رمزارزها و قضاوت‌های اشتباه
رمزارزها از آن حوزه‌های مرتبط با بخش فین‌تک است که نسبت به حوزه‌های دیگر این بخش بیشتر به خاطر مسائل مربوط به رگولاتوری تحت فشار است. مشکلات و چالش‌های قانونی و نظارتی (رگولاتوری) مرتبط با حوزه رمزارزها در ایران تاکنون شامل موارد زیر بوده است:
مریم بهبهانی - مدیرعامل درج
رمزارزها از آن حوزه‌های مرتبط با بخش فین‌تک است که نسبت به حوزه‌های دیگر این بخش بیشتر به خاطر مسائل مربوط به رگولاتوری تحت فشار است. مشکلات و چالش‌های قانونی و نظارتی (رگولاتوری) مرتبط با حوزه رمزارزها در ایران تاکنون شامل موارد زیر بوده است:
1. نبود قوانین مشخص و شفاف
نبود چارچوب‌های قانونی روشن برای رمزارزها باعث ایجاد ابهام در استفاده و معامله رمزارزها شده است. این وضعیت، فضای بی‌ثباتی را برای کاربران و کسب‌وکارهای مرتبط ایجاد می‌کند.
2. ممنوعیت‌های دولتی و محدودیت‌های بانکی
در ایران، معامله رمزارزها در بانک‌ها و مؤسسات مالی ممنوع است. این محدودیت‌ها دسترسی به خدمات مالی و تبدیل رمزارزها به ریال را برای کاربران سخت کرده است.
3. ریسک‌های امنیتی و کلاهبرداری
به دلیل نبود رگولاتوری مناسب، بازار رمزارزها به‌شدت در معرض فعالیت‌های غیرقانونی مثل پول‌شویی و کلاهبرداری‌های مالی قرار دارد. کاربران ایرانی بارها قربانی صرافی‌ها یا پروژه‌های نامعتبر شده‌اند.
4. چالش‌های استخراج (ماینینگ)
در ایران، ماینینگ به‌عنوان یک فعالیت قانونی به رسمیت شناخته شده، اما تغییرات ناگهانی در تعرفه‌های برق و سیاست‌های محدودکننده، باعث توقف فعالیت برخی از ماینرها شده است. همچنین نبود زیرساخت‌های قوی و بی‌ثباتی در قوانین مربوط به واردات دستگاه‌های ماینینگ از دیگر مشکلات این حوزه است.
5. تحریم‌های بین‌المللی
به دلیل تحریم‌ها، بسیاری از صرافی‌های بین‌المللی به کاربران ایرانی خدمات ارائه نمی‌دهند. همچنین ورود و خروج سرمایه از طریق رمزارزها نیز تحت‌تأثیر محدودیت‌های بین‌المللی است.
راه‌حل‌های پیشنهادی برای حل چالش‌های رمزارز در ایران
1. ایجاد چارچوب قانونی شفاف و جامع
باید قوانینی دقیق و روشن برای رمزارزها تدوین شود تا ابهامات موجود رفع و بازار قانونی‌تری برای کاربران و کسب‌وکارها ایجاد شود. این قوانین باید به‌گونه‌ای تنظیم شوند که هم کاربران را از خطرات حفاظت کرده و هم به نوآوری و رشد اقتصادی کمک کند.
2. مشارکت فعال دولت در توسعه رمزارزها
دولت باید به‌جای ممنوعیت، سیاست‌هایی ایجاد کند که رمزارزها را به رسمیت بشناسد و به‌عنوان یک ابزار مالی جدید از آنها استفاده کند. ایجاد صرافی‌های ملی یا چارچوب‌های دولتی برای معامله رمزارزها می‌تواند دسترسی امن‌تری به بازارهای جهانی برای کاربران ایرانی ایجاد کند.
3. آموزش و آگاهی‌رسانی
با افزایش آگاهی عمومی و آموزش در مورد رمزارزها، مردم کمتر در معرض کلاهبرداری‌ها و ریسک‌های این حوزه قرار می‌گیرند.
4. ایجاد زیرساخت‌های فنی مناسب
باید سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در زیرساخت‌های فنی مرتبط با ماینینگ و معامله رمزارزها انجام شود تا فعالیت‌ها در این حوزه پایدارتر و کارآمدتر باشد.
5. تعامل با سازمان‌های بین‌المللی
با وجود تحریم‌ها، ایران می‌تواند به دنبال توسعه همکاری‌های بین‌المللی در زمینه رمزارزها باشد تا امکان دسترسی به بازارهای خارجی بیشتر شود.
در ایران، موضع مشخص و قانونی نسبت به رمزارزها از جمله تتر (USDT) هنوز به‌طور کامل شفاف نشده است. با این حال، برخی دادگاه‌ها و قضات در پرونده‌های مرتبط با رمزارزها، بسته به شرایط پرونده و نحوه استفاده از رمزارز، آنها را به‌عنوان مال یا دارایی شناسایی می‌کنند. این بدان معناست که در برخی موارد قضات تتر را به‌عنوان یک دارایی ارزشمند تلقی کرده و می‌توانند دستور توقیف یا مصادره آن را صادر کنند.
چند نکته در این مورد:
1. نبود قوانین مشخص
چون هنوز چارچوب قانونی دقیقی در مورد رمزارزها وجود ندارد، قضاوت درباره رمزارزها مانند تتر، بسته به نظر و تفسیر شخصی قضات است. برخی قضات ممکن است تتر را مال تلقی کنند و در دعاوی مالی یا کیفری آن را به‌عنوان یک دارایی مشروع در نظر بگیرند، درحالی‌که برخی دیگر ممکن است به دلیل نبود قوانین واضح، آن را نپذیرند.
2. ماهیت دیجیتال تتر
تتر یک استیبل‌کوین متصل به دلار آمریکا است و به دلیل ارزش ثابت آن، در معاملات مالی به‌عنوان یک ابزار پرداخت استفاده می‌شود. برخی قضات ممکن است این جنبه را در نظر بگیرند و تتر را مانند پول یا مال قابل انتقال و ارزشمند شناسایی کنند.
3. تصمیم‌گیری قضائی موردی
به دلیل نبود یک قانون جامع، تصمیمات دادگاه‌ها در مورد رمزارزها اغلب موردی و به شرایط خاص هر پرونده وابسته‌اند. اگر یک پرونده شامل موضوعات مالی یا جرایم اقتصادی باشد که در آن تتر دخیل است، قاضی ممکن است از نظر حقوقی تتر را به‌عنوان مال تلقی کند.
به‌طور کلی، در ایران رمزارزها هنوز وضعیت قانونی کاملا شفاف و یکسانی ندارند و در مواجهه با قضات مختلف ممکن است برخورد متفاوتی با تتر صورت گیرد.
