نگاهی به روایت‌های دولتی درباره تولید گاز و داده‌هایی دیگر که تفاوت‌های آماری را به رخ می‌کشند
عدد‌سازی گازی؟
ادبیات عجیب وزیر نفت در بیان توضیح کارهای ساده و معمولی تحت مدیریتش یک امر جاافتاده شده است و افکار عمومی عادت کرده که از جواد اوجی چنین جملاتی بشنود؛ «همگان انگشت به دهان ماندند؛ توتال انگشت به دهان ماند و...».
مهدی افشارنیک: ادبیات عجیب وزیر نفت در بیان توضیح کارهای ساده و معمولی تحت مدیریتش یک امر جاافتاده شده است و افکار عمومی عادت کرده که از جواد اوجی چنین جملاتی بشنود؛ «همگان انگشت به دهان ماندند؛ توتال انگشت به دهان ماند و...».
حال با این توصیفات باید پرسید دوستان در وزارت نفت چه کار کرده‌اند؟ یک سکو در دریا جابه‌جا کرده‌اند؛ اتفاقی که حداقل 50 بار در پارس جنوبی افتاده است. حالا هم ایشان در تازه‌ترین گفته‌اش توضیح داده که در این دولت 50 میلیون مترمکعب تولید پارس جنوبی افزایش داشته است. این در حالی است که بررسی جزئی هر فاز و هر مجتمع تولیدی نشان می‌دهد این بیان وزیر نفت دور از واقعیت است و فقط حدود پنج میلیون مترمکعب به تولید روزانه گاز اضافه شده است.
700 میلیون مترمکعب گاز تولیدی در شهریور 1400
بر اساس گزارش‌های رسمی، در زمان تحویل دولت در شهریور ۱۴۰۰ تولید پارس جنوبی ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز بود. اکنون چقدر است؟ این گزارش قصد نشان‌دادن این مقدار تولید را دارد.
وزارت نفت گزارش نداده است که چه سکو یا چاه جدیدی اضافه یا وارد مدار شده که تولید گاز ۵۰ میلیون مترمکعب در روز تولید زیادتر شده است. فاز 11 تنها فاز تولیدی به‌مدارآمده است که در ادامه گزارش نشان می‌دهیم تولید آن چقدر است و چه ظرفیتی به کشور افزوده است؟
سال گذشته درحالی‌که وزارت نفت مدام گزارش می‌داد که تولید تولید فاز ۱۱ به زمستان می‌رسد، این اتفاق رخ نداد. همان زمان برخی رسانه‌ها به این نکته اشاره کردند که کسری جدی گاز می‌توانست با مدیریت دولت به‌موقع به زمستان برسد و نرسید.
تعمیرات فاز 13 و لوله‌های مغزی چه شد؟
هم‌اکنون می‌توان بررسی کرد که وضعیت آن پروژه‌ها به کجا رسید که وزارت نفت گفته که 50 میلیون مترمکعب گاز به تولید در این دولت اضافه شده است. پیش از این، وزارت نفت باید جواب دهد تعمیرات فاز 13 به کجا رسید؟ جهت اطلاع، تولید ۱۵ میلیون مترمکعبی از سکوی ۱۳ آلفا بعد از دو سال وقفه به هیچ جایی نرسیده و امسال هم خبری از تولید نیست.
همچنین باید پرسید راندن لوله‌های مغزی درون‌چاهی به کجا رسید؟ بر اساس گزارش‌های رسیده، لوله‌های مغزی درون‌چاهی یا همان سی‌آر‌ای آماده‌شده از سه سال پیش برای تکمیل بیش از ۳۰ حلقه چاه باقی‌مانده میدان پارس جنوبی در فازهای ۱۳، ۱۴و ۲۲-۲۴ در هیچ چاه جدیدی رانده نشده و به مرحله تولید نرسیده است. این گزارش اگر خلاف واقع است، وزارت نفت می‌تواند اطلاع‌رسانی کند و در این زمینه شفاف‌سازی داشته باشد. نکته این است که برای اجرای این پروژه هیچ دکل حفاری منتقل نشده و تولید جدید یا کاهش فشار بر تولید سایر چاه‌های این طرح‌ها به میزان ۵۰ میلیون مترمکعب در روز هم به نتیجه نرسیده است.
حفاری 35 چاه چه شد؟
حفاری ۳۵ حلقه چاه درون‌میدانی یا infill هم که بعد از دو سال کماکان در پیچ‌و‌خم مناقصه و مذاکره است و هنوز حتی قرارداد آنها هم امضا و تنفیذ نشده است و به‌تازگی فقط خبر آمد که چهار شرکت برای این موضوع انتخاب شده‌اند که حداقل یک‌سال‌ونیم طول می‌کشد تا حفاری‌های تازه به مدار بیاید.
در سوی دیگر، چهار سکوی فاز ۱۴ هم که از سال ۹۸ با ظرفیت کامل در مدار تولید هستند، آیا اضافه‌برداشتی از دریا و مخزن در این بلوک اتفاق افتاده است؟ وزارت نفت بهتر آگاه است که فقط ظرفیت پالایشی تنوع‌یافته که با تولید بیشتر گاز از مخزن بسیار تفاوت دارد.
بنابراین این وزارتخانه و در رأس آن شخص وزیر چگونه می‌تواند از افزایش تولید بگوید وقتی فازهای 16 و 13 به مدار برمی‌گشتند؟ آن‌هم درحالی‌که تعویض خط لوله دریایی جدید فاز ۱۶ بعد از دو سال وقفه هنوز تکمیل نشده و قطعه خشکی و سکوی رایزر آن باقی مانده است. ضمن اینکه تاکنون خط قدیمی کماکان در سرویس بوده است. در این شرایط کامل‌شدن تولید سکوی فاز ۱۶ و افزایش دبی و فشار نسبت به خط لوله قدیمی، کماکان ریسک و مخاطرات زیادی به همراه دارد. در فاز ۱۱B هم که از آبان سال ۹۹ حفاری چاه‌ها شروع شده و طبق زمان‌بندی قراردادی و عرفی ۳۶ماهه، تاکنون می‌بایست حفاری تمامی ۱۲ حلقه چاه تکمیل می‌شد و با ظرفیت کامل ۲۸ میلیون مترمکعب در روز تولید می‌کردند که فقط یک‌سوم آن یعنی چهار چاه تکمیل شده درحالی‌که تمام مدت هم دکل حفاری آنجا بوده است و بنابراین یک‌سوم تعهدات تولید به میزان ۹ میلیون مترمکعب در روز انجام شده که البته تولید قبلی حدود چهار تا پنج میلیون مترمکعبی سکوی 12C هم به همین دلیل جابه‌جایی سکو قطع شده است. درواقع تولید فاز 11 در بهترین حالت فقط پنج میلیون مترمکعب گاز به کشور اضافه کرد؛ موضوعی که اوجی می‌گفت توتال از آن انگشت به دهان مانده است.
مجری فاز ۱۱ برکنار شده است؟
گزارش‌های غیررسمی و تأییدنشده می‌گوید یک ماه است که در سمت کارفرما، مجری طرح با یک یادداشت ساده و شبانه در اتوماسیون اداری برکنار شده و طرح فاز ۱۱ مجری ندارد و معاون توسعه شرکت نفت و گاز پارس موقتا مسئول تمشیت امور شده که به دلیل مشغولیت زیاد و اولویت‌های دیگر، عملا تمام کارهای طرح فاز ۱۱ معطل مانده است. حتی مسئول حفاری و سطح‌الارضی پروژه هم هم‌زمان با مجری طرح برکنار شدند و در یک ماه گذشته تا به حال طرح بسیار مهم و کلیدی فاز ۱۱ کلا بدون متولی مشخص در سمت کارفرما در رکود کامل است و در هیچ جای دیگر میدان پارس جنوبی نیز اتفاق جدیدی در این دو سال نیفتاده است.
شرایط بالا متأسفانه آینه‌ای تمام‌قد از تجلی و درواقع رکود فعالیت‌ها در مجموعه متولی پارس جنوبی است که سطح دغدغه‌های آنها با مأموریت‌های چنین شرکت مهم و حیاتی‌ای هیچ همخوانی ندارد.
حال وزارت نفت توضیح دهد از کدام بلوک‌های مخزن پارس جنوبی و کدام سکو یا چاه به تولید اضافه شده و اگر هم شده چرا الان عدد تولید روی رقم ۷۵۰ میلیون مترمکعب نیست؟ چرا توضیح نمی‌دهند از تولید چه عددی به چه عددی رسیدند؟
رکود در کیش و پارس شمالی
علاوه بر موارد فوق، باید به رکود و اجرائی‌نشدن قرارداد طرح‌های میادین گازی پارس شمالی و کیش و فرزاد الف و ب و کندی و لَختی در پیشرفت طرح‌های بلال و لایه نفتی پارس جنوبی و فشارافزایی هم اشاره کرد.
یادآوری می‌کنیم که در سال ۱۳۹۲ تولید روزانه پارس جنوبی ۲۸۰ میلیون مترمکعب بود که در سال ۹۸ به ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسید؛ یعنی به‌طور میانگین تولید روزانه پارس جنوبی سالی ۷۰ میلیون مترمکعب زیاد می‌شد.
درباره تولید نفت هم در بهار سال ۹۷ تولید کشور به عدد
۳.۸ میلیون بشکه در روز رسیده بود که با خروج آمریکا از برجام و بعد هم به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا مصرف نفت در همه دنیا کاهش شدید پیدا کرد و تولید ایران هم به‌صورت مقطعی با کاهش تکلیفی و محدودیت شدید مواجه شد، وگرنه ظرفیت تولید ۳.۸ میلیون بشکه در روز بوده که الان به‌سختی به ۳.۴ میلیون بشکه در روز می‌رسد.
