چگونه EdTechها نیاز به شفافیت را برآورده می‌کنند؟
تحولات اخیر در زمینه مقررات شرکت‌های فناوری آموزشی (EdTech) نگرانی‌های زیادی را درباره نحوه مدیریت داده‌های دانش‌آموزان، به‌ویژه در مدارس برجسته کرده است. این نگرانی‌ها به‌ویژه با توجه به استفاده روزافزون از هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌ها در آموزش و چالش‌هایی که این استفاده در زمینه حفظ حریم خصوصی داده‌ها و شفافیت ایجاد می‌کند، مورد توجه قرار گرفته‌اند.
تحولات اخیر در زمینه مقررات شرکت‌های فناوری آموزشی (EdTech) نگرانی‌های زیادی را درباره نحوه مدیریت داده‌های دانش‌آموزان، به‌ویژه در مدارس برجسته کرده است. این نگرانی‌ها به‌ویژه با توجه به استفاده روزافزون از هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌ها در آموزش و چالش‌هایی که این استفاده در زمینه حفظ حریم خصوصی داده‌ها و شفافیت ایجاد می‌کند، مورد توجه قرار گرفته‌اند.
نگرانی‌های اصلی
کمبود شفافیت: شرکت‌های EdTech اغلب اطلاعات واضحی درباره اینکه چه داده‌هایی جمع‌آوری می‌کنند، چطور پردازش می‌شود و چه کسانی به آن دسترسی دارند، ارائه نمی‌دهند. این کمبود شفافیت می‌تواند باعث شود که مدارس، والدین و دانش‌آموزان ندانند داده‌هایشان چگونه استفاده می‌شود.
مدیریت نادرست داده‌ها: این شرکت‌ها به طور مکرر به دلیل رعایت‌نکردن قوانین حفاظت از داده‌ها مورد انتقاد قرار می‌گیرند. برخی از این شرکت‌ها به دلیل سوءاستفاده از داده‌ها یا انجام اقدامات فریبکارانه که به اعتماد مصرف‌کنندگان آسیب می‌زند، مورد بازخواست قرار گرفته‌اند. شرکت‌هایی که مقادیر زیادی از داده‌های حساس دانش‌آموزان را در اختیار دارند، مسئولیت زیادی برای مدیریت درست این داده‌ها دارند، اما نهادهای نظارتی نقض‌هایی را شناسایی کرده‌اند.
عدم رعایت تعهدات قانونی: مدارس و مقامات محلی که اغلب کنترل‌کنندگان داده‌ها هستند، زمانی که شرکت‌های EdTech قوانین حفاظت از داده‌ها را نقض کنند (مانند قوانین GDPR در اروپا)، مسئولیت حقوقی و مالی می‌پذیرند. این مسئله می‌تواند مدارس را در معرض اقدامات قانونی و جریمه‌ها قرار دهد.
شیوه‌های انحصاری: نگرانی‌هایی در مورد شرکت‌های بزرگ مانند گوگل وجود دارد که از قدرت بازار خود برای جمع‌آوری مقادیر زیادی از داده‌ها استفاده می‌کنند. این کار گاهی از طریق روش‌هایی انجام می‌شود که مدارس به‌سختی می‌توانند آن را کاملا درک یا کنترل کنند.
تأثیر هوش مصنوعی: با گسترش استفاده از هوش مصنوعی در مدارس، نگرانی‌هایی درباره توانایی این فناوری برای جمع‌آوری مقادیر زیادی از داده‌های شخصی ایجاد شده است. این می‌تواند منجر به نظارت گسترده و تحلیل‌هایی شود که بسیاری آن را نقض حریم خصوصی می‌دانند.
این مسائل نشان‌دهنده چالش‌های فزاینده‌ای است که شرکت‌های فناوری آموزشی باید در نظر بگیرند و نیاز به مقررات سخت‌گیرانه‌تر و شفاف‌تر در این حوزه را برجسته می‌کند.
تنظیم‌گری استارتاپ‌های فناوری آموزش در ایالات متحده آمریکا
در ایالات متحده، قوانین و مقررات مختلفی استارتاپ‌های فناوری آموزش (EdTech) را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به‌ویژه آنهایی که در بخش آموزش فعالیت می‌کنند. یکی از مهم‌ترین چارچوب‌های قانونی، قانون حمایت از حریم خصوصی آنلاین کودکان (COPPA) است که توسط کمیسیون تجارت فدرال (FTC) اجرایی می‌شود. این قانون نحوه جمع‌آوری و مدیریت اطلاعات شخصی کودکان زیر 13 سال را محدود می‌کند و قبل از جمع‌آوری داده‌ها، به اجازه والدین نیاز دارد. در سال 2022، کمیسیون تجارت فدرال بر اهمیت حفاظت از حریم خصوصی کودکان در محیط‌های آموزشی تأکید کرد و خواستار عدم استفاده از نظارت تجاری یا جمع‌آوری داده‌ها به عنوان شرطی برای دسترسی دانش‌آموزان به ابزارهای آموزشی شد. در سال 2020، دادستان کل نیومکزیکو علیه گوگل شکایت و ادعا کرد که این شرکت در زمان تعامل کودکان با محصولات Google Workspace for Education قوانین مربوط به حفاظت از داده‌ها را نقض کرده است. گوگل در سال 2021 به توافق رسید و موافقت کرد که تدابیر حفاظتی قوی‌تری را پیاده‌سازی کند، از جمله پروتکل‌های تأسیس سن و اطلاع‌رسانی والدین درمورد جمع‌آوری داده‌ها از کودکان زیر 13 سال.
علاوه بر این، کمیسیون تجارت فدرال اقداماتی علیه پلتفرم‌هایی مانند Edmodo انجام داد که به دلیل رفتارهای ناعادلانه در جمع‌آوری داده‌ها مورد انتقاد قرار گرفت. این شرکت به نقض COPPA و استفاده نادرست از داده‌های کودکان برای اهداف غیرآموزشی، مانند تبلیغات متهم شد و مسئولیت‌های مربوط به رعایت قوانین را به مدارس واگذار کرد. این پرونده نشان داد که استارتاپ‌های فناوری‌آموزی باید در زمینه رعایت قوانین و شفافیت در مدیریت داده‌های حساس دانش‌آموزان، پیش‌گام باشند. علاوه بر این موارد، استارتاپ‌های EdTech باید به دیگر مسائل قانونی نیز توجه داشته باشند، مانند مالکیت معنوی (برای محافظت از محتوای اختصاصی و فناوری‌ها) و معتبرسازی (برای رعایت استانداردهای آموزشی) که این موارد برای ایجاد اعتماد و رعایت مقررات در بخش آموزش اهمیت دارند.
تنظیم‌گری استارتاپ‌های فناوری آموزش در اتحادیه اروپا
در اتحادیه اروپا، استارتاپ‌های فناوری‌آموزی تحت مجموعه‌ای از مقررات قرار دارند که هدف آنها هم تضمین نوآوری و هم حفاظت از حریم خصوصی و حقوق دانش‌آموزان است. برخی از مهم‌ترین مقرراتی که بر شرکت‌های فناوری‌آموزی تأثیر می‌گذارند شامل موارد زیر هستند:
مقررات حفاظت از داده‌های عمومی (GDPR): این مقررات برای هر شرکتی که در اتحادیه اروپا فعالیت می‌کند، به‌ویژه در زمینه جمع‌آوری، پردازش و ذخیره‌سازی داده‌های دانش‌آموزان، بسیار حیاتی است. GDPR اطمینان می‌دهد که داده‌های شخصی به‌طور امن و شفاف اداره می‌شوند. برای استارتاپ‌های فناوری‌آموزی، این به معنای دریافت رضایت صریح از کاربران، اتخاذ تدابیر مناسب برای حفاظت از داده‌ها و حق دسترسی و حذف داده‌ها است.
قانون خدمات دیجیتال (DSA) و قانون بازارهای دیجیتال (DMA): این قوانین که در سال 2022 تصویب شدند، بر پلتفرم‌هایی که خدمات آموزشی آنلاین را تسهیل می‌کنند تأثیر می‌گذارند. DSA ایجاب می‌کند که شرکت‌ها در مورد نحوه عملکرد الگوریتم‌های خود شفافیت داشته باشند و الزامات خاصی را برای نظارت بر محتوای مضر اعمال می‌کند. DMA بر کنترل قدرت پلتفرم‌های بزرگ (مانند گوگل یا فیس‌بوک) در بازار دیجیتال تمرکز دارد، ولی ممکن است بر پلتفرم‌های فناوری آموزش که به «دروازه‌بان» بازار تبدیل می‌شوند نیز تأثیر بگذارد.
قانون هوش مصنوعی (AI Act) (در دست بررسی): کمیسیون اروپا در حال کار بر روی مقررات هوش مصنوعی از طریق این قانون است. این قانون تأثیر زیادی بر شرکت‌های فناوری‌آموزی که از هوش مصنوعی برای یادگیری شخصی‌شده، ارائه محتوا یا هر هدف آموزشی دیگر استفاده می‌کنند، خواهد داشت. هدف این است که اطمینان حاصل شود که فناوری‌های هوش مصنوعی ایمن، شفاف و در راه‌هایی که حقوق بشر و حریم خصوصی را محترم بشمارند، استفاده می‌شوند.
دستورالعمل کار پلتفرمی: اگرچه این قانون به‌طور مستقیم به فناوری‌آموزی مربوط نمی‌شود، اما به اقتصاد مشاغل آزاد و پلتفرم‌ها می‌پردازد و می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر شرکت‌هایی که از کارکنان آزاد یا قراردادی برای خدمات آموزشی استفاده می‌کنند تأثیر بگذارد. هدف آن ایجاد حقوق بهتر برای کارکنان پلتفرمی و بهبود شرایط کاری است. این مقررات به‌طور کلی به منظور ارائه یک چارچوب امن برای فناوری آموزشی طراحی شده‌اند تا هم از حریم خصوصی دانش‌آموزان حفاظت کنند و هم رقابت منصفانه را برای استارتاپ‌ها فراهم کنند. تعادل بین نوآوری و انطباق با مقررات همچنان یک نگرانی جاری است و طبیعت در حال تحول هوش مصنوعی و خدمات دیجیتال در آموزش احتمالا باعث تغییرات در مقررات آینده در اتحادیه اروپا خواهد شد.
تنظیم‌گری استارتاپ‌های آموزش در خاورمیانه و شمال آفریقا
در خاورمیانه، به‌ویژه در کشورهای پیشرفته‌تری مانند امارات، عربستان سعودی و مصر، استارتاپ‌های فناوری آموزش (EdTech) تحت نظارت و حمایت‌های گسترده‌ای قرار دارند که به تسریع تحول دیجیتال در این منطقه کمک می‌کند. در اینجا چند نکته کلیدی در مورد قوانین و نظارت بر این استارتاپ‌ها وجود دارد:
توسعه دیجیتال و نهادهای دولتی: کشورهای خاورمیانه در حال حرکت به سمت دیجیتال‌سازی آموزش هستند. به‌عنوان مثال، در امارات پلتفرم «مدرسه» که از سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شد، مواد آموزشی رایگان را در اختیار بیش از ۵۰ میلیون دانش‌آموز عربی در سراسر جهان قرار می‌دهد. همچنین دولت‌ها از این استارتاپ‌ها برای پشتیبانی از معلمان و دانش‌آموزان در فرایندهای آموزشی استفاده می‌کنند.
چالش‌ها و فرصت‌ها: درحالی‌که تقاضا برای پلتفرم‌های آموزشی دیجیتال در حال افزایش است، چالش‌هایی مانند مقیاس‌پذیری، تنوع خدمات و ادغام بهتر با نیازهای فرهنگی و آموزشی محلی وجود دارد. بسیاری از استارتاپ‌ها هنوز در حال تلاش برای گسترش نفوذ خود و ایجاد تمایز هستند.
تمرکز بر مهارت‌ها و آموزش فنی: استارتاپ‌های EdTech در این منطقه عمدتا به حوزه‌هایی مانند کدنویسی، AI و مهارت‌های STEM (علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) توجه دارند. با توجه به نیاز به‌روزرسانی مهارت‌ها و تخصص‌های شغلی، بسیاری از این پلتفرم‌ها دوره‌های آموزش میکرو و مدارک تخصصی را ارائه می‌دهند که با نیازهای روز بازار کار هماهنگ است.
توسعه فناوری و استفاده از هوش مصنوعی: در حال حاضر توسعه فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی و یادگیری شخصی‌سازی‌شده در دستور کار استارتاپ‌های EdTech خاورمیانه قرار دارد. این فناوری‌ها نه‌تنها باعث بهبود تجربه یادگیری می‌شوند، بلکه به حل چالش‌هایی مانند دسترسی محدود به آموزش در مناطق دورافتاده کمک می‌کنند.
به‌طور کلی درحالی‌که این منطقه از نظر فناوری‌آموزی در حال پیشرفت است، نظارت دولتی و توجه به چالش‌های محلی برای موفقیت و مقیاس‌پذیری این استارتاپ‌ها ضروری است.
تنظیم‌گری استارتاپ‌های فناوری آموزش در آسیا
قوانین و مقررات مربوط به استارتاپ‌های فناوری آموزشی (EdTech) در آسیا همچون سایر نقاط جهان، در حال توسعه و تغییرات سریع هستند. برخی از کشورها در آسیا دارای چارچوب‌های قانونی خاص برای فناوری‌های آموزشی هستند که به موضوعاتی چون حفاظت از داده‌های کاربران، امنیت اطلاعات و تنظیم روابط بین ارائه‌دهندگان خدمات و کاربران می‌پردازند. در ادامه، مقررات در کشورهای کلیدی آسیا بررسی می‌شود:
چین: در چین، قوانین نظارت بر فناوری‌های آموزشی و استفاده از آنها به‌شدت تنظیم شده است. دولت چین از طریق نهادهای مختلف مانند وزارت آموزش‌وپرورش و تنظیم‌کننده‌های فضای سایبری (CAC) بر استفاده از فناوری‌های آموزشی نظارت می‌کند. هدف اصلی این قوانین محافظت از داده‌های شخصی دانش‌آموزان و جلوگیری از سوءاستفاده‌های تجاری از اطلاعات آنان است. علاوه بر این، قوانین جدید محدودیت‌هایی را بر ساعات استفاده دانش‌آموزان از اپلیکیشن‌های آموزشی تحمیل می‌کنند تا از خستگی ذهنی و فشار بیش از حد بر دانش‌آموزان جلوگیری شود.
ژاپن: در ژاپن، استفاده از فناوری‌های آموزشی تحت قوانین حفاظت از اطلاعات شخصی (APPI) تنظیم می‌شود. این قوانین شرکت‌های فناوری آموزشی را ملزم می‌کنند تا از داده‌های کاربران (دانش‌آموزان و معلمان) به نحو ایمن محافظت کنند. شرکت‌های فعال در زمینه فناوری آموزشی باید با قوانین حفاظت از داده‌ها و امنیت سایبری منطبق باشند و تضمین کنند که داده‌ها برای اهداف آموزشی و نه تجاری استفاده می‌شوند.
هند: در هند، قوانین مربوط به فناوری‌های آموزشی تحت چارچوب قوانین عمومی حفاظت از داده‌ها (Personal Data Protection Bill) قرار دارد. شرکت‌های EdTech در هند باید با مقررات حفاظت از داده‌ها و اطلاعات شخصی سازگار باشند. به‌طور خاص، قوانین برای جلوگیری از سوءاستفاده از داده‌های کاربران (خصوصا کودکان) بسیار جدی هستند. دولت هند همچنین در حال تدوین قوانین جدیدی است که روی محافظت از داده‌ها و استفاده از فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی در سیستم‌های آموزشی تمرکز دارند.
سنگاپور: در سنگاپور، قانون حفاظت از اطلاعات شخصی (PDPA) بر نحوه جمع‌آوری، استفاده و افشای داده‌های دانش‌آموزان توسط شرکت‌های فناوری آموزشی حاکم است. این کشور همچنین دارای محیطی حمایتی برای نوآوری‌های فناوری آموزشی است و نهادهای نظارتی مانند اداره پولی سنگاپور (MAS) بر فعالیت‌های این شرکت‌ها نظارت دارند.
کره جنوبی: کره جنوبی یکی از پیشروترین کشورهای آسیایی در حوزه فناوری آموزشی است. این کشور قوانین سخت‌گیرانه‌ای در زمینه حفاظت از اطلاعات و داده‌های دانش‌آموزان دارد. مقررات کره جنوبی در حوزه فناوری آموزشی توسط کمیسیون حفاظت از اطلاعات شخصی تنظیم می‌شود که تضمین می‌کند داده‌های دانش‌آموزان به‌طور ایمن نگهداری شوند و از سوءاستفاده‌های تجاری جلوگیری شود.
در مجموع، قوانین مربوط به استارتاپ‌های فناوری آموزشی در آسیا بسیار متنوع و بسته به کشور متفاوت هستند، اما تمرکز اصلی آنها بر حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی کاربران، خصوصا کودکان است.
تنظیم‌گری استارتاپ‌های فناوری آموزش در استرالیا
قانون‌گذاری استارتاپ‌های فناوری آموزشی (EdTech) در استرالیا شامل مجموعه‌ای از مقررات و چارچوب‌های قانونی است که با هدف محافظت از داده‌ها، حریم خصوصی و اطمینان از کیفیت آموزش وضع شده است. این قوانین توسط چندین نهاد و سازمان نظارتی اعمال می‌شود. برخی از مهم‌ترین قوانین و نهادهای نظارتی شامل موارد زیر هستند:
قانون حفاظت از حریم خصوصی 1988 (Privacy Act 1988): این قانون اصلی‌ترین چارچوب قانونی برای حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی افراد در استرالیا است. بر اساس این قانون، استارتاپ‌های EdTech باید مطمئن شوند که داده‌های کاربران، به‌ویژه داده‌های دانش‌آموزان، به‌صورت امن و مطابق با اصول قانونی جمع‌آوری، ذخیره و پردازش می‌شوند. این قانون به‌ویژه با اصول حریم خصوصی استرالیا (APPs) اعمال می‌شود که 13 اصل اساسی را برای حفاظت از اطلاعات شخصی تعیین می‌کند.
قوانین مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT): استارتاپ‌های EdTech در استرالیا باید از قوانین ICT پیروی کنند که شامل قوانینی درباره امنیت سایبری و حفاظت از اطلاعات آنلاین است. این قوانین به جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به داده‌های آموزشی و کاهش ریسک حملات سایبری کمک می‌کنند.
استانداردهای آموزشی: استارتاپ‌های EdTech باید از استانداردهای آموزشی تعیین‌شده توسط نهادهایی مانند سازمان کیفیت و استاندارد آموزش عالی استرالیا (TEQSA) پیروی کنند. این سازمان وظیفه نظارت بر کیفیت ارائه خدمات آموزشی را بر عهده دارد.
نهادهای نظارتی و حمایتی: کمیسیون رقابت و مصرف‌کننده استرالیا (ACCC) نیز یکی از نهادهای مهم نظارتی است که بر فعالیت‌های اقتصادی و تجاری در استرالیا نظارت دارد. این کمیسیون نقش مهمی در حفاظت از حقوق مصرف‌کنندگان و اطمینان از رقابت منصفانه در بازار EdTech دارد.
استارتاپ‌های فناوری آموزشی در استرالیا باید به این چارچوب‌های قانونی و نظارتی توجه کنند تا از یک طرف از مشکلات قانونی اجتناب کرده و از طرف دیگر به تضمین کیفیت و ایمنی خدمات آموزشی بپردازند.
