انجمن‌های علوم آزمایشگاهی درمورد کسب‌وکارهای آنلاین جلسه برگزار می‌کند:
تهدید جدید علیه استارتاپ‌های سلامت دیجیتال در راه است؟
دعوتنامه اخیر مجمع انجمن‌های علوم آزمایشگاهی برای برگزاری جلسه صنفی و اشاره به دخالت غیرمجاز استارتاپ‌ها، کسب‌وکارهای سلامت دیجیتال را نگران کرده است. به نظر می‌رسد موج حمله جدیدی به آنها را شاهد باشیم، اما چرا؟
دعوتنامه اخیر مجمع انجمن‌های علوم آزمایشگاهی برای برگزاری جلسه صنفی و اشاره به دخالت غیرمجاز استارتاپ‌ها، کسب‌وکارهای سلامت دیجیتال را نگران کرده است. به نظر می‌رسد موج حمله جدیدی به آنها را شاهد باشیم، اما چرا؟
به گزارش «فن‌زی» مجمع انجمن‌های علوم آزمایشگاهی کشور با ارسال نامه‌ای به فعالان این حوزه، آنها را برای برگزاری جلسه‌ای درباره فعالیت استارتاپ‌های حوزه سلامت دیجیتال دعوت کرده است.
پیگیری‌های «شبکه شرق» نشان می‌دهد انجمن علوم آزمایشگاهی معتقد است فعالیت کسب‌وکارهای سلامت دیجیتال قانونی نیست و آنها در زمینه انجام حضوری آزمایش مجوز ندارند. جدای از این موضوع، ادبیات به کار رفته در دعوتنامه نیز کسب‌وکارهای آنلاین حوزه سلامت را نگران کرده است.
در این دعوتنامه از «دخالت غیرمجاز استارتاپ‌ها» به عنوان دستور این جلسه یاد شده است. تعبیری منفی که فعالان حوزه سلامت دیجیتال با آن موافق نیستند.
تعبیری نادرست از فعالیت استارتاپی
«نیما فاضلی»، مدیرعامل دکتردکتر در گفت‌وگو با «شبکه شرق» به نکات محتوایی و ادبیات این دعوتنامه اشاره کرد و گفت: «در شروع نامه گفته شده «نظر به ضرورت ایجاد شده» و اینگونه برداشت می‌شود که انگار استارتاپ‌ها مزاحمت ایجاد کرده‌اند. در انتهای آن نیز به «دخالت غیرمجاز» شرکت‌های استارتاپی اشاره شده است.»
او این تعبیر (دخالت غیرمجاز) را درست ندانست و گفت بارها در جلسات توضیح داده‌اند که اصلاً بحث دخالت مطرح نیست، بلکه این کسب‌وکارها به دنبال روان‌سازی، کمک و دسترسی‌پذیری هستند.
فاضلی اعتقاد دارد تعبیر دخالت و ذکر آن در چنین دعوتنامه‌ای، پیش فرض‌های منفی برای حاضرین جلسه ایجاد می‌کند: «حاضرین جلسه احتمالا به دنبال ایجاد یه نهاد جدید برای رگوله‌سازی هستند، با اینکه رگولیشن‌هایی قبلا در این زمینه وجود داشته، اما از آن استقبال خواهیم کرد؛ اگرچه نقدهایی هم داریم چراکه باید از ما [استارتاپ‌ها] نیز دعوت و صدای ما هم شنیده شود.»
حال در چنین حالتی که آزمایشگاه‌ها احتمالاً می‌خواهند برای خودشان استانداردی تهیه و تصویب کنند، با ذهنیت منفی ایجاد شده از متن نامه، این پیش‌فرض را خواهند داشت که دخالت غیرمجازی از سوی استارتاپ‌ها صورت می‌گیرد.
تشریح نقش استارتاپ‌ها برای انجام آزمایش در محل
فاضلی در پاسخ به سوال «شبکه شرق» درباره نحوه فعالیت شرکت‌های سلامت دیجیتال توضیح داد اگر کسی نیاز به پزشک یا آزمایش در محل دارد، می‌تواند در منزل یا محل کار درخواست خود را به صورت آنلاین ثبت کند. استارتاپ‌های ارائه دهنده خدمات پزشکی و آزمایشگاهی در محل نیز نمونه گیر آزمایش، پرستار یا پزشک را از طریق مراکز درمانی یا آزمایشگاه طرف قرارداد به محل ارسال می‌کنند.
به اعتقاد او این اتفاق موجب ساده‌سازی فرایند برای متقاضیان می‌شود که از دیگر مزایای آن می‌توان به کمتر شدن ترافیک، افزایش دسترسی پذیری، بالا رفتن سرعت فرایند و پیشگیری از بیماری‌ها اشاره کرد: «شاید فردی برای انجام آزمایش تنبلی کند و به علت مشغله‌های زیاد آن را پشت گوش بیندازد و خدای ناکرده این تأخیر برای او مشکلی ایجاد کند. اما به کمک استارتاپ‌ها، این دسترسی پذیری وجود دارد.»
مدیرعامل دکتردکتر به نامه‌های پیشین سازمان تأمین اجتماعی، سایر نهادها و جلسات مختلف در این باره اشاره کرد و گفت بارها از دستگاه‌های مختلف درخواست کرده‌اند که اگر ایراداتی به نحوه اجرا، به استانداردها و… دارند، استاندارد را در چارچوب منطقی، همه جانبه‌نگر و کمک کننده تعیین کنند تا استارتاپ‌ها اجرا کنند: «ما پلتفرم هستیم و حتی می‌توانیم کارهایی انجام دهیم که در بخش آفلاین شدنی نیست. به طور مثال می‌توان سطح نظارت را بالا برد.»
«نگرانی‌ها را درک می‌کنیم، اما…»
فاضلی با بیان اینکه بخشی از سخت‌گیری‌ها ونگرانی‌های موجود را درک می‌کنند، گفت: «موضوع سلامت موضوع حساسی است. من و همکارانم در شرکت‌های مختلف، از روز اولی که وارد این حوزه شدیم، می‌دانستیم حساسیت‌ها و نظارت‌ها بالاست. نگرانی‌ها را درک کردیم و تا جایی که توانستیم آنها را پیش‌بینی و کمک کردیم تا مسأله‌ای مشکل‌ساز نشود.»
او معتقد است درباره نگرانی‌هایی که قابل تأمل هستند، می‌توان به کمک پلتفرم‌ها این ایرادها در زمینه داروخانه، آزمایشگاه و مراکز درمانی را بهتر تشخیص داد و رفع کرد: «این طور نیست که ایراداتی که در فرایندهای کاری و خدمت‌رسانی پلتفرم‌ها وجود دارد، در فضای آفلاین وجود نداشته باشد. بیش از 90 درصد آن در فرایند آفلاین نیز هست. آن ده درصدی که کسب‌وکارهای آنلاین ایجاد می‌کنند، با صحبت و پیش‌بینی قابل رفع است. ضمن اینکه در ازای این ده در صد، ده‌ها درصد فایده دیگر ایجاد می‌شود.»
طی سالیان اخیر، فعالین حوزه سلامت دیجیتال با چالش‌های بسیاری از سوی دستگاه‌های مختلف روبه رو شده‌اند. ریشه این اتفاقات کجاست؟ مدیرعامل دکتردکتر درباره این سوال شبکه شرق گفت: «اگر بخواهیم مثبت نگاه کنیم، دلایلی مثل ناآگاهی، ندانستن و دغدغه‌هایی که از این جنس ایجاد می‌شود، اینکه نمی‌دانند فرایند چی است، چه کاری، برای چه و چگونه اتفاق می‌افتد، وجود دارد. [دستگاه‌ها] می‌آیند آسان‌ترین کار را انتخاب می‌کنند و جلوی فعالیت را می‌گیرند. متأسفانه در برخی موارد دیده‌ایم که تضاد منافع وجود دارد.»
او درباره تضاد منافع در بدنه ارگان‌های تصمیم‌گیر و رگولاتور نیز دو نگاه خوشبین و بدبین دارد. خوشبینانه اینکه تضاد منافع در سطح سازمانشان وجود دارد: «بدبینانه بخواهیم نگاه کنیم، خدای ناکرده تضاد منافع شخصی در بعضی موارد وجود دارد که البته امیدواریم اشتباه کرده باشیم.»
فاضلی تضاد منافع را مسأله‌ای مهم دانست و ادامه داد: «اینکه دولت، قانون‌گذار و متولی، خود را وارد کسب‌وکار کند و همچنان بخواهد در حوزه کسب‌وکار بماند، از پایه غلط است. پافشاری روی اینکه اگر کسب‌وکاری هست، چرا ما از آن بهره‌مند نشویم، مشکلاتی را ایجاد کرده است. اقتصاد دولتی یا خصولتی کند و بدون نوآوری است، اما در این سمت کسب‌وکارهای خصوصی با سرعت زیاد پیش‌می‌روند و طبیعی است که گاه رگولاتور از آن عقب بماند.»
او اعتقاد دارد کم‌دانشی در این حوزه نیز ممکن است موجب مقاومت شود. فردی که در یک نهاد تصمیم‌گیر یا رگولاتور قرار داد، یک سری کارهای روزمره و روتین انجام می‌دهد، حال باید با کسب‌وکارهایی روبه رو شود که برای تعامل با آنها نیاز به مطالعه، برگزاری جلسه و هم‌فکری دارد که با توجه به مقاومت افراد در برابر تغییر، شاهد چنین مسائلی هستیم.
مدیرعامل دکتردکتر با اشاره به اینکه یکی از مصادیق کمک‌های پلتفرم‌های آنلاین به مردم را در دوران کرونا و پاندمی شاهد بودیم، گفت: «ساعت‌ها می‌شود حرف زد که همین الان در جهان و حتی در کشور ما،که متأسفانه کمتر از دو درصد صنعت سلامتون دیجیتالایز شده، چقدر کارهای دیگر می‌شود انجام داد. حضور استارتاپ‌ها و نوآوری در سلامت، کمک بسیاری به بحث درمان خواهد کرد و می‌تواند در تمامی جنبه‌های ساده و پیچیده سلامت، راهگشا باشد.»
موج جدید مقابله با پلتفرم‌های سلامت دیجیتال
«احمد طاهرخانی» مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار هومکا، معتقد است این جلسه در ادامه همان اتفاقات اخیر سازمان تأمین اجتماعی است. مرداد ماه امسال این سازمان با ارسال پیامکی برای مسئولین آزمایشگاه‌ها اعلام کرد که خدمات پلتفرم‌های سلامت دیجیتال شامل پوشش بیمه نمی‌شوند. موضوعی که با پیگیری رسانه‌ای و صنفی حل شد.
طاهرخانی معتقد است با موجی از مقابله مواجه شده‌اند که باید ریشه‌ای آن را بررسی کرد: «ما به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان فعالیت می‌کنیم که در کوتاه مدت و بلند مدت، مزایای ویژه‌ای برای سلامت مردم داریم. به طور مثال هزینه‌های مردم برای درمان کاهش پیدا می‌کند، دسترسی‌پذیری برای انجام آزمایش زیاد می‌شود، اما ویژگی‌هایی که استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناور ایجاد می‌کنند به مذاق یک سری دستگاه‌های دولتی و انجمن‌های غیردولتی خوش نمی‌آید.»
او علت این موضوع را بیگانگی این افراد با فضای موجود دانست که می‌خواهند با مقابله و سنگ‌اندازی، تمرکز آنها [استارتاپ‌ها] را برهم بزنند و از اهداف اصلی‌شان دور کنند.
انتقاد از نبود فضای گفت‌وگو
طاهرخانی از اینکه انجمن علوم آزمایشگاهی تاکنون با استارتاپ‌ها جلسه نداشته، انتقاد کرد و گفت: «انجمن علوم آزمایشگاهی حتی یک جلسه با استارتاپ‌ها نگذاشته و با ماهیت [فعالیت] ما آشنا نیستند. چرا از معاونت علمی رئیس جمهور، از نظام صنفی رایانه‌ای و… دعوت نشده و فضای گفتگو ایجاد نمی‌شود؟ در چنین حالتی این شائبه پیش می‌آید که دنبال مقابله هستند.»
او بار دیگر با اشاره به مزایای پلتفرم‌های سلامت دیجیتال برای کاربران که موجب استقبال از آنها نیز شده، این سوال را مطرح کرد که اگر مسأله‌ای هم وجود دارد که انجمن علوم آزمایشگاهی با آن موافق نیست؛ چرا فضایی برای گفتگو فراهم نمی‌کند تا در آنجا دغدغه‌ها بیان شود: «شاید داریم منافع عده‌ای را به خطر می‌اندازیم و از این روش ورود می‌کنند که یک روش غیرحرفه‌ای است.»
او تأکید کرد از وجود دغدغه‌های جدی که به نفع مردم باشد استقبال می‌کنند: «یک شرکت دانش بنیان بدون این دغدغه‌ها نمی‌تواند روبه جلو حرکت کرده و توسعه پیدا کند.»
طاهرخانی اهمیت اعتماد مردم به کسب‌وکارهای این حوزه را یادآور شد و گفت برای این موضوع تلاش می‌کنند.
او درباره اینکه گفته می‌شود استارتاپ‌های این حوزه بدون مجوز فعالیت می‌کنند به شبکه شرق گفت آنها تحت نظارت اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی فعالیت کرده و همه اصول را رعایت می‌کنند. اگر نهاد دیگری بخواهد نظارت کند، آنها استقبال خواهند کرد و می‌توان از طریق درگاه ملی مجوزها، متولی این زمینه تعیین و به کسب‌وکارها مجوز داده شود.
او اعتقاد دارد بسترهای قانونی برای فعالیت استارتاپ‌ها به اندازه کافی وجود دارد و مرکز بهبود فضای کسب و کار را مثال می‌زند، اما به باورش مشکل در اجرای قانون است که هر نهادی ساز خود را می‌زند و خودسرانه عمل می‌کند. در حالی که این مرکز وجود دارد و واسطی بین کسب‌وکارها و نهادهای دولتی و وزارتخانه‌هاست.
او با اشاره به اینکه در این شرایط سخت اقتصادی، کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال به سختی فعالیت می‌کنند، خواستار اجرای صحیح قانون شد.
