|

گفت‌وگوی احمد غلامی با محمدرضا جوادی یگانه و محمد فاضلی درباره وضعیت جامعه ایران؛

شکست دولت و بازار

تردیدی نیست که جامعه ایران یا به معنایی دیگر اجتماع ایران دچار تحول اساسی شده و به‌خصوص بعد از اعتراضات ۱۴۰۱ این تحولات وضوح بیشتری پیدا کرده است. به نظر می‌رسد در کنار تحولات جامعه، اجتماع به معنای روابط بین افراد و گروه‌ها بدون محوریت منافع آنان نیز دستخوش تغییراتی اساسی شده است و البته این امر به عملکرد ساختار و نهادهای کلان سیاسی و اقتصادی بی‌ارتباط نیست. درباره این تحولات اخیر در برنامه «برخورد» این هفته، با دو تن از جامعه‌شناسان، دکتر محمدرضا جوادی یگانه و دکتر محمد فاضلی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

احمد غلامی نویسنده و روزنامه‌نگار

 دکتر جوادی یگانه معتقد است اغلب آثار حوزه جامعه‌شناسی، از دهه هشتاد به بعد به مسئله افول اجتماع یا فروپاشی اجتماعی پرداخته‌اند، اما او معتقد است که جایی که در آن مشکل پیدا شده همان جامعه است و مقصر اصلی را نیز دولت می‌داند چراکه دولت قدرت تنظیم‌کنندگی خود را از دست داده است. جوادی یگانه از دو جامعه‌ای شدن ایران سخن می‌گوید، اینکه گروهی از جامعه در قالب معترضان به وضع موجود راهشان را جدا کرده‌اند و تمنا و تقلایی برای ورود به بدنه جامعه ندارند و مهم‌تر اینکه این بخش در حال ساخت جامعه دیگری هستند که معیارهای اجتماعی و ارزش‌های متفاوت دارند. دکتر فاضلی نیز معتقد است ما اکنون با جامعه‌ای روبه‌رو هستیم که ظرفیت پاسخ به نیازهایش در حال کاهش است و به‌جای اجماع بر سر چشم‌انداز مشترک درباره آینده به سمت ابهام حرکت می‌کند. او هم‌چنین می‌گوید مسئله جامعه ایران از جایی آغاز می‌شود که هر دو مکانیسم بازار آزاد و دولت از کار افتاده است و ما با انواع مداخلات دولت در بازار مواجهیم و…