ارائه تصویری از زندگی واقعی آرزوی دیرینه ما بود

براساس ابلاغیه رسمی قوه قضائیه این دو کارگردان با اتهام‌های «تبلیغ علیه نظام، تهیه و تولید و تکثیر فیلم با محتوای مبتذل، جریحه‌دار کردن عفت و اخلاق عمومی و نمایش فیلم بدون داشتن پروانه نمایش و عرضه» مواجه‌اند.

«کیک محبوب من» به تهیه‌کنندگی غلامرضا موسوی اولین بار در بخش مسابقه جشنواره برلین به نمایش درآمد، تاکنون در ۵۳ جشنواره جهانی به روی پرده رفته و ۱۶ جایزه بین‌المللی از جمله جایزه فدراسیون منتقدین بین‌المللی (فیپرشی) از جشنواره برلین، هوگوی نقره‌ای از جشنواره شیکاگو، بهترین فیلم جشنواره کلگری کانادا، و بهترین فیلم جشنواره کابورگ فرانسه را از آن خود کرده است.

پیش از این غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده این فیلم، در یادداشتی توضیح داده بود که «کیک محبوب من» «با رعایت همه اصول قانونی، شرعی و عرفی جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است» و «موضوع حجاب در فیلم بسیار جدی تلقی شده و از ظرفیت هایی که در این زمینه برای بانوان مسن وجود دارد، استفاده کرده‌ایم». با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد به دلیل حساسیت‌های موجود دادگاه انقلاب به دنبال رسیدگی به این موضوع است.

بهتاش صناعی‌ها، کارگردان «کیک محبوب من» به «شرق» می‌گوید که از بیش از یک سال و نیم پیش، روند قضایی این پرونده شروع شده است: «یک سال و نیم پیش وقتی می‌خواستیم برای تکمیل مراحل تولید فیلم «کیک محبوب من» به فرانسه برویم پاسپورتمان توقیف شد و گفتند که ممنوع‌الخروجیم. تا مدتی این ممنوع‌الخروجی ادامه داشت. در این مدت خیلی پیگیری کردیم اما متوجه نشدیم شاکی پرونده کجاست. اما یک سال گذشت و هیچ اتفاقی نیفتاد. برای همین متوجه نشدیم که این دستور ممنوع‌الخروجی از سوی دادگستری بود یا جای دیگر. اما در تابستان پاسپورتمان را پس دادند و فکر کردیم پرونده بسته شده است. اما بعد دوباره متوجه شدیم که پرونده جدیدی با شکایت  یک دستگاه امنیتی به جریان افتاده است».

به گفته او بعد از این ماجرا، جلسات بازپرسی این پرونده در دادسرای اوین آغاز می‌شود: «چندیدن جلسه بازپرسی رفتیم و در این جلسات اغلب عوامل فیلم بودند. چند هفته پیش به ما گفتند برای دفاع آخر بیایید. پس از دفاع آخر بازپرس شعبه یک گفت باید تصمیم‌گیری شود که پرونده ارجاع شود به دادگاه انقلاب، دادگاه فرهنگ و رسانه، دادگاه ارشاد و یا به هیچ کدام. برای ما امیدبخش بود و فکر کردیم شاید پرونده در مرحله بازپرسی مختومه شود. اما این اتفاق نیفتاد و چند روز پیش این احضاریه را دریافت کردیم و دیدیم نه تنها پرونده به دادگاه فرهنگ و رسانه و ارشاد نرفته که یک اتهام جدید هم اضافه شده است».

چیزی که قبلا به این کارگردان و همسرش مریم مقدم تفهیم اتهام شده بود، تبلیغ علیه نظام بود: «اتهام تبلیغ علیه نظام هم برای ما جای تعجب دارد. اتهام دیگر اشاعه فحشا و فساد بود و این اتهام تغییر کرده و حالا به جریحه‌دار کردن عفت عمومی تبدیل شده است. تهیه و تولید و تکثیر فیلم با محتوای مبتذل هم از پیش در اتهاماتمان بود. اما نمایش فیلم بدون داشتن پروانه نمایش و عرضه هم عجیب است! این فیلم فقط در خارج از ایران نمایش داده شده، چرا این کار باید جرم باشد؟ اساسا اینکه به این فیلم می‌گویند مبتذل هم خودش بیشتر به یک شوخی شبیه است».

او می‌گوید مصادیق ابتذال در این فیلم موضوع حجاب، نوشیدن مشروبات الکی، روابط نامشروع و رقصیدن است: «این در حالی است که در بسیاری از فیلم‌ها صحنه‌های خوردن مشروبات الکی را می‌بینیم. حتی از سوی نقش‌های مثبت فیلم. حتی رقصیدن هم در بسیاری از فیلم‌ها موجود است».

در تمام این مدت بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم ممنوع‌الکار بودند: «چند ماه دیگر می‌شود دو سال که ما ممنوع‌الکاریم. وقتی پرونده‌ی اول تشکیل شد ممنوع‌الخروجی و ممنوع‌الکاری ما حتی قبل از اینکه به خودمان تفهیم اتهام شود در پرونده قرار داده شده بود».

او درباره واکنش سینمایی‌ها نسبت به این پرونده و همچنین حمایت خانه سینما از این موضوع می‌گوید: «این حمایت از سمت دوستان نزدیکمان به صورت فردی وجود داشت. اما به شکل سازمان یافته و صنفی ما حمایتی نداشتیم. خانه سینما هم نسبت به پرونده ما واکنشی نداشت. شاید فشارهای از بالا موجب شده خانه سینما واکنش رسمی نداشته باشد. البته شخص آقای عسکرپور پیگیر پرونده ما بودند و من هم از ایشان متشکرم. اما حمایت منسجمی وجود نداشت. البته همین حمایت‌های فردی هم برای ما قوت قلب است».

با تمام این اوصاف ساخت «کیک محبوب من» آرزوی دیرینه‎ی این دو کارگردان بوده است: «از ابتدا هم میدانستیم ساخت فیلم مشکلاتی برایمان خواهد داشت. اما ساخت یک فیلم و ارائه تصویر واقعی از زندگی ایرانی آرزوی دیرینه‌ی ما بود».

پشیمان نیستم

لیلی فرهاپور، بازیگر فیلم «کیک محبوب من» هم باید 11 اسفند به شعبه 26 دادگاه انقلاب مراجعه کند. اتهامات او «تهیه، توزیع و تکثیر نوارها و دیسکت‌های شو و نوارهای مبتذل» و همچنین «مشارکت در تهیه محتوای مبتذل به عنوان یکی از عوامل فیلم کیک محبوب من» است. او به «شرق» می‌گوید: «در جلسات بازپرسی گفتیم که این فیلم بازنمایی طبقه متوسط شهری است، چون این وضعیت تاکنون نمایش داده نمی‌شد دلیل بر این نیست که مبتذل باشد. مجازات این اتهامات براساس بند ب تبصره 5 ماده 3 قانون «قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیتهای غیر مجاز می‌کنند» حبس یا جزای نقدی است».

او معتقد است که این فیلم بازنمایی بخشی از جامعه است که تاکنون سعی بر حذف آنها گرفته شده بود: «از اینکه این مسیر را رفته‌ام پشیمان نیستم. لطف دوستانم هم شامل حالم است. هفته پیش به مراسم کتابخوانی رفته بودم و به محض اینکه وارد شدم همه بلند شدند و برایم دست زدند. جمعی که همه نوع آدم با پوشش‌های مختلف هم در آن بود. وقتی در خیابان راه می‌روم هم همین است. مردم خیلی محبت دارند و این برایم باورکردنی نبود».