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهد کرد.

 اما در اقدامی دور از انتظار وی در سال ۱۳۹۵ به برگزاری کنسرت‌هایش در ایران ادامه داد.

کیهان کلهر کماکان در حال فعالیت است و وی یکی از پُرافتخارترین موسیقی دانان ایرانی در سطح جهان به شمار می‌رود که توانسته موسیقی ایرانی را به شهرتی جهانی برساند.

عمرشان دراز باد.