چرا ترامپ در مورد «تیک‌تاک» تغییر موضع داد؟
در سال ۲۰۲۰، دونالد ترامپ تصمیم به ممنوعیت اپلیکیشن تیک‌تاک گرفت. حالا، او با انجام این کار مخالف است.
در حالی که ترامپ آماده می‌شود تا به کاخ سفید بازگردد، تیک‌تاک را یک «رسانه بی‌نظیر برای آزادی بیان» توصیف کرد.
چهار سال پیش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، تیک‌تاک، اپلیکیشن چینی اشتراک‌گذاری ویدئو را تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا معرفی کرد. این هفته، در حالی که ترامپ آماده می‌شود تا به کاخ سفید بازگردد، آن را یک «رسانه بی‌نظیر برای آزادی بیان» توصیف کرد. این اظهارنظر بخشی از سندی بود که ترامپ روز جمعه به دادگاه عالی ارائه داد. او از قاضیان خواست تا اجرای ممنوعیتی را که قرار است ماه آینده اجرا شود، متوقف کنند تا او بتواند برای «رسیدن به یک توافق» جهت حفظ این پلتفرم مذاکره کند.
قانونی که با حمایت گسترده دو حزبی در کنگره تصویب و در آوریل توسط رئیس‌جمهور بایدن امضا شد، شرکت بایت‌دنس، مالک تیک‌تاک را ملزم می‌کند که این اپلیکیشن را به یک شرکت غیرچینی بفروشد یا با ممنوعیت آن در آمریکا روبرو شود. دلیل این اقدام، تهدید علیه امنیت ملی و آزادی بیان عنوان شده است. اکنون دادگاه عالی در حال بررسی اعتراض این شرکت به این قانون است. تیک‌تاک معتقد است که این قانون با متمم اول قانون اساسی آمریکا مغایرت دارد. همچنین اعلام کرده که مالکیت اصلی شرکت مادر آن در دست سرمایه‌گذاران بین‌المللی است.
دولت بایدن و برخی از اعضای کنگره ادعا می‌کنند که مالکیت چینی این پلتفرم، امنیت آمریکا را به خطر می‌اندازد؛ زیرا تیک‌تاک حجم زیادی از داده‌های کاربران را جمع‌آوری و ردیابی می‌کند. همچنین این خطر وجود دارد که دولت چین بتواند از این اپلیکیشن برای انتشار تبلیغات و اطلاعات نادرست استفاده کند. ترامپ نیز زمانی همین دیدگاه را داشت، تا اینکه در تیک‌تاک به یک ستاره سیاسی تبدیل شد و اکنون بیش از ۱۴.۷ میلیون دنبال‌کننده در این پلتفرم دارد.
چرخش ترامپ و انتقادها
جف گارین، استراتژیست دموکرات، به این نکته اشاره کرد که تغییر موضع ترامپ او را در تضاد با بسیاری از جمهوری‌خواهان قرار داده است که همچنان نگران مالکیت چینی این اپلیکیشن هستند.
او گفت: «باور اینکه تغییر نظر ترامپ درباره تیک‌تاک چیزی جز تأثیر یک حامی میلیاردر و ناتوانی او در دست کشیدن از دسترسی به دنبال‌کنندگانش در این پلتفرم باشد، سخت است.» گارین به جف یاس، یکی از بزرگترین حامیان مالی جمهوری‌خواهان و مالک بخش بزرگی از سهام بایت‌دنس اشاره کرد. وی افزود: «همانند بسیاری از اقدامات ترامپ، تغییر موضع او بر پایه منافع شخصی است، نه اصول یا منافع ملی.»
موضع ترامپ در ۲۰۲۰: «آنها را ممنوع می‌کنیم»
در ابتدا، مخالفت ترامپ با تیک‌تاک بیشتر به دلیل خشم او از نحوه مدیریت چین در بحران پاندمی کرونا بود. در جولای ۲۰۲۰، ترامپ در مصاحبه‌ای تلویزیونی با بلومبرگ نیوز گفت که دولتش در حال بررسی ممنوعیت این اپلیکیشن است، زیرا «آنچه چین با این ویروس انجام داده، هم برای این کشور و هم برای کل جهان شرم‌آور است.» چند روز بعد نیز به خبرنگاران گفت: « ما تیک‌تاک را در آمریکا ممنوع می‌کنیم.»
در تاریخ ۶ آگوست همان سال، او دستوری اجرایی صادر کرد که شرکت بایت‌دنس را موظف کرد سهام خود در آمریکا را واگذار کند یا با تحریم‌های گسترده مواجه شود. این دستور هشدار داد که جمع‌آوری گسترده اطلاعات توسط تیک‌تاک «ممکن است به حزب کمونیست چین اجازه دهد به اطلاعات شخصی و اختصاصی آمریکایی‌ها دسترسی پیدا کند؛ از جمله ردیابی مکان کارکنان دولتی و پیمانکاران، تشکیل پرونده‌های اطلاعاتی برای اخاذی و انجام جاسوسی تجاری.» او گفت: «این خطرات واقعی هستند.»
یک ماه بعد، ترامپ توافقی را تأیید کرد که در آن دو شرکت بزرگ آمریکایی، اوراکل و والمارت، سهام عمده‌ای در تیک‌تاک دریافت می‌کردند. اما این توافق به دلیل تغییر دولت و انتقال ریاست‌جمهوری به بایدن کنار گذاشته شد.
اقدام ترامپ برای ممنوعیت تیک‌تاک توسط یک قاضی فدرال متوقف شد. این قاضی اعلام کرد که او از اختیارات خود فراتر رفته است. در سال ۲۰۲۱، بایدن این ممنوعیت را لغو کرد و کنگره شروع به بررسی قوانین جدید کرد.
تیک‌تاک، تهدید امنیت ملی یا فرصت سیاسی؟
در سال ۲۰۲۴، ترامپ هشدار داد که جوانان بدون تیک‌تاک «دیوانه خواهند شد.» با رسیدن به کمپین ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴، ترامپ ناگهان در ماه مارس تغییر موضع داد و به اکثریتی دو حزبی در کنگره انتقاد کرد که به دنبال تصویب لایحه‌ای بودند که اساساً همان کاری را می‌کرد که او چهار سال قبل تلاش کرده بود انجام دهد: ممنوعیت این اپلیکیشن مگر اینکه مالک چینی آن آن را بفروشد.
این تغییر موضع تقریباً همزمان با دیدار ترامپ با جف یاس صورت گرفت. ترامپ گفته که آنها درباره شرکت تیک‌تاک صحبت نکردند، اما یاس یکی از بنیان‌گذاران شرکت معاملاتی Susquehanna International Group و از حامیان بزرگ گروه لابی ضد مالیات Club for Growth است. این گروه، کلیان کانوی، مشاور ارشد سابق ترامپ، را استخدام کرد تا در واشنگتن برای تیک‌تاک لابی کند.
ترامپ در ماه مارس به CNBC گفت که همچنان تیک‌تاک را تهدیدی برای امنیت ملی می‌داند، اما افزود که جوانان «بدون آن دیوانه خواهند شد.» او همچنین اظهار داشت که اقدام علیه تیک‌تاک به نفع فیسبوک خواهد بود. او فیسبوک را «دشمن مردم» نامید.
آیا منافع شخصی بر منافع ملی اولویت دارند؟
ترامپ در طول کمپین از تیک‌تاک با موفقیت زیادی استفاده کرد و گفته که این پلتفرم ابزاری کلیدی برای دسترسی به جوانان در این سال بوده است. پسر کوچکتر او، بارون، نیز او را تشویق کرده تا از این پلتفرم برای جذب رأی‌دهندگان جوان استفاده کند. بر اساس گفته‌های دو منبع آگاه از تعاملات آنها، که به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، بارون در این تصمیم تأثیرگذار بوده است.
در ماه سپتامبر، ترامپ ویدئویی در شبکه اجتماعی خود، Truth Social، منتشر کرد و ادعا کرد که در تیک‌تاک رکوردشکنی کرده است. او گفت: «من حالا یک ستاره بزرگ در تیک‌تاک هستم. ما کاری با تیک‌تاک نداریم اما طرف مقابل قرار است آن را ببندد. پس اگر تیک‌تاک را دوست دارید، به ترامپ رأی بدهید. اگر به تیک‌تاک یا مسائل دیگر مثل امنیت، رفاه و پیشرفت اهمیتی نمی‌دهید، آن وقت می‌توانید به یک مارکسیست که کشورمان را نابود می‌کند رأی بدهید.»
اریک ویلسون، استراتژیست دیجیتال جمهوری‌خواه و مدیر اجرایی Center for Campaign Innovation، یک اندیشکده مستقر در واشنگتن، گفت که ترامپ از تیک‌تاک به نحوی استفاده کرده که سایر قانون‌گذاران جمهوری‌خواه نتوانسته‌اند. او گفت: «اگر تیک‌تاک باقی بماند، جمهوری‌خواهان باید یاد بگیرند که چگونه با آن کمپین کنند و به رأی‌دهندگان دسترسی پیدا کنند. ترامپ قطعاً ساختاری ایجاد کرده که این کار را ممکن می‌کند.» این هفته، او گفت ممنوعیت تیک‌تاک یک سابقه خطرناک ایجاد می‌کند.
با ثبت نظر ترامپ به دیوان عالی، موضع او درباره تیک‌تاک به‌طور کامل تغییر کرده است و اکنون خود را به‌عنوان ناجی این پلتفرم معرفی می‌کند. در این سند آمده است: «رئیس‌جمهور ترامپ در این مقطع مخالف ممنوعیت تیک‌تاک در ایالات متحده است و خواهان توانایی حل مسائل موجود از طریق روش‌های سیاسی پس از تصدی سمت است.»
از تهدید به ستایش
ترامپ در تاریخ ۱۶ دسامبر با مدیران تیک‌تاک در مارالاگو، استراحتگاه خود در فلوریدا، دیدار کرد. این دیدار در همان روزی انجام شد که این شرکت از دیوان عالی درخواست کرد تا قانون تحمیل مهلت ۱۹ ژانویه را به‌طور موقت متوقف کند. در همان زمان، مقامات تیک‌تاک به افرادی در اطراف ترامپ و شاید به خود رئیس‌جمهور منتخب گفتند که ترامپ باید کسی باشد که سرنوشت تیک‌تاک را تعیین می‌کند. پس از این دیدار، ترامپ به خبرنگاران گفت که «احساس خوبی» نسبت به تیک‌تاک دارد و مسئله را بررسی خواهد کرد.
اگرچه ترامپ در سند ارائه‌شده روز جمعه موضعی درباره استدلال‌های حقوقی له یا علیه این قانون نگرفت، اما پیامدهای گسترده و نگران‌کننده ممنوعیت تیک‌تاک برای متمم اول قانون اساسی را برجسته کرد.
او همچنین درباره ایجاد «یک سابقه جهانی خطرناک» در مورد سانسور دولتی هشدار داد و گفت: «اعمال قدرت فوق‌العاده برای تعطیل کردن یک پلتفرم رسانه اجتماعی کامل، تا حد زیادی به دلیل نگرانی‌ها درباره سخنانی که در آن پلتفرم نامطلوب شمرده می‌شود، یک اقدام خطرناک است.»
ترامپ در ۲۰ ژانویه به سمت خود بازمی‌گردد، یک روز پس از اینکه بر اساس قانون، تیک‌تاک در ایالات متحده ممنوع می‌شود مگر اینکه فروخته شود. دیوان عالی در جلسه ویژه‌ای در ۱۰ ژانویه به استدلال‌ها گوش خواهد داد.
