جنگ داخلی آمریکا و مارکس

منظور از مرحله انقلابی این بود که سیاهان را وارد ارتش کنند، برای سیاهان اعلام آزادی کنند و مسئله اصلی جنگ یعنی موضوع بردگی را نام ببرند. تا آن زمان این ماجرا انکار می‌شد و زورش هم زیاد بود. رسانه‌های اقتصادی اروپا و به‌ویژه انگلستان تأکید داشتند که بحث شمال و جنوب، جنگ تعرفه و بحث اقتصادی است. شمال می‌خواهد تعرفه بگذارد و ما هم طرفدار بازار و اقتصاد آزاد هستیم، به همین خاطر از جنوب دفاع می‌کنیم. بخشی از نیروهای لیبرال هم این فریب را خورده بودند.