براساس گزارش کسپرسکی:
ایران در رده چهارم قربانیان تعقیبافزارها است
گزارش شرکت کاسپرسکی از استاکرورها نشان میدهد ایران پس از روسیه، برزیل و هند بیشترین تعداد کاربران آسیبدیده را از تعقیبافزارها دارد.
شرکت کاسپرسکی اخیراً گزارش سالانه خود را از استاکرورها منتشر کرده است. استاکرور یا تعقیبافزار به اپلیکیشنهای جاسوسی گفته میشود که روی گوشیهای هوشمند نصب میشود و اطلاعات شخص را برای تعقیبکننده ارسال میکنند. بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۳، در مجموع ۳۱۰۳۱ کاربر تحت تأثیر نرمافزارهای استاکر قرار گرفتند. این گزارش نشان میدهد نرمافزار استاکر بیشتر در روسیه، برزیل و هند مورد استفاده قرار میگیرد و در رده چهارم دنیا نیز ایران قرار دارد. نصب انواع فیلترشکنهای مجانی از فروشگاههای مختلف نرمافزار یکی از دلایل گسترش تعقیبافزارها روی گوشیایرانیان است.
رشد تعقیبافزارها یک مشکل جهانی محسوب میشود. هدف از این گزارش کمک به درک بهتر تأثیرپذیری مردم سراسر جهان از تعقیب دیجیتالی است. استاکرور یک نرمافزار تجاری در دسترس است که میتواند به طور نامحسوس روی دستگاههای تلفن هوشمند نصب شود و مجرمان را قادر سازد تا زندگی خصوصی افراد را بدون اطلاع آنها تحت نظر داشته باشند. نصب این نرمافزار روی گوشی هوشمند به دسترسی فیزیکی به دستگاه مورد نظر نیاز دارد؛ اما گزارش کاسپرسکی نشان داده فناوریهایی وجود دارند که میتوان با کمک آنها از راه دور هم این تعقیبافزارها را روی تلفنهای همراه نصب کرد و برای این کار فقط دسترسی به اینترنت لازم است. مجرمان با نصب این نرمافزارها نهتنها میتوانند بر فعالیتهای قربانی نظارت داشته باشند بلکه میتوانند به حجم عظیمی از دادههای شخصی او نیز دسترسی پیدا کنند. در اکثر کشورهای جهان استفاده از نرمافزارهای استاکرور ممنوع نیست، اما نصب چنین برنامهای روی گوشی هوشمند شخص دیگری بدون رضایت شخص غیرقانونی است و مجازات دارد.
کاسپرسکی با استفاده از آمارهای جهانی و منطقهای توانسته دادههای جمعآوریشده در سال ۲۰۲۳ و چهار سال قبل را با هم مقایسه کند. در سال ۲۰۲۳، در مجموع ۳۱۰۳۱ کاربر تحت تأثیر نرمافزارهای استاکر قرار گرفتند که نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش یافتهاند.
جغرافیای کاربران آسیبدیده استاکرور نیز یک مشکل جهانی محسوب میشود. در سال ۲۰۲۳، کاسپرسکی کاربران آسیبدیده را در ۱۷۵ کشور شناسایی کرد. در سال ۲۰۲۳، روسیه، برزیل و هند بیشترین کاربران آسیبدیده را به خود اختصاص دادند. چنانچه روسیه با ۹۸۹۰، برزیل با ۴۱۸۶ و هند با ۲۴۹۳ کاربر آسیبدیده در رتبه اول تا سوم جهان قرار میگیرند. بر اساس آمار کسپرسکی، این سه کشور از سال ۲۰۱۹ در جایگاههای پیشرو قرار گرفتهاند. ایران نیز از سال ۲۰۲۲ در رده ۵ کشور اول از لحاظ تعداد قربانیان قرار گرفته است.
تعداد کل کاربران اروپایی متأثر از استاکرورها در سال ۲۰۲۳، ۲۶۴۵ نفر بود که نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش قابل توجهی داشت (۳۱۵۸ کاربر اروپایی در سال ۲۰۲۲ از تعقیبافزارها متأثر شدند). سه کشور اروپایی آلمان (۵۷۷)، فرانسه (۳۳۲) و بریتانیا (۲۷۱) بیشترین تعداد کاربران آسیبدیده را داشتند.
در اروپای شرقی (به استثنای کشورهای اتحادیه اروپا)، فدراسیون روسیه و آسیای مرکزی، تعداد کل کاربران متأثر در سال ۲۰۲۳، ۱۱۲۱۰ نفر بود که نسبت به سال قبل (۹۴۰۶) افزایش یافته است. سه کشور اول روسیه، قزاقستان و بلاروس بودند.
در منطقه خاورمیانه و آفریقا، تعداد کل کاربران آسیبدیده ۶۵۶۱ نفر بود که کمی نسبت به سال ۲۰۲۲ (۶۳۳۰) افزایش داشت، اما تغییر کوچکی در ترتیب کشورها به وجود آمده است. در سال ۲۰۲۲ ایران، ترکیه و عربستان سعودی بیشترین تعداد کاربران آسیبدیده را داشتند؛ اما در سال ۲۰۲۳ عربستان جای خود را به یمن داد.
منطقه آسیا و اقیانوسیه شاهد افزایش استفاده از استاکرورها در مقایسه با سال گذشته بود و در مجموع ۴,۵۷۵ کاربر تحت تأثیر قرار گرفتند. هند با ۲,۴۹۲ کاربر آسیبدیده بسیار جلوتر از سایر کشورهای منطقه است. اندونزی با ۸۷۱ کاربر آسیبدیده در جایگاه دوم قرار دارد. فیلیپین با ۳۲۳ کاربر آسیبدیده سوم و استرالیا چهارم است.
برزیل با ۴۱۸۶ کاربر آسیبدیده بر آمریکای لاتین و منطقه کارائیب تسلط دارد که تقریباً ۷۶ درصد از کل تعداد کاربران آسیبدیده منطقه را به خود اختصاص میدهد. پس از برزیل در این فهرست مکزیک و کلمبیا قرار دارند. در مجموع ۵,۴۷۸ کاربر آسیبدیده در منطقه ثبت شده که نسبت به سال ۲۰۲۲ (۶,۱۷۰) کاهش کمی داشته است.
در نهایت ۷۷ درصد کاربران آسیبدیده در آمریکای شمالی ساکن ایالات متحده بودند. این امر با توجه به اندازه نسبی جمعیت در مقایسه با کانادا قابل انتظار است. در سراسر منطقه آمریکای شمالی، ۱۰۴۹ کاربر در مجموع تحت تأثیر قرار گرفتند.
کاسپرسکی در سال ۲۰۲۳، ۱۹۵ استاکرور مختلف را شناسایی کرد. رایجترین تعقیبافزار برای کنترل گوشیهای هوشمند در سراسر جهان در سال ۲۰۲۳، ترکویو بود که ۴۰۴۹ کاربر را تحت تأثیر قرار داد. فهرست زیر رایجترین تعقیبافزارها را نشان میدهد.
بر اساس گزارش کاسپرسکی برخی از رایجترین ویژگیها و عملکردهای استاکرورها عبارتاند از: آیکون مخفی، خواندن پیامکها و تماسها، دسترسی به لیست مخاطبین، ردیابی موقعیت مکانی، ردیابی رویدادهای تقویم، خواندن پیامها از سرویسهای پیامرسان محبوب و شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک و واتساپ، مشاهده عکسها و تصاویر، گرفتن عکس از صفحه نمایش و گرفتن عکس سلفی.
همچنین این گزارش نشان میدهد که گوشیهای آیفون کمتر در معرض خطر استاکرواکرها قرار دارند زیرا iOS به طور سنتی یک سیستم بسته است.