گزارش «پامگرنت» از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا ایرانی نشان می‌دهد:
تحریم‌ها استارتاپ‌ها را از تک شاخ شدن دور کرده است
سهم دیجی‌کالا، بازار (و دیوار)، شیپور، گریفون، علی‌بابا (و جاباما) و تخفیفان از سبد سرمایه‌گذاری پامگرنت به ترتیب 58.1، 23.3، 6.6، 3.6، 1.9 و 1.9 درصد است.
گزارش «پامگرنت»، شرکت سرمایه‌گذاری سوئدی، از سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های ایرانی منتشر شد. این گزارش سال مالی ۱ می ۲۰۲۳ تا ۳۰ آوریل ۲۰۲۴ را پوشش می‌دهد. در این گزارش، علاوه‌بر تمرکز بر عملکرد شرکت‌های پورتفولیوی پامگرنت؛ یعنی «دیجی‌کالا»، «شیپور»، «دیوار»، «تخفیفان»، «علی‌بابا»، «گریفون» و «کافه‌بازار»، وضعیت سرمایه‌گذاری و چالش‌ها و پتانسیل سرمایه‌گذاری را در اکوسیستم استارتاپی ایران بررسی کرده است.
به گزارش «فن‌زی»، پامگرنت در شرکت‌هایی با رشد بالا در بازارهای خاورمیانه (از جمله ایران) که در حوزه فناوری فعالیت دارند، سرمایه‌گذاری می‌کند. تیم پامگرانت در سال ۲۰۱۴ به ایران سفر کردند و تصمیم به سرمایه‌گذاری بر استارتاپ‌های ایرانی گرفتند. تا سال ۲۰۱۸، صدها هدف سرمایه‌گذاری بالقوه در بخش فناوری در ایران مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و ۴۰ شرکت نوپا انتخاب شدند و روی آنها سرمایه‌گذاری انجام شد. پورتفولیوی سرمایه‌گذاری پامگرنت شامل شرکت‌هایی چون دیجی‌کالا، علی‌بابا، تخفیفان، شپیور و گریفون کپیتال است.
همچنین طبق آمار منتشر شده در این گزارش 70 درصد از جمعیت ایران زیر ۴۵ سال هستند و ۷۷ درصد از جمعیت ایران شهرنشین هستند. همچنین بیان شده نرخ نفوذ اینترنت ۸۵ درصد است. ۸۰ درصد جمعیت ایران خرید آنلاین انجام می‌دهند. در سال گذشته، ۸۰ درصد از جمعیت ایران پرداخت دیجیتال انجام داده اند؛ ۳۱ درصد از طریق خرید آنلاین و ۳۳ درصد از طریق انتقال آنلاین پول.
دیجی‌کالا با ارزش ۵۰۰ میلیون دلاری
طبق این گزارش، دیجی‌کالا، بزرگ‌ترین کسب‌وکار الکترونیک در ایران، به رشد موفق خود در ایران ادامه می‌دهد. در سال ۱۴۰۲ ارزش کل فروش ناخالص (GMV) دیجی‌کالا به ۵۵ درصد رسید. نرخ رشد مرکب سالانه دیجی‌کالا برای دوره ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲، ۶۵ درصد بود.
بر اساس گزارش پامگرنت، ارزش سهام این شرکت در دیجی‌کالا به بیش از ۲۱ میلیون یورو رسیده و نسبت به سال گذشته میلادی رشد کرده است. پامگرنت ۲.۳۱ درصد از سهام دیجی‌کالا را در اختیار دارد که معادل حدوداً ۹۳۹ میلیون یورو است. البته باتوجه به فروش سهام سرآوا در دیجی‌کالا به همراه اول، دیجی‌کالا حدوداً ۵۰۰ میلیون دلار ارزش‌گذاری شده و با برآورد پامگرنت فاصله زیادی دارد.
ارزش ۷۷ میلیون یورویی برای علی‌بابا
به گفته پامگرنت علی‌بابا قصد دارد آژانس مسافرتی آنلاین پیشرو در ایران باشد و سهم بازار قابل‌توجهی در صنعت گردشگری آنلاین داشته باشد. سهم بازار جاباما (زیرمجموعه علی بابا) نیز که مشابه Airbnb است، در حال افزایش است. جاباما به‌عنوان برند برتر در صنعت اجاره اقامتگاه و به یکی از ۳ برند برتر در کل صنعت گردشگری تبدیل شده است. بر اساس این گزارش، ارزش کل فروش ناخالص علی‌بابا در سال گذشته به بیش از ۶۰ درصد و حدود ۵۰۰ میلیون یورو رسیده است. با قرارگرفتن علی‌بابا در آستانه سوددهی، ارزش‌گذاری این شرکت از حدود ۵۰ میلیون یورو به ۷۷ میلیون یورو افزایش یافته است. البته کارشناسان برای تثبیت این ارزش‌گذاری، نیازمند شفافیت بیشتری در اطلاعات مالی شرکت هستند. شرکت سرمایه‌گذاری پامگرنت ۲.۸ درصد از سهام گروه علی‌بابا را در اختیار دارد.
ادامه رشد برای کافه‌بازار
بنا بر اطلاعات این گزارش کافه‌بازار با موفقیت در حال تقویت جایگاه خود به‌عنوان فروشگاه برتر اپلیکیشن در ایران است. پلتفرم وابسته به آن نیز، دیوار از موقعیت مشابهی برخوردار است. به گفته پامگرنت، تعداد کاربران روزانه این پلتفرم به بیش از ۶ میلیون نفر رسیده که این رقم در ماه به حدود ۴۰ میلیون نفر می‌رسد.
افت ارزش سهام شیپور و تخفیفان
پامگرنت اظهار دارد که شیپور شروع به ارائه تغییر استراتژی خود با تمرکز بر سودآوری و گسترش عرضه محصولات خود کرده است. اما این شرکت در سال گذشته با افت ارزش سهام مواجه شد. ارزش سهام پامگرنت در شیپور حدود ۱۰.۴ درصد کاهش یافته است. تخفیفان و گریفون هم وضعیت مشابهی داشتند. ارزش سهام پامگرنت در گریفون و تخفیفان نیز به ترتیب ۱۲.۳ و ۲۶.۲ درصد کاهش یافته است.
تخفیفان، با دسترسی به بیش از ۳۰ هزار فروشنده و صاحب کسب‌وکار، اکنون به دنبال تغییر مدل کسب‌وکار خود است. اما با بیشترین کاهش ارزش سهام دچار چالش‌های قابل‌توجهی در مدل کسب‌وکار خود شده است.
باوجود این کاهش‌ها، ارزش کلی دارایی‌های پامگرنت در شرکت‌های سرمایه‌گذاری شده ۲۶.۶ درصد رشد کرده است. این نشان می‌دهد پامگرنت همچنان به سرمایه‌گذاری در بازار ایران ادامه می‌دهد؛ اما در برخی سرمایه‌گذاری‌هایش به چالش‌هایی برخورده است.
سهم دیجی‌کالا، بازار (و دیوار)، شیپور، گریفون، علی‌بابا (و جاباما) و تخفیفان از سبد سرمایه‌گذاری پامگرنت به ترتیب 58.1، 23.3، 6.6، 3.6، 1.9 و 1.9 درصد است.
پامگرنت: ارزش اقتصاد دیجیتال ایران تا ۲۰۲۵ به ۱۰۰ میلیارد یور می‌رسد
اقتصاد دیجیتال در ایران و جهان از رشد مثبتی در سال‌های اخیر برخوردار بوده‌اند که بخشی از آن به دلیل تأثیر کرونا و افزایش اتکا به استفاده از فناوری در زندگی روزمره است. بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، ضریب نفوذ اینترنت ایران به سرعت رشد کرده و در چند سال گذشته به ۸۵ درصد رسیده است که نشان از ظرفیت بالای توسعه اقتصاد دیجیتال کشور دارد. با افزایش ضریب نفوذ اینترنت در ایران، افراد بیشتری درگیر تراکنش‌های دیجیتالی از جمله خرید و پرداخت آنلاین هستند. این آشنایی روبه‌رشد با خدمات دیجیتال، زمینه را برای تغییر قابل توجهی به سمت اقتصاد دیجیتال و تجارت الکترونیکی فراهم می‌کند.
به گزارش اطلاعات و ارتباطات ایران پیش‌بینی می‌شود اقتصاد دیجیتال کشور با نرخ سالانه ۳۵ درصد رشد کند و تا سال ۲۰۲۵ به ارزشی بین ۹۰ تا ۱۰۰ میلیارد یورو برسد. عوامل مؤثر شامل سطح بالای تحصیلات جمعیت، افزایش ضریب نفوذ اینترنت و استفاده از فناوری در کسب‌وکار و زندگی روزمره بااین‌حال، باید اذعان کرد که اگرچه نرخ سرمایه‌گذاری اقتصاد دیجیتال ایران در سال‌های اخیر رشد مثبتی را تجربه کرده است، اما باتوجه‌به محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، همچنان از میانگین جهانی عقب‌تر است.
انتظار می‌رود خرید آنلاین پس از انتقال به منطقه عادت اکثر خریداران، حتی پس از همه‌گیری پایدار بماند. فروشگاه‌ها به طور فزاینده‌ای فروش آنلاین را ارائه می‌کردند و در نتیجه تعداد فروشگاه‌های اینترنتی افزایش یافت. KPMG گزارش می‌دهد که در سال گذشته ۷۹.۶ درصد از جمعیت ایران پرداخت دیجیتال انجام داده‌اند، درحالی‌که ۳۱.۳ درصد خرید آنلاین و ۳۳.۴ درصد به‌صورت آنلاین پول منتقل کرده‌اند. در طول سال ۲۰۲۲ شاهد رشد تعداد فروشندگان در دیجی‌کالا و همچنین تعداد فروشندگان مستقل آنلاین بودیم.
چشم‌انداز روشن تجارت الکترونیک و BNPL در ایران
طبق این گزارش بازار تجارت الکترونیک ایران هنوز در مراحل اولیه خود است؛ اما انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ ۱۲ درصد از کل خرده‌فروشی ایران را به خود اختصاص دهد. همچنین بر اساس آمار و تحلیل‌های پامگرنت، تداوم عدم وجود رقابت بزرگ بین‌المللی در محتوا و توزیع دیجیتال و همچنین خدمات اپلیکیشن‌های مختلف، به این معنی است که در سال ۲۰۲۴، ایران همچنان بازار بسیار جذابی برای شرکت‌های ملی مانند کافه‌بازار، نوار، فیدیبو و غیره است.
به گفته پامگرنت در چند سال گذشته، شرکت‌های فین‌تک ایرانی از جمله دیجی‌پی، کیپا، اسنپ‌پی، اعتبارینو و لندو خدمات اعتباری BNPL را در مواجهه با مشکلات اقتصادی ناشی از کووید راه‌اندازی کردند و قدرت خرید مصرف‌کنندگان را افزایش دادند. پامگرنت چشم‌انداز خوبی را برای این بخش در ایران انتظار دارد.
تحریم‌ها و دور شدن شرکت‌ها از تک شاخ شدن
پامگرنت گزارش داده که آمریکا و چین به‌ترتیب با ۶۵۳ و ۱۶۹ یونیکورن، بیشترین تعداد شرکت‌های میلیارد دلاری را در جهان دارند. اگرچه کشورهای دیگری مانند سوئد (با شرکت «کلارنا»)، بریتانیا (با «رِوولت») و هند (با «دیجیت اینشورانس») نیز در این حوزه فعال هستند، تسلط ۲ ابرقدرت فناوری بر این بازار انکارناپذیر است. براساس گزارش CB Insights، تعداد کل یونیکورن‌ها در سال ۲۰۲۴ از ۱۲۰۰ نیز فراتر رفته است.
پامگرنت اعتقاد دارد ایران با در اختیار داشتن اقتصاد آزاد و باز، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از قطب‌های رشد یونیکورن‌ها را دارد. طبق گزارش پامگرنت، اصلی‌ترین چالشی که سرمایه‌گذاری در ایران را تهدید می‌کند، تحریم‌های گسترده‌ای است که این کشور دچار آن است.
