|

مروری بر کارنامه شاپور عظیمی

شاپور عظیمی، مترجم، نویسنده، منتقد سینما صبح امروز در بیمارستان درگذشت. او از منتقدان شناخته شده سینمای ایران بود که آثاری را نیز ترجمه کرده و از او به جا مانده است.

مروری بر کارنامه شاپور عظیمی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق، عظیمی  بیش از30 سال در عرصه نقد و ترجمه فعالیت داشته است و از مقالات تخصصی تا کتابهای مرجع را ترجمه کرده است . او علاقه و تبحر خاصی نیز در عرصه سینمای هند داشت اما کمتر به آن می‌پرداخت.   شاپور عظیمی منتقد برجسته در سال ۱۳۴۲ در تهران متولد شد. از همان کودکی علاقه وافری به مطالعه و کشف جهان‌های جدید داشت. پس از پایان تحصیلات دبیرستان، در رشته سینما ادامه تحصیل داد و موفق شد مدرک کارشناسی ارشد خود را دریافت کند. او از دوران دانشجویی با نوشتن مقالات تحلیلی و نقدهای سینمایی، ورود خود را به دنیای حرفه‌ای سینما اعلام کرد.

اما ورود او به عرصه سینما از دهه 70 آغاز شد و با نوشتن مقاله و نقدر در نشریات تخصصی این راه را تا آخرین لحظه ادامه داد. با مروری بر آثار می‌توانیم ببینیم  مقالات متعددی از او در نشریات تخصصی سینما به چشم می‌خورد . از فیلم‌نگار و صنعت سینما تا دنیای تصویر. از ویژگی‌های نوشتارهای او  می‌توان به نوشتن  نقد   به‌دور از کلیشه‌ ، تکیه بر نظریه‌های روان‌شناسی، فلسفی و زیبایی‌شناسی، کشف و توجه به  ابعاد تازه‌ای از فیلم‌ها و عیان کردن جزییات بیشتر برای خوانندگان  اشاره کرد.  عظیمی علاوه بر فعالیت‌های نویسندگی و ترجمه، سال‌ها در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی سینما تدریس کرد. او همچنین کارگاه‌های آموزشی متعددی نیز در عرصه سینما برگزار می‌کرد. 

ترجمه آثار متعدد در عصره سینما از دیگر فعالیتهای شاپور عظیمی بود . «معناسازی» نوشته دیوید بوردول ، «بازیگردانی» نوشته جودیت وستون، «طراحی و نوشتن داستان‌های معمایی» نوشته پاتریشیا های‌اسمیت، «شهامت مورد تنفر بودن» ایچیرو کیشیمی، «یادداشت‌های برادران کارامازوف» نوشته ژاک کاتو، «رمان و فیلمنامه گریز» اثری از والتر هیل و جیم تامسون ، «پنجره عقبی» فیلمنامه مشهور آلفرد هیچکاک ، «روانی » از رابرت بلاک ، «حیوانات شب‌رو» یک رمان معمایی و روانشاختی از  آستین رایت از آثاری است که او ترجمه کرده است. همچنین ترجمه کتابهای مرجعی همچون  «اصول اساسی کارگردانی سینما»  از  نیکلاس تی. پروفرس، «فیلمنامه‌نویسی در قرن ۲۱» از  لیندا آرنسون ، «روان‌شناسی و زیبایی‌شناسی سینما» از ژان میتری،  «هیچکاک در مقام فیلسوف» از رابرت یانالدر دیگر آثاری است که او به فارسی ترجمه کرده است.  

یکی از علایق شاپور عظیمی توجه به سینمای هند بود. او در یکی از نشستهای نقد و بررسی اثری از سینمای هند ، نکات جالبی را در این باره بیان کرد و گفت :« سوءتفاهمی بزرگ در مورد سینمای هند وجود دارد و شکل گرفتن چنین ذهنیتی ناشی از فیلم‌های پخش شده در تلویزیون است. در حالی‌که سینمای هند پیشرفت بسیاری داشته و متاسفانه فیلم‌های پرفروش و گران آن در ایران به نمایش در نمی‌آید و جنس بنجل آن به ما می‌رسد. من به جریان اصلی سینمای هند به‌شدت اعتقاد دارم و آن‌را تنها سینمای جهان می‌دانم که به وظیفه اصلی سینما یعنی قصه‌گویی عمل می‌کند. قرار نیست آنچه بر روی پرده سینما دیده می‌شود مابه‌ازای بیرونی داشته باشد. فیلم‌هایی مثل فیلم «ظرف غذا» چیزی به مخاطب نمی‌دهند و او را با حال خوش از سالن به بیرون نمی‌فرستند. فیلمی موفق است که بتواند حال مخاطب را خوب کند. » 

شاپور عظیمی همچنین درباره سینما نظرات متعددی بیان  کرده بود . او معتقد بود :« سینما به سیاست و واقعیت و آن‌چه بیرون از سالن سینما اتفاق می‌افتد ربطی ندارد. سینما کلاس درس نیست و قرار نیست چیزی به ما بیاموزد. وظیفه‌ی سینما این است که به مخاطب دروغ بگوید. اینکه بگوئیم سینما باید به انسان‌ها درس زندگی بدهد، حرفی توهین‌آمیز است. اگرچه ما بدبینی را معیار واقع‌بینی می‌گذاریم و خوشبینی را خلاف واقعیت می‌دانیم» 

فردا ساعت 9:30 پیکر او در قطعه هنرمندان دفن خواهد شد . 

 خانه سینما  درگذشت او را تسلیت گفت.

شاپور عظیمی