ورود میلیون‌دلاری ایران به «لیگ ممنوعه»

قصه از کجا شروع شد؟

اینکه امارات با وجود نزدیکی به ایران و داشتن لیگی تقریبا پویا در هشت سال گذشته نتوانسته فوتبالیستی از ایران در لیگش داشته باشد، فقط و فقط به دلایل سیاسی بوده است. در واقع از خرداد 1392 تا مرداد 1400 هیچ بازیکن ایرانی پایش را به فوتبال امارات نگذاشته است. دلیل این موضوع مرتبط با اتفاقی است که تابستان 1392 در لیگ امارات رخ داد. آن زمان مسئولان سازمان لیگ این کشور در اقدامی جنجالی نام لیگ امارات را به یک نام جعلی تغییر دادند تا سرآغاز اختلاف دو کشور دست‌کم از لحاظ فوتبالی شود. آن روزها مسئولان فدراسیون فوتبال ایران به‌ویژه علی کفاشیان به‌عنوان رئیس وقت فدراسیون فوتبال رسما خبر از این داد که از لیگ امارات بابت این اقدام به فیفا شکایت خواهد کرد. هوشنگ نصیرزاده، رئیس وقت کمیته حقوقی فدراسیون فوتبال، منظور کفاشیان را واضح‌تر شرح داده و گفته بود: «اقدام اماراتی‌ها در نام‌گذاری لیگ‌شان به یک اسم مجعول، یک تخلف بوده و رفتارشان کاملا سیاسی است. فدراسیون فوتبال ایران اعتراض خود را به این نام‌گذاری مجعول خواهد داشت و با ارسال نامه‌ای، به کمیته اخلاقی فیفا شکایت می‌کند». اگرچه فیفا هرگز به شکایت ایران رسیدگی نکرد یا رسیدگی کرد و حق را به ایرانی‌ها نداد، ولی همان زمان اتفاق مهمی رخ داد و فدراسیون فوتبال ایران از‌طریق مهدی محمدنبی، دبیرکل وقت، پیام روشنی صادر کرد تا برای هیچ بازیکن ایرانی ITC جهت حضور در لیگ امارات صادر نشود. بعد از آن مورد، به صورت رسمی، حضور بازیکنان ایرانی در لیگ امارات ممنوع شد.

تلاش برای نجات سرباز محمدرضا!

در‌حالی‌که در ایران تب‌و‌تاب تندی شکل گرفته بود و حضور ایرانی‌ها در فوتبال امارات ممنوع شده بود، ولی اتفاقی ناخواسته هم رخ داده بود. دو ماه قبل از آن که فدراسیون فوتبال ایران بیانیه صادر کند و حضور ایرانی‌ها در امارات را ممنوع کند، محمدرضا خلعتبری، به تیم عجمان امارات پیوسته بود و به دلیل داشتن قرارداد راهی برای گریز از امارات نداشت، اما همان زمان در اقدامی جالب که از آن به‌عنوان یک اقدام «ملی» یاد شد، ارگان‌های زیادی دست‌به‌دست هم دادند تا محمدرضا خلعتبری را از امارات بیرون بکشند. آن زمان سه نفر نقش اساسی در این موضوع ایفا کردند: سردار رویانیان، حسین هدایتی و علی دایی. رویانیان، مدیرعامل وقت پرسپولیس، به‌همراه علی دایی، سرمربی وقت این باشگاه، اعلام آمادگی کردند تا خلعتبری را در پرسپولیس داشته باشند، ولی مشکل به این سادگی‌ها قابل حل نبود. باشگاه عجمان مبلغ یک میلیون دلار برای حق فسخ خلعتبری طلب کرده بود که برای سال 1392 یک مبلغ فوق نجومی محسوب می‌شد. سرانجام بعد از چانه‌زنی‌های زیاد باشگاه عجمان 200 هزار دلار تخفیف داد و قرار شد خلعتبری با رقم 800 هزار دلار به‌عنوان حق فسخ، به پرسپولیس بیاید. شخصی که قرار بود پرسپولیسی‌ها را در این زمینه کمک کند، به ناگاه از دسترس خارج شد تا علی دایی سراغ حسین هدایتی برود. هدایتی هم پذیرفت مبلغ 560 هزار دلار از آن انتقال را بپردازد تا مابقی مبلغ هم به‌صورت قسطی پرداخت شود. البته آن 800 هزار دلار فقط بخشی از ماجرا بود، چون پرسپولیسی‌ها برای داشتن خلعتبری قراردادی 1.5 میلیاردتومانی هم با او منعقد کردند تا این بازیکن از فرصت پیش‌آمده نهایت استفاده را کند و تبدیل به گران‌قیمت‌ترین بازیکن تاریخ فوتبال ایران تا آن زمان شود! خلعتبری که از امارات بیرون کشیده شد، دیگر همه‌چیز به حالت ممنوعه برگشت؛ برخلاف دهه‌های قبلی، هیچ بازیکنی به لیگ امارات نرفت.

اتفاقات مکرر سیاسی

البته تغییر نام لیگ امارات تنها مورد سیاسی رخ‌داده در فوتبال این کشور در قبال ایران نبود. امارات در سال‌های اخیر به‌عنوان متحد عربستان در منطقه یکی‌دیگر از مخالفان سیاسی ایران محسوب می‌شود. مخالفتی که نقش پررنگی هم در فوتبال داشته است. همان زمان که عده‌ای در تهران از سفارت عربستان بالا رفتند و کنفدراسیون فوتبال آسیا خبر داد که هیچ تیم عربستانی دیگر به ایران نمی‌رود و بازی‌ها در کشور ثالث برگزار می‌شود، امارات پشت عربستان درآمد و از AFC خواست کاری کند بازی نمایندگان این کشور با تیم‌های ایرانی به کشور ثالث برده شود؛ هرچند این درخواست با جواب منفی کنفدارسیون فوتبال آسیا همراه شد. بعد از آن هم این کشور همواره به بهانه‌های مختلف، درخواست میزبانی تیم‌های ایرانی را در امارات رد می‌کرد تا یا عمان یا قطر به‌عنوان کشور میزبان تیم‌های ایرانی معرفی شوند.

دیپلماسی فوتبال؟

اینکه چه اتفاقی افتاده که بعد از هشت سال پای فوتبالیست‌های ایرانی به لیگ ممنوعه باز شده، دلیل ساده‌ای دارد: مسئولان سازمان لیگ امارات قرارداد تجاری با اسپانسر جدید بسته‌اند و به درخواست اسپانسر، اسم لیگ امارات از نام جعلی قبلی به لیگ «ادنوک» تغییر کرده است. از آنجا که دلیل حضور‌نداشتن ایرانی‌ها در امارات فقط اسم این لیگ بود، حالا با تغییر این نام، ممنوعیت موجود هم برداشته شده و با حضور احمد نوراللهی رسما این ممنوعیت از بین رفته است. البته در کنار این موضوع، عده‌ای از کارشناسان منطقه هم با اشاره به استقبال امارات از بازیکنان ایرانی از آن به‌عنوان حربه‌ای دیپلماتیک یاد می‌کنند تا در سطحی بالاتر، روابط سیاسی دو کشور در منطقه هم رفته‌رفته بهبود پیدا کند.