چالش پیش‌روی‌رئیسی مردی با پیراهن شماره 8
رئیس فیفا به‌تازگی در دیداری که با رئیس فدراسیون فوتبال ایران داشته دو شرط مهم برای دادن میزبانی به تیم ملی ایران در مسیر انتخابی جام جهانی داشته که اولی نصب تجهیزات VAR است و دومی ورود زنان به ورزشگاه. این دو شرطی است که طرف ایرانی باید تلاش کند تا 20 مهرماه و زمان بازی تیم ملی با کره جنوبی رفع و رجوعش کند.
دولت ابراهیم رئیسی به‌تازگی کارش را شروع کرده و در‌این‌بین چالش‌های مختلفی را پیش‌رو خواهد داشت که به مرور زمان باید به آنها رسیدگی کند. اینکه در این مسیر موفقیتی نصیبش شود یا بخشی از این چالش‌ها را با ناکامی سپری کند، موضوعی است که نیاز به گذر زمان دارد ولی هرچه هست او کار راحتی در بسیاری از بخش‌ها ندارد. فارغ از موضوعات حساس و مهمی که پیش‌روی دولت اوست اما مسئله فوتبال و رسیدگی به موضوعاتی که فیفا روی آن حساسیت دارد، می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور برای ابراهیم رئیسی دردسرساز شود. واقعیت این است که جانی اینفانتینو، رئیس فیفا در نظر دارد زمستان همین امسال به تهران سفر کند و یکی از بازی‌ها را از نزدیک ببیند. با این حال او علاقه زیادی به دیدار با رؤسای جمهور کشورها دارد و از همین حالا یکی از شروط حضورش در ایران را دیدار با ابراهیم رئیسی گذاشته است. او گفته می‌خواهم ایشان را در جریان فوتبال و فعالیت‌های مربوط به آن قرار دهم. هنوز جزئیات زیادی از این درخواست به بیرون درز نکرده ولی اگر قرار بر روال سابق باشد، اینفانتینو همان‌طور که با حسن روحانی دیدار کرد، احتمالا با ابراهیم رئیسی هم دیدار می‌کند ولی مسئله اینجاست که چالش‌های دولت ایران با اینفانتینو درمورد مسائل مدنظر فیفا می‌تواند جدی‌تر از قبل باشد. پیش از بررسی این چالش یا چالش‌ها اما بهتر است شرایط دیدار حسن روحانی با اینفانتینو، در زمستان 1396 مورد بررسی قرار بگیرد.
پیراهن شماره 7 برای حسن روحانی
سال 1396 مسئولان وقت فدراسیون فوتبال اصرار زیادی داشتند تا جانی اینفانتینو را به ایران بکشانند. آنها دربی تهران را بهانه کردند تا مرد شماره یک مدیریت فوتبال در دنیا را به تهران بیاورند. شرط اینفانتینو اما این بود که قبل از هر چیز باید با حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت ایران ملاقات کند. آن زمان بالاخره برنامه چیده شد و اینفانتینو با حسن روحانی در فرودگاه ملاقات کرد. در همان ملاقات بود که پیراهن شماره 7 فیفا به حسن روحانی اهدا شد. از آنجا که از زمان بنی‌صدر، حسن روحانی هفتمین رئیس‌جمهور ایران بود، اینفانتینو این پیراهن شماره 7 را که اسم روحانی پشتش حک شده بود به رئیس‌جمهور وقت ایران اهدا کرد. فارغ از اینکه به دلیل اصلی این دیدار اشاره شود، عنوان شد که دو طرف درمورد مسائل فوتبالی با هم صحبت کرده‌اند.
٢۴ ساعت بعد و زمانی که اینفانتینو تهران را ترک کرد و به زوریخ برگشت، تازه مسائل مهم دیدار با حسن روحانی فاش شد. جانی اینفانتینو بعد از تماشای دربی تهران به سوئیس برگشت ولی در اولین جلسه‌ای که برگزار کرد به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت. انتقادها از اینفانتینو زمانی بالا گرفت که او با روی گشاده در دربی تهران حاضر شد و بازی را از نزدیک دید، دیداری که به زعم منتقدان می‌توانست آن را تحریم کند. او که در جلسه‌ای با عنوان برابری شرکت کرده بود، خیلی سریع با این انتقاد مواجه شد که چطور دم از حقوق برابر می‌زند ولی یک روز قبل از آن در ورزشگاهی می‌نشیند که همه تماشاگران مرد هستند و نزدیک به ٣۵ زن که قصد ورود به ورزشگاه را داشته‌اند، بازداشت می‌شوند؟ این نقل‌قول‌ها برگرفته از گزارشی بود که اسکای‌اسپرتس در حاشیه جلسه رئیس فیفا با منتقدانش منتشر کرد. درست در همان جلسه بود که اینفانتینو دلیل اصلی سفرش به تهران و البته ملاقات با حسن روحانی را شرح داد. او در آن برهه گفت: «سفر من به ایران می‌تواند به زنان همه دنیا کمک کند. مطمئن هستم، چون در ایران به من قول دادند زنان در آینده بسیار نزدیک می‌توانند به ورزشگاه بروند و بازی‌های فوتبال را تماشا کنند». بخش دیگری که دلیل سفر اینفانتینو به ایران را کامل می‌کند، صحبت‌های سخنگوی فیفا بود که گفته بود فیفا مصمم است بتواند از حقوق همه افراد حمایت کند به‌ویژه حقوق زنان در مسئله ورود به ورزشگاه‌ها. اتفاقا یکی از مهم‌ترین اهداف سفر رئیس فیفا به ایران رفع و رجوع کردن همین مشکل بود. اینفانتینو به ایران سفر کرده تا درباره بهبود شرایط ورود زنان به ورزشگاه با مسئولان سیاسی و ورزشی این کشور صحبت کند به این امید که مشکل این زنان حل شود. او با اشاره به بخشی از صحبت‌های حسن روحانی در واکنش به درخواست اینفانتینو گفت: «رئیس‌جمهور ایران قول داده رویه‌ای مثبت در این زمینه تدوین شود تا در آینده‌ای نزدیک مشکل ورود زنان به ورزشگاه در ایران حل شود». پس از آن بود که مشخص شد بخش مهم و اساسی صحبت‌های اینفانتینو با حسن روحانی درباره حضور زنان ایرانی در ورزشگاه بوده و قولی که رئیس‌جمهور وقت ایران به اینفانتینو داده بود در همین زمینه بوده است. این مورد بعدها مصداق بیشتری پیدا کرد و بعد از یکی، دو بار چالش بر سر راه ورود زنان به ورزشگاه‌های ایرانی، فیفا رسما به فدراسیون فوتبال ایران نامه نوشت که توقع دارد طبق قولی که آقای روحانی داده است، مشکل ورود زنان به ورزشگاه‌های ایران برطرف شود. دست آخر اما چه با قول روحانی و چه با تهدید و اصرار فیفا، هرچه بود قانونی به تصویب رسید که از این پس برای ورود زنان به ورزشگاه آزادی تمهیداتی اندیشیده شود. این مورد سرانجام در بازی با کامبوج محقق شد و تعداد اندکی از زنان ایرانی توانستند برای اولین بار با تهیه بلیت به تماشای بازی تیم ملی بنشینند.
نگاه روحانی، نگاه رئیسی
بدون درنظرگرفتن کیفیت و چگونگی اجرای قولی که حسن روحانی به رئیس فیفا داده به نظر می‌رسد این چالش دوباره در حال تکرار است. رئیس فیفا به‌تازگی در دیداری که با رئیس فدراسیون فوتبال ایران داشته دو شرط مهم برای دادن میزبانی به تیم ملی ایران در مسیر انتخابی جام جهانی داشته که اولی نصب تجهیزات VAR است و دومی ورود زنان به ورزشگاه. این دو شرطی است که طرف ایرانی باید تلاش کند تا 20 مهرماه و زمان بازی تیم ملی با کره جنوبی رفع و رجوعش کند. با این حال مورد اصلی همان دیدار احتمالی ابراهیم رئیسی با جانی اینفانتینو است. اگر قرار بر روال سابق باشد این بار رئیس فیفا با پیراهن شماره 8 به دیدار ابراهیم رئیسی می‌رود ولی خواسته‌اش دیگر پیگیری وعده‌ای است که پیش از این، قولش را از حسن روحانی گرفته است: برطرف‌شدن تمام مشکلات ورود زنان به ورزشگاه. مشکل اصلی اما اینجاست که احتمالا دیدگاه ابراهیم رئیسی در این مورد با حسن روحانی تفاوت عمده‌ای داشته باشد. همین چند وقت پیش و قبل از انتخاب ابراهیم رئیسی به‌عنوان رئیس‌جمهور بود که او در بخشی از دیدگاهش درباره زنان با کنایه‌زدن به دولت حسن روحانی گفت: «آقایان ادعا می‌کنند که ما از حقوق زنان دفاع می‌کنیم بدون اینکه قدمی در این زمینه بردارند و دیدیم که یک خانم در کابینه آنها نبود. آنها می‌گفتند خانم‌ها برای دیدن مسابقات آقایان به ورزشگاه بروند اما آیا این مشکلی را از خود خانم‌ها حل می‌کند؟ پس ورزش خانم‌ها و سهم آنان از بازار کار چه می‌شود؟». اگرچه این صحبت‌ها به نظر نفی حضور زنان در ورزشگاه در دولت ابراهیم رئیسی نیست ولی مشخصا برای او و دولتش در اولویت هم نخواهد بود. پس همین مورد خود‌به‌خود می‌تواند چالش به‌وجودآمده را سخت‌تر کند. البته تا زمان آن دیدار احتمالی هنوز مدتی باقی مانده و ممکن است تغییرات مهم‌تری در این زمینه رخ ندهد.
آنچه از رئیس فیفا خواسته شد
درست است که اینفانتینو از دیدارش با حسن روحانی بالاخره توانست جواز ورود عده‌ای از زنان ایرانی به ورزشگاه را بگیرد ولی حداقل او درمورد وعده‌ای که به روحانی، وزیر ورزش و رئیس وقت فدراسیون فوتبال ایران داد، ناکام ماند و به آن عمل نکرد. طرف ایرانی در صحبت با رئیس فیفا در اقدامی از پیش هماهنگ‌شده خواست تا فیفا مشکل میزبانی ایران از تیم‌های عربستانی را که در آن زمان تبدیل به معضلی جدی شده بود، برطرف کند. آنها می‌خواستند هر طور شده به رئیس فیفا بفهمانند ایران کشور امنی است و بهانه عربستانی‌ها مبنی بر ناامن‌بودن ایران ادعای گزافی است. این موضوع در هر سه دیدار مهم اینفانتینو مطرح شد، ابتدا روحانی به این موضوع اشاره کرد و به رئیس فیفا گفت: «فیفا به‌عنوان عالی‌ترین نهاد بین‌المللی فوتبال و فدراسیون‌های منطقه‌ای باید مراقبت کند تا ادعاها و مسائل غیرورزشی در عرصه ورزش تأثیرگذار نبوده و ملت‌ها از تماشای مسابقات مورد علاقه در ورزشگاه‌ها محروم نشوند». بعد هم نوبت به مسعود سلطانی‌فر و مهدی تاج، وزیر ورزش وقت و رئیس وقت فدراسیون فوتبال رسید تا در دیدار با او موضوع مشابهی را مطرح کنند. تاج خطاب به اینفانتینو گفت: «یکی از توقعات این جمع اجرای عدالت در فوتبال است. شما در ابتدای حضور بر مسند ریاست فیفا تأکید کردید فوتبال باید از سیاست جدا باشد. نگاه شما هم تاکنون در همین راستا بوده است. ما نیز از شما توقعی غیر از این نداشته و نخواهیم داشت. فوتبال فارغ از دعواهای سیاسی به حیات خود ادامه می‌دهد. می‌خواهیم تماشاگران به‌عنوان بزرگ‌ترین سرمایه فوتبال از کمترین سهم خود یعنی تماشای بازی و تشویق تیم در شهر خود بهره‌مند شوند. توقع ما این است که سیاست از فوتبال جدا باشد. فوتبال با دخالت سیاست آزار‌دهنده می‌شود. شما به دنبال فوتبالی عاری از زورگویی و لابی‌گری هستید و ما نیز همین را می‌خواهیم. فوتبالی که منطق فوتبال در آن حرف بزند. فوتبال ایران از شما می‌خواهد به آرمان‌ها در فوتبال وفادار بمانید. از شما می‌خواهیم خاطره سفر به امن‌ترین کشور منطقه را به دنیای فوتبال مخابره کنید. به ایران امن ما خوش آمدید». در آن زمان اینفانتینو وعده داد در این مورد مساعدت‌های لازم را به عمل بیاورد: «نه سیاست باید در فوتبال دخالت داشته باشد و نه فوتبال در سیاست. تلاش ما بر این است که همه مردم از فوتبال لذت ببرند، چه مردم ایران و چه مردم عربستان و چه مردم سایر نقاط دنیا. فکر نمی‌کنم درخصوص وضعیت میزبانی‌های ایران و عربستان مشکلی وجود داشته باشد که نتوان حل کرد. مطمئن باشید دراین‌باره با هرکس که بتوانم صحبت خواهم کرد. قطع به یقین این مشکل باید از سوی افراد دیگر حل شود و موضوعات فوتبالی در حوزه کاری من است». با وجود گذشت چهار سال از آن وعده تا به حال، هنوز تیم‌های عربستانی به بهانه نبودن امنیت به ایران نمی‌آیند و حتی در مسیر میزبانی تیم‌های ایرانی هم سنگ‌اندازی می‌کنند. حالا پس طبیعی است که اگر قرار به دیدار مجددی با رئیس‌جمهور ایران باشد این نکته حتما گوشزد شود. البته این موضوع تنها مورد مهمی نیست که باید به گوش رئیس فیفا رساند. پول پاداش تیم‌های ایرانی در فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا به بهانه تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران مسدود مانده و فیفا با وجود ادعای مطرح‌شده مبنی بر جدایی فوتبال از سیاست در این زمینه کمک اندکی به طرف ایرانی کرده است. شاید اگر دیداری تازه رخ دهد، نیاز است تا این بار به طور جدی‌تری این مطالبه پیگیری شود.
