هشدار نسبت به بارش فراتر از نرمال در این استان

حسین عابد در زمینه شرایط بارش و دما طی سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ و شرایط جوی ماه‌های آینده تصریح کرد: طی سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ کشور ایران ۱۹۰.۶ میلی‌متر بارش دریافت کرد که نسبت به بلندمدت ۴۴ میلی‌متر معادل ۱۹ درصد کاهش بارش ثبت شد و در همین مدت بارش کشور نسبت به سال قبل ۱۲ میلی‌متر معادل ۷ درصد افزایش را تجربه کرده است.

وی افزود: در بین استان‌های کشور گیلان بیشترین کاهش بارش (۲۶۰ میلی‌متر) را داشته و تنها هشت استان از میانگین بلندمدت، بارش بیشتری دریافت کردند که به ترتیب بوشهر ۹۵ میلی‌متر، البرز ۸۲ میلی‌متر، کهگیلویه و بویراحمد ۳۲ میلی‌متر، کردستان ۲۳ میلی‌متر و مابقی کمتر بودند، همدان نهمین استان کم‌بارش در سال آبی گذشته بوده اما شانزدهمین استان در تأمین بارش سال آبی نسبت به بلندمدت بوده است.

عابد اظهار کرد: استان همدان طی سال آبی گذشته ۲۶۳ میلی‌متر بارش دریافت کرد که نسبت به بلندمدت ۷۷ میلی‌متر معادل ۲۳ درصد کاهش بارش را تجربه کرده اما نسبت به سال آبی گذشته‌اش ۵۵ میلی‌متر معادل ۲۶ درصد افزایش در بارش داشته است.

وی ادامه داد: طی سال آبی گذشته در بین شهرستان‌های استان، رزن و درگزین به ترتیب ۲۱۱ و ۱۹۸ میلی‌متر بارش داشتند که نسبت به بلندمدت ۱۳۸ و ۱۳۵ میلی‌متر و نسبت به سال آبی گذشته (۱۴۰۱-۱۴۰۰) ۱۱ و ۳۳ میلی‌متر کمتر بارش دریافت کردند.

مدیرکل هواشناسی استان همدان گفت: تمام شهرستان‌های استان نسبت به بلندمدت مقدار بارش دریافتی آنها منفی بوده اما نسبت به سال آبی گذشته تنها شهرستان‌های رزن و در گزین بارش کمتری دریافت کردند. بارش سایر شهرستان‌ها نسبت به سال گذشته افزایشی بوده و متوسط پهنه استان دارای ۵۵ میلی‌متر افزایش نسبت به سال قبل بوده است و در بین شهرستان‌ها، اسدآباد با ۱۲۷ میلی‌متر و بهار با ۱۰۵ میلی‌‌متر بیشترین افزایش را ثبت کرده و شهرستان همدان نسبت به سال قبل ۳۷ میلی‌متر افزایش بارش را تجربه کرد.

وی بیان کرد: استان همدان از فروردین ۱۴۰۰ تا پایان آذر ۱۴۰۱ به مدت ۲۱ ماه شرایط خشکسالی خاصی را تجربه کرد به طوری که طی ۴۵ سال گذشته بی‌سابقه بوده است اما با آغاز فصل زمستان ۱۴۰۱، شرایط بارشی استان بهبود یافت؛ به عنوان مثال در ۲۳ بهمن عمق بارش برف سال در طی ۳۰ سال گذشته در همدان بی‌‌سابقه بوده است، از طرفی تجمع بارش طی دو ماهه آخر سال ۱۴۰۱ و دو ماهه اول سال ۱۴۰۲ کمک قابل‌توجهی به منابع آبی استان و حتی در امور باغبانی و زراعت کرد که از مصادیق آن محصول خوب گندم دیم استان بوده است.

عابد خاطرنشان کرد: اگر میانگین بارش سال آبی ۴۷ سال گذشته اداره هواشناسی فرودگاهی همدان را ۳۱۱ میلی‌متر لحاظ کنیم، طی سه سال آبی گذشته ۶۲۵ میلی‌متر(خشکسالی) و سه سال قبل‌تر آن ۱۲۳۲ میلی‌متر(تر سالی) بارش در ایستگاه فرودگاه همدان ثبت شده است، به عبارتی سه سال اخیر ۵۰ درصد سه سال قبل بارش رخ داد.

وی بیان کرد: در ظاهر اثرات خشکسالی سه سال اخیر بسیار تأثیرگذارتر از سه سال ترسالی قبل در بخش‌های مختلف مثل منابع آب، کشاورزی، محیط زیست و ... بوده است.

مدیرکل هواشناسی استان همدان در ادامه گفت: دمای هوا در سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در کشور برابر با ۱۸.۸ درجه ثبت شد که نسبت به بلندمدت ۰.۶ درجه سلسیوس افزایش را نشان می‌دهد. شرایط دمایی در سطح استان نسبت به بلندمدت تغییر نداشته است به عبارتی گرمایشی که در سطح کشور رخ داد، در همدان تأثیرگذار نبوده است.

عابد ادامه داد: در میان شهرستان‌ها، درگزین با ۰.۵ درجه کاهش دما نسبت به بلندمدت، خنک‌ترین شهرستان و فامنین و کبودرآهنگ با ۰.۴ درجه سلسیوس افزایش دما نسبت به بلندمدت، گرم‌ترین شهرستان‌های استان بوده‌اند در ضمن طی سال آبی گذشته شهرستان همدان ۰.۱ درجه سلسیوس نسبت به بلندمدت افزایش دما را تجربه کرده است.

وی تصریح کرد: براساس پیش‌بینی‌های فصلی ماه‌های آینده که از منابع علمی داخل و خارج از کشور برای استان همدان انجام شده، انتظار است با احتمال ۶۰ تا ۷۰ درصد بارش از نیمه مهر تا نیمه آبان، برای نیمه آبان تا نیمه آذر، برای نیمه آذر تا نیمه دی (کلیه پیش‌بینی‌های فصلی براساس ماه های میلادی انجام می‌شود) فراتر از نرمال باشد؛ به عبارتی باید با این شرایط انتظار بارشی فراتر از سه سال اخیر باشد.

مدیرکل هواشناسی استان همدان یادآور شد: برخی از خروجی‌ها مقدار بارش را بین ۱۰ میلی‌متر و حتی خیلی بیشتر از آن، بر هر یک از دوره‌های ماهانه پیش‌رو لحاظ کرده‌اند؛ برای نمونه اگر مبنا، میانگین ماهانه بارش بلندمدت دوره آماری هواشناسی فرودگاهی همدان براساس ۱۰ میلی‌متر افزایش بارش درنظر گرفته شود، مقدار نرمال و احتمال افزایش آن در شکل زیر نشان داده شده است.​

عابد توصیه کرد: با توجه به توضیحات بالا می‌توان شرایط ماه‌های آینده را برای استان هم فرصت و هم تهدید درنظر گرفت. با لحاظ کردن خشکی سطح خاک به علت ماه‌ها بی‌بارشی اخیر در استان، فقر قابل توجه پوشش گیاهی استان در سال‌های اخیر، عدم نفوذپذیری سریع آب حاصل از بارش در خاک و ... احتمال بارش فراتر از نرمال، احتمال بارش رگبار (مقدار زیاد در زمان کوتاه) در استان متصور است که می‌تواند باعث ایجاد روان‌آب، آب‌گرفتگی، سیلاب و یا سیل شود.

وی مطرح کرد: نیاز است در زمان پیش‌رو، رودخانه‌های تخریب‌شده اصلاح شود، دبی خروجی دهانه پل‌ها بازبینی شود، درختان و سازه‌های سست مورد بررسی قرار گیرند و در صورت نیاز جمع‌آوری شوند، برای سازه‌های موجود در مسیر رودخانه‌ها تصمیمی گرفته شود؛ به عبارتی مسیر طبیعی عبور آب حاصل از بارش‌ها آزاد و رها شود.

مدیرکل هواشناسی استان همدان تأکید کرد: در مجموع تمام بخش‌های مرتبط با بحران استان همدان آمادگی لازم را برای زمانی که هشدار هواشناسی صادر می‌شود، داشته باشند.